NHỮNG ĐỔI MỚI TRONG CHÍNH SÁCH QUẢN LÝ ĐẤT NÔNG NGHIỆP VÀ CHUYỂN ĐỔI CƠ CẤU CÂY TRỒNG

khai day long nhiet tinh cua ngudi dan lao ddng bd them edng sire, vat tu

de' tham canh cay trdng va da thu dugc ket qua rat Idn trong san xuat ndng

nghiep. Tuy nhien, ca che khoan nay sau mot thdi gian ngdn da giam dan

ddng lire vi ngudi lao ddng khdng nam dugc san pham. Ggi la khoan san

pham cudi cung den nhdm va ngudi lao ddng nhung loan bd sdn pham (irir

phan vugt khoan) deu phai nop vao kho hgp tac xa de phan phdi theo edng

diem ma cac xa vien nhan dugc tir hgp tac xa trong qua trinh san xuai. Sd

lugng cong diem cua mdi xa vien da khdng phan anh dung thuc le tham

gia cua xa vien vao cac hoat ddng san xuai chung ciia hgp tac xa.

Tinh hinh dd dan den su ra ddi Nghi quyei sd 10/NQ - TW ngay

05/4/1988 ciia Bd chinh trj ve ddi mdi quan ly kinh le ndng nghiep. Theo

linh than Nghj quyei phai trien khai rdng hinh thiic khoan san pham cudi

cung den hd, nhdm hd xa vien.

Theo CO che khoan nay, dicn lich canh lac giao khoan cho ho xa

vien dugc on djnh trong khoang 15 nam, san luong khoan on dmh trong 5

nam va bao dam cho cac hd xa vien nhan dai khoan duoc hudng khoang

tren, dudi 40% san lugng khoan (khdng linh phan \ ucn khoan)

Thuc hien ca che khoan iheo Nghj quyet 10 ciia Bd chinh tri cac hgp

tac xa va tap doan san xuai thuc hien che do khoan dai ndng nghiep cho xa

vien. Hd gia dinh xa vien dugc xac djnh la nhung don vi kinh te lu chu

(Nghj quyei Trung uang 6, khoa VI). Viec khang dinh hd gia dinh xa \ien

la don vi kinh tc tu chu va dugc khoan dat su dung lau dai da lao quyen

chu ddng nhieu hon cho hd xa vien trong san xuai. khuyen khich ho bo

them edng sue. v(il tu cd san lai chd vao san xuai. Co che khoan theo Nghi

quyei 10 da lam cho ndng dan quy ligng dai san xuai va dat duoc nhiing

thiinh luu to Idn ve nang suai va dat duoc nhirng thanh tuu lo Idn ve nang

suai va Siin lugng ndng nghiep dac bict la qua trinh chuyen ddi co cau cay

trdng phiit trien cay hoa quii nang cao nang xuai lao ddng phuc \ u nhu ciiu

eiia nhan dan va siin pham xuiii khiiu.



34



Tuy nhien, ddng luc nay cQng khdng duy tri dugc lau, bdi cdn nhieu

han che trong quan ly va phan phdi ket qua san xuat do ndng dan lam ra,

ma ca che khoan theo Nghj quyet 10 da khdng giai quyei duoc, trong dd

van de quan he cua xa vien vdi dat dugc giao khoan su dung van chua dugc

xac djnh rd rang ca ve mat Igi ich va trach nhiem. Ve mat phap ly dai ndng

nghiep van thuoc quyen quan ly ciia hgp lac xa, hgp tac xa chi giao khoan

cho hd vien sir dung va cu 3 nam (6 vu trdng lira) hgp lac xa dieu chinh lai

dat va muc khoan. Dieu nay da lamcho cac hd xa vien nhan dai khoan ciia

hgp tac xa dan cam thay bj thiet thdi vi khi dieu chinh muc khoan thi phan

san pham vugt khoan ma hd dugc hudng loan bd ngay mdi gidm dan. Mdi

phan dat dat ma hd bd edng su'c va tien cua de tang dd phi nhieu ed the' bj

dieu chuyen cho hd khac. Dong luc dau lu vao san xuai cung giam theo.

Nhan rd nhirng hiin che trong ca che khoiin. Diing ta da dua ra

nhirng quyei sach ddi mdi niiinh me hon ve quan he ciia hd xii \icn vdi dai

khoan, dd la thuc hien chinh sach giao quyen sir dung dai lau diii cho ho

ndng dan, diim biio cho ngudi sdng bang nghc ndng. nhiii hi nhung gia

dinh chinh sach phiii cd dai dai, ducre quyen sii dung lau dai. Trong quii

trinh sir dung hd xa vien dugc quyen chuye'n ddi, chuyen nhuang. cho

thue, the chap theo nhirng dieu kien cu the do phap luiit qu\ dmh. Hop tac

xa tiep luc ddi mdi theo hudng khdng true tiep quan la\ \ii dieu hanh viec

sir dung dai, ma chuyen sang lo cac khau dich vu cho hd xfi vien. ddng ihdi

phiii thuc day phai trien kinh le hd, Idn Irgng quyen tu ehii trong san xuai

cua hd.

Tir kinh nghiem giao diii ndng nghiep cho ho Xil \ ien trong cac hop

tac xa ndng nghiep, Nhii nude dii ddi mdi co che quan ly dat trong cac

Doanh nghiep Nhii nude ndng lam ngu nghiep theo hudng cac ban giam

ddc phiii nghien cuu iip dung ciie hinh thiic giao va khoiin thich hop den

edng nhan \'icn, hd thiinh vien vii hd dan eu liii dia phuong. phiii liu\ tot

tiem nang luehii kinh te eiia ho.



"

o



Xa vien hgp tac xa ndng nghiep, edng nhan vien trong ndng trudng

qudc doanh tir chd chi la nhirng ngudi lao ddng dan thuan, vdi lien edng,

ddng luang it di, theo chu truang, chinh sach tren day. ho trd thanh nhirng

dan vj kinh te tu chu, cd vj tri quan trong va lau dai trong phat trien ndng

nghiep cua dat nude. Ho dugc lam chu tu lieu san xuat (dat dai), dieu ma

hang chuc nam trudc da khdng cd. Day la dieu kien vd ciing quan trong de

xa vien, ndng trudng vien phat huy tiem nang lao ddng cua minh. hang hai

dau tu tham canh cay trdng tren dai ndng nghiep dugc giao de' ed nang suat

cao, tang nhanh thu nhap cho minh va cho xa hdi.

Chu truang tren cua Dang cung la co sd de qudc hdi. Chinh phu ban

hanh lual dai dai nam 1993, luat hgp tac xa nam 1996 va nhieu chinh sach

quiin ly sir dung dat ndng nghiep.

Lual dat dai (nam 1993) ra ddi danh dau bude ddi mdi can ban ve

chinh sach quiin ly, sir dung diii ndng nghiep . Su ddi mdi trong chinh siich

quiin ly sir dung dai ndng nghiep lir khi ed lual diii dai nam 1993 sau dd

dugc sira ddi, bd sung vao ciie nam 1998, 2001 va gjin nhiii hi luat dai dai

nam 2003 da danh dau mot bude lien quan Irgng trong viec xac dinh rd

quyen Igi, trach nhiem va nghia vu co biin cua ngudi dugc Nhii nude in)ng

viec thuc hien chinh sach dat ndng nghiep .

1.2 Chuyen doi ca cau cay trong.

Dai dai ihudc sd hiru loan dan do Nha nude diii dien chii sd huu.

Nha nude Ihuc hien quyen djnh doal ddi vdi dai dai nhu: Quyet dinh muc

dich sir dung diii thdng qua vice quyet dinh. xet duyet qu\ hoiich su dung

diii, ke hoach sir dung diii. quy djnh ve han muc giao diii \a thdi han su

dung diii, quyei djnh giao diii, cho thue dai thu hdi dat, cho phep chuyen

muc dich sir dung diii. djnh giii diii. Nha nude ihuc hien quyen dieu tiei

ngudn Igi lir diii dai thdng qua ciic ehinh sach tai chinh \c diit dai. Nhii

nude trao quyen sir dung dai thdng qua hinh thue giao dat. cho thuc dat.



36



cong nhan quyen su dung dat doi vdi ngudi dang su dung dat dn djnh, quy

djnh quyen va nghia vu ciia ngudi sir dung dat.

Viec chuyen ddi co cau cay trdng de nang cao nang suat, chat lugng,

hieu qua san xuat. Dam bao chat lugng cude sdng ciia cac hd ndng dan,

chinh phu dua ra han miic dat ndng nghiep theo luat dat dai nam 2003 va

Nghj djnh sd 181/2004 ND - CP nhu sau:

+ Han miic giao dat trdng cay lau nam, cay an qua cho mdi hd gia

dinh, ca nhan khdng qua 10 hec ta ddi vdi cac xa, phudng, thj Iran ddng

bang; khdng qua ba muoi hec ta ddi vdi cac xa, phudng, thj Iran d trung

du, mien nui. Dal rirng phdng hd, dat rirng san xual cho mdi hd gia dinh,

ca nhan khdng qua ba muoi hec la ddi vdi mdi loai dai. Trudng hgp hd gia

dinh, ca nhan dugc giao them dai trdng cay lau nam. cay an qua thi han

miJc dat trdng cay lau nam la khdng qua 5hec la ddi vdi cac xa, phudng,

thj tran d ddng bang, khdng qua hai muoi lam hec ta ddi vdi cac xa.

phudng, thj Iran d trung du, mien nui. Trudng hgp hd gia dinh. cii nhan

dugc giao them dai rirng san xuai thi long hiin muc giao dai rirng san xuiii

la khdng qua hai muoi lam hec la. Ve dai trdng, ddi nui trge, dai cd mat

nude thuge nhdm dai chua sir dung, thi han muc dugc giao cho ho gia

dinh, ca nhan dugc dua vao sir dung san xua't ndng nghiep. Nhirng hd ndng

dan nao chuyen doi co cau cay trdng phat trien ndng nghiep deu duac hd

trg vdn, dac biet cac vung dan toe mien niii; dugc thuc hien chinh sach uu

dai vung 135, dugc quyen vay vdn d ngan hang phat trien ndng thon theo

cac che do, hdi phu nCr, xoa ddi giiim ngheo.... lao dieu kien de cac hd

ndng dan ed vdn chuyen ddi ca cau cay trdng phii hgp vdi dieu kien dai

dai, khi hau va nen kinh te thj trudng.

De kich thich phiii trien trdng irgt. Nha nude giao diii khdng thu litin

sir dung diii trong ciie trudng hgp cac hd ndng dan true licp lao ddng siin

xuiil ndng nghiep trong dd cd siin xuiii ea\ hoa quii. Dac hici cac ho nong



37



dan mien nui dU0c mien 100% d^ co d,eu kien phai trien kinh le ho gia

dinh.

Nha nude cdn cd chinh sach cho thue dat. Ngoai viec giao dai cho

hd gia dinh, ca nhan, td chuc kinh te khdng thu tien va cd thu lien sir dung

dat, Nha nude cdn cd chinh sach cho thue dat vdi hai phuang thuc: Thu

ti^n thue dat hang nam va thu tien thue dat mot lan cho ca thdi gian ihue

dat. Chinh sach nay tao dieu kien cho cac hd ndng dan ed dieu kien xav

dung cay hoa qua tren quy md Idn.

De cac hd ndng dan chuyen ddi co cau cay trdng yen tam san xuai.

Luat dat dai nam 2003 da quy djnh: Thdi han giao dai trdng cay hang nam.

dai nudi trdng thiiy siin, dai lam mudi cho hd gia dinh, ca nhan trong han

muc dugc giao la 20 nam; thdi han giao dai trdng cay lau nam, dai rirng

san xuai cho hd gia dinh, ca nhan sir dung trong hiin muc duoc guio la nam

muoi nam. Dd la dieu kien de cac hd ndng dan yen lam phat trien trdng

cay hoa qua tren miinh dai cua minh

2. VAI NET \t DIA BAN NGHIEN ClfU (2 .\d Quang Thiidn vd Ddn

Phong - huyen Bach Thdng tinh Bac Kan)

Trai qua hang ngan nam Ijch sir dung nude va giur nude. Bac Kan la

"mien quan yeu" d phia Bac, mien diii "phen giau thu hai" hinh thanh hau

phuang true tiep ciia vung dja dau Td qudc phia Ddng bde la mot \ i tri

chien luge quan tigng. Chinh vi vay, rat sdm cac the he dan cu tren \iing

dai nay da ludn phiii ddi mat vdi cac the lire xam luge tir ben ngoai, dong

thdi phiii ludn ddi phd vdi cac the lire ehdng phii de bao ve king ban. gdp

phan giir gin loiin ven lanh tho diii nude va an ninh ban king.

Ngiiy nay trong quii trinh CNH - HDH ddng gdp sue minh \ao edng

cude ddi mdi diii nude. Cac hd ndng diin d dii\ lai ciing doan ktM lao ddng

Siin xuiii, giiinh nhirng thang lai tren nhirng manh dai cua dan toe minh.

Tinh Biie Kiin hien cd 8 don \i hanh chinh bao gdm thi xfi Bik Kan \a

8 huyen (gdm 112 xfi, 4 phudng. 6 thi tiiin)



38



Huyen Bach Thdng: Huyen Bach Thdng nam d phia Bac giap thj xa

Bac Kan cd dien tich la 1.151,7km2 gdm thj tran Phu Thdng va 16 xa. Phia

Bac giap hai huyen Ba B6 va Ngan San, phia Ddng giap huyen Na Ri, phia

Tay giap huyen Chg Ddn, phia Nam giap thi xa Bac Kan va huyen Chg

Mdi. Vdi sd dan la 4 van ngudi '^'

Bie'u dd 1: ca ca'u sir dung da't nam 2000 cua 2 xa Quang Thuan - Ddn

Phong)



%



4,5%

D dai lim nghiep

r ^



38,5%



^



^



• dat chuyen dung



m

W



^^Kj^^d^HHHr



D dat a

D dat chua sir dung



^^^^i^^^^^i



0.3%



• dat nong nhgicp



1,7%



* Sc) lieu ve dien tich, ddn so (dia ly tinh Bdc Kan. Sd gido due ddo tao

tinh Bdc Kan ndm 2002 Tr48)

- Dai trdng:

Hai Xil Quang Thuan - Ddn Phong (huyen Biich Thdng) c6 dien lieh

da't ndng nghiep binh quan la 82()m/ngudi. thap hon dien lich binh quan

ciia cii nude. Hiiu hei diii ndng nghiep la diii feralit tren nhirng canh ddng

bac thang. Dai chua sir dung va diit ddi cdn trur luenig km ihuiin Igi cho \ iee

trdng cay hoa quii va cay edng nghiep ngan nga\.



39