Hộp 3: Các hình thức chuyển giao dịch vụ công trên thế giới

2- Nh nc bỏn mt phn c phn ca doanh nghip nh nc cung ng dch v

cụng ra ngoi xó hi;

3- Nh nc cho thuờ doanh nghip cung ng dch v cụng i vi t nhõn hoc

tp th;

4- Khoỏn kinh doanh cung ng dch v cụng cho t nhõn hoc tp th;

5- Ký hp ng hoc n t hng vi cỏc doanh nghip hoc t chc trong vic

cung ng dch v cụng theo yờu cu ca nh nc;

6- Cho phộp cỏc doanh nghip hoc t chc t nhõn tham gia vo cỏc lnh vc cung

ng dch v cụng v chu s qun lý ca nh nc thụng qua lut l v quy ch.

Ngun: Lờ Chi Mai (2003).



II.2. y mnh s tham gia ca khu vc phi nh nc trong cung ng dch v

cụng

Thc ra, vic khu vc phi nh nc cung ng dch v cụng ó cú t thi xa

xa. Lch s cho thy rng, hu ht cỏc dch v y t u c thc hin trờn c s t

nhõn bi nhng b , cỏc thy lang. Ti cỏc nc ang phỏt trin, ụ th húa v

cụng nghip húa mnh m ó dn n vic thnh lp cỏc nhúm lao ng v h ó t

t chc cung ng dch v bo him y t thụng qua nhng qu phũng m au

hoc ngh thnh lp cỏc h thng bo him xó hi c nh nc cp kinh phớ.

Ch n th k XX nh nc mi gi vai trũ quan trng trong vic cung cp cỏc

dch v xó hi nh giỏo dc v y t, v ngy nay, trong tro lu ci cỏch nh nc

trờn khp th gii, vic cung ng dch v cụng li c chuyn tng phn thớch hp

cho khu vc phi nh nc, v ang tr thnh mt xu th phỏt trin. Thc t cho

thy, khu vc phi nh nc ó ngy cng thõm nhp vo cỏc hot ng cung ng

dch v cụng, chng hn nh trong lnh vc lm sch mụi trng, cung cp in,

nc, Ngay c nhng lnh vc m theo truyn thng ch do nh nc qun lý v

thc hin, thỡ nay cng tr thnh a bn hot ng ca khu vc t nhõn. M hin

nay, nhiu nh tự ti cỏc bang ó c giao cho khu vc t nhõn qun lý, nhiu loi

dch v cnh sỏt ó c giao cho cỏc cụng ty t nhõn m nhim. Ngoi ra, khu

vc t nhõn cng c phộp tham gia cung ng dch v giỏo dc v y t, l loi dch

v m nh nc gi vai trũ c bn vỡ chỳng liờn quan trc tip n mc tiờu phỏt

trin ca mi quc gia. phn ln cỏc nc trờn th gii tn ti song song hai h

thng giỏo dc cụng lp v giỏo dc dõn lp. S phỏt trin h thng trng t thc

ó to iu kin cnh tranh v cht lng ging dy gia hai h thng. Tt nhiờn,

cỏc trng t phi chu s qun lý ca nh nc v ni dung ging dy, bo m

theo mt chng trỡnh chun, thng nht. Vic chuyn dn mụ hỡnh trng cụng

lp sng nh bao cp nh nc vi sc quỏn tớnh sang nh ch hi ng qun tr

t doanh ó thỳc y tớnh nng ng, sỏng to v cnh tranh ca cỏc c s giỏo dc.



14



Hp 4: Th trng húa giỏo dc Anh

Theo sỏch trng ca Chớnh ph Anh, vic ci cỏch giỏo dc nc ny bao gm

vic tin n th trng hoỏ giỏo dc tng a phng. Qua mụ hỡnh ny, cỏc

trng c th trng hoỏ cú quyn cnh tranh vi h trng tiu trung hc nh

nc hin h . Ni dung th trng hoỏ c th hin nh sau:

-Ph huynh, cỏc c quan phỳc li xó hi, k c doanh nghip c khuyn

khớch hỡnh thnh v iu hnh cỏc trng nh ch t thc;Nhúm i tỏc va nờu cú

quyn xõy dng thng hiu riờng, xõy dng giỏo trỡnh thớch hp, min khụng ra

ngoi cỏc ch tiờu v mụ ca chớnh ph liờn quan n phỏt trin kinh t- xó hi. c bit

khuyn khớch ni dung ging dy i mi khoa hc- k thut;

-Chm dt s can thip ca cỏc cp chớnh quyn a phng vo vic tuyn

sinh, chn giỏo viờn, k c thuờ mn ban giỏm hiu. Chớnh quyn a phng khụng

c ngn tr cỏc k hoch phỏt trin c s trng c;

-Hiu trng hnh x chc nng nh mt giỏm c iu hnh. Hiu trng gii

v cú nng lc qun lý c khuyn khớch tip nhn iu hnh cỏc trng kộm. T ú

hỡnh thnh chui trng di quyn mt hi ng qun tr m hiu trng thc ti tr

thnh ch tch;

-Cỏc trng cú quyn ký hp ng thuờ mn, thi hi v n nh quy ch

lng bng cho cỏc i tng nhõn s phc v ti trng.

Ngun: Thi bỏo kinh t Si gũn, ngy 24/11/2005



Bng vic chuyn hot ng cung ng dch v cụng cho khu vc t nhõn,

nh nc cú th s dng cnh tranh gia cỏc nh cung ng dch v vi nhau cú

c nh cung ng dch v cú hiu qu nht. Chớnh vỡ th, thỳc y cnh tranh

trong cung ng dch v gia khu vc cụng v t ang l mt mc tiờu c nhiu

nc hng ti nhm nõng cao cht lng dch v cung ng. S dng th trng

cung ng nhng dch v cnh tranh s gim bt chi phớ v ci tin cht lng dch

v, san s gỏnh nng ca nh nc v tin ti xõy dng mi quan h hp tỏc nh

nc- th trng. Theo E.X. Xavat, mt chuyờn gia hng u ca M v cnh tranh

trong dch v cụng cng, thỡ u th rừ rng nht ca cnh tranh l nú em li hiu

qu ln hn, nhiu hiu qu hn cho ng vn4. Theo mt nghiờn cu ca Ngõn

hng th gii, Braxin, vic ký hp ng vi cỏc ch u t t nhõn v bo dng

David Osborne, Ted Gaebler, i mi hot ng ca chớnh ph .- H. NXB Chớnh tr quc

gia, 1997



4



15



ng sỏ ó tit kim c 25% chi phớ so vi vic s dng cỏc cụng ty nh nc.

Cng vy, bng cỏch ỏp dng c ch cnh tranh vo vic sn xut v cung ng dch

v cụng, nh nc to ra mụi trng ganh ua tớch cc gia khu vc cụng v t.

Chng hn, vi vic cho phộp cỏc cụng ty t nhõn tham gia t chc cung ng dch

v vn ti ni a, Chớnh ph Niu Dilõn ó to ra c s cnh tranh gia cỏc t

chc cung ng dch v vn ti, qua ú nõng cao cht lng phc v khỏch hng, lm

gim cc phớ vn chuyn. Ngay c cỏc nh nc phỳc li nh an Mch, Phn

Lan v Thy in, hin nay, vic thỳc y cnh tranh gia khu vc cụng v t ang

l mt tiờu im ca cỏc nh hoch nh chớnh sỏch. an Mch, hu ht cỏc dch

v xó hi l do nh nc cung cp, c ti tr thụng qua h thng thu vi mc

thu thu nhp cỏ nhõn rt cao, song nc ny ch t ch s cnh tranh v sn xut

dch v cụng di mc trung bỡnh. Vỡ vy, t nm 2002, mc tiờu tng cnh tranh,

tng hiu qu, cht lng, i mi v tng s la chn i vi dch v cụng ó tr

thnh mi quan tõm ca chớnh ph an Mch. Chớnh ph ó cú sỏng kin v tng

cnh tranh v khuyn khớch quan h hp tỏc cụng- t. iu ny cng c th hin

rừ trong trng hp Phn Lan. L mt nh nc phỳc li, song Phn Lan l nc cú

truyn thng duy trỡ h thng bnh vin t t nhiu thp k. S tn ti ca h thng

bnh vin t mt mt gõy sc ộp v nõng cao cht lng y t ti cỏc c s cụng, mt

khỏc l ngun cung ng thờm dch v cho ngi s dng, to cho h quyn la chn

dch v rng rói hn. Chớnh sỏch cnh tranh gia cỏc bnh vin t (v cht lng

dch v, v mc phớ v nhm tng th phn) ó tỏc ng ti h thng y t cụng v

t khu vc ny vo tỡnh th phi ci cỏch.

Nh vy, trong vic thỳc y cnh tranh, hot ng ca nh nc khụng n

thun l iu tit, m cũn khuyn khớch v to ng lc th trng. Chớnh ph to ra

mt sõn chi bỡnh ng cho mi i tng cú kh nng cung cp dch v cụng

to ra s cnh tranh lnh mnh gia cỏc nh cung cp dch v, v ngi tiờu dựng

cỏc dch v cụng c quyn t do la chn nh cung cp dch v. Nhiu bng

chng thc t cho thy khi cỏc t chc cung ng dch v cụng bc vo cuc cnh

tranh thỡ mi vic u thay i. Nhng t chc no cung ng dch v cht lng

kộm vi giỏ c cao thỡ dn b xúa b, trong khi nhng t chc cung ng dch v cht

lng cao vi giỏ c phi chng thỡ ngy cng phỏt trin. Chớnh s cnh tranh ó

buc cỏc t chc cung ng dch v phi luụn luụn t i mi v iu ú mang li li

ớch cho c ngi dõn, nh nc v nh cung ng dch v.

Mt trong nhng chuyn bin quan trng trong cung ng dch v cụng trong

nhng nm gn õy l s tham gia ngy cng mnh m ca cỏc t chc xó hi dõn

s, bao gm cỏc t chc chớnh tr - xó hi, cỏc t chc xó hi - ngh nghip, cỏc t

chc phi chớnh ph, cỏc cỏ nhõnVic m rng s tham gia ca cỏc lc lng xó

hi ny cựng nh nc vo cung ng dch v cụng ó to ra mt mụi trng cnh



16



tranh lnh mnh, phỏ v s bt bỡnh ng, phi th trng do c quyn gõy ra trong

lnh vc ny, huy ng c cỏc ngun lc cng ng v phỏt huy vai trũ ca cỏc

i tỏc xó hi trong qun lý xó hi. Vai trũ ca cỏc tỏc nhõn ny trong cung ng cỏc

dch v cụng cho xó hi th hin c th cỏc mt sau õy:

- L cỏnh tay ni di ca nh nc nhm phỏt huy sc mnh ca cỏ nhõn, ca

c cng ng xó hi tng thờm ngun lc ỏp ng cỏc yờu cu ca xó hi v cỏc

dch v cụng;

- L mt trong nhng chc nng c bn ca t chc dõn s trong hot ng

vn ng qun chỳng v gn bú vi li ớch c bn ca ngi dõn, l cu ni gia

nh nc v nhõn dõn trong cung cp dch v cụng;

- Thc hin vai trũ i din v bo v li ớch ca ngi hng th dch v

cụng, m bo cụng bng v ỳng vi chớnh sỏch ca nh nc;

- Tham gia b sung, hon thin chớnh sỏch ca nh nc trong lnh vc dch

v cụng ỏp ng yờu cu phỏt trin ca xó hi v phự hp vi kh nng ca nn

kinh t.

Thc t cho thy ngy cng nhiu hot ng cung ng dch v cụng c m

rng cho nhiu nhúm li ớch trong xó hi cú kh nng cung ng. ú l cỏc hip hi

ngh nghip, cỏc nhúm cng ng, cỏc hp tỏc xó, cỏc hi t thin, cỏc t chc ca

ph n, thanh niờn, v cỏc t chc phi chớnh ph khỏc, Cỏc t chc ny ó tham

gia tớch cc vo vic cung ng dch v trc tip cho cỏc cỏ nhõn v cng ng, t

dch v y t, giỏo dc cho ti nhng dch v cho vay tớn dng nh, hoc o to

hng nghip. cỏc nc phỏt trin v ang phỏt trin, nhiu t chc xó hi hot

ng song song vi nhng c quan cung ng dch v cụng ca nh nc. Vớ d, mt

s nc ó giao cho cỏc nhúm cng ng t qun xõy dng v khai thỏc cỏc cụng

trỡnh phỳc li xó hi trong a phn sinh sng ca h. mt s nc khỏc, chớnh

ph li y quyn cho cỏc hip hi ngh nghip cp giy phộp hnh ngh, iu hnh

v kim soỏt cỏc hi viờn. Nhiu bng chng cho thy cỏc t chc nh vy thng

cú nhiu li th khi thc hin cung ng dch v cụng vỡ h cú c ch hot ng rt

linh hot v gn gi hn vi ngi dõn.

Vic cho phộp khu vc t nhõn v cỏc t chc xó hi tham gia cung ng cỏc

dch v cụng ớch mang li li ớch ỏng k. Vi vic huy ng cỏc ngun vn xó hi

cho s phỏt trin kt cu h tng, nh h thng ng sỏ, giao thụng vn ti, thụng

tin, v sinh mụi trng, hiu qu cung ng cỏc dch v cụng trong nhng lnh vc

ny ó tng mnh, i ụi vi vic tit kim mt t l ln ngõn sỏch nh nc. i

vi cỏc dch v ng ph nh quột dn, sa cha, xõy dng, duy tu v bo dng,

chi phớ cng gim i khi thc hin phng thc ký hp ng vi cỏc thnh phn



17



kinh t khỏc. Cng vy, s tham gia ca khu vc phi nh nc vo cung ng dch

v cụng to iu kin cho nhiu ngi tham gia vo hot ng ny, phỏt huy c

kh nng v ngun lc tim tng trong xó hi, khi dy tớnh sỏng to v ch ng

ca ngi dõn, qua ú a dng húa v tng cng ngun cung ng cỏc dch v cụng

cho xó hi.

Túm li, ngy nay phm vi cỏc dch v cụng c chuyn giao cho khu vc

t nhõn v cỏc t chc xó hi ngy cng m rng. Hu ht cỏc quc gia ỏp dng

nguyờn tc lnh vc no th trng v xó hi cú th m nhim c thỡ nh nc

chuyn giao dn mt mc nht nh trỏch nhim cung ng dch v cụng lnh

vc ú. nhng lnh vc dch v khụng th chuyn giao c cho khu vc t nhõn

v cỏc t chc xó hi, thỡ nh nc phi gi vai trũ cung ng nũng ct v phi tin

hnh ci cỏch trong chớnh khu vc nh nc ci thin cht lng cung ng cỏc

loi dch v ny. Tuy nhiờn, cn nhn mnh mt ln na rng, dự nh nc trc tip

cung ng dch v hay chuyn giao cho cỏc khu vc khỏc, thỡ vi vai trũ l ngi

m bo cụng bng xó hi, nh nc vn cú ngha v quan tõm n vic t c

nhng mc tiờu chớnh ca hot ng cung ng dch v cụng thụng qua kim soỏt,

iu tit v bo h th trng v xó hi cung ng cỏc dch v ú mt cỏch thun

li.

II.3. Ci thin cht lng cung ng dch v cụng trong khu vc nh nc

Cho dự khu vc t nhõn v cỏc t chc xó hi ngy cng tham gia nhiu hn

vo cung ng dch v cụng, song khu vc nh nc vn tt yu l ngi cung ng

mt s ln dch v. Chớnh vỡ vy, trong i mi cung ng dch v cụng, vic ci

thin cht lng cung ng dch v ngay chớnh khu vc nh nc l ht sc quan

trng. Bờn cnh chc nng qun lý nh nc, chc nng phc v ca nh nc

nhm cung cp nhng dch v cn thit cho ngi dõn h thc hin tt quyn li

v ngha v ca mỡnh gi õy cn c chỳ trng hn bao gi ht.

Nõng cao cht lng cung ng dch v cụng khụng phi l mt vn mi

m. Ngay t gia nhng nm 80 ca th k trc, Phỏp ó a ra cỏc chu trỡnh cht

lng th nghim trong cỏc c quan nh nc. Trc yờu cu ca ngi dõn hin ó

tr thnh ngi tiờu dựng ũi hi cao, vn cht lng trong cung ng dch v

cụng ca nh nc ngy cng tr nờn cp bỏch. Nguyờn tc cht lng trong cung

ng dch v cụng ca cỏc c quan nh nc ó chớnh thc c cp ti trong

Hin chng dch v cụng ca Phỏp ngy 18 thỏng 3 nm 1992 v vn bn ngy

26/7/1996 v ci cỏch Nh nc Phỏp. Hin chng a ra mt lot cỏc bin phỏp

nhm m bo cung ng dch v thit yu nh trng hc, bnh vin, cnh sỏt, bu

in cho nhng ni xa xụi. iu quan trng l Hin chng ó yờu cu cỏc c quan

xõy dng ch s hiu sut v chỳ trng s hp tỏc gia c quan nh nc cung cp



18



dch v v ngi s dng. Theo ú mi c quan nh nc phi c gng lm cho

ngi dõn bit rừ mc tiờu ca mỡnh, iu chnh cỏc ch s cht lng theo nhu cu

ca ngi s dng dch v.

Cỏc nh nc cng ang tin hnh nhiu ci cỏch khỏc nhau nhm mc ớch

nõng cao hiu qu cung ng dch v cụng thụng qua cỏc n v nh nc. Mt s

nc phỏt trin nh Anh, M hin ang th nghim mt s phng phỏp tng

cnh tranh trong ni b khu vc nh nc nhm ci thin vic cung ng cỏc dch v

cụng khụng th chuyn giao c cho khu vc phi nh nc.

Ngoi ra, vic phi tp trung húa cung ng dch v cụng thụng qua phõn cp,

phõn quyn, cng l mt bin phỏp cú hiu qu gõy sc ộp cnh tranh nhm nõng

cao hiu qu cung ng dch v cụng ca khu vc nh nc. Lý do cn bn mang

tớnh ni ti ca phi tp trung húa cung ng dch v cụng l quyn quyt nh sn

xut v cung ng dch v cụng phi c tr li cho nhng n v thp nht, cú kh

nng nm bt c tỡnh hỡnh mt cỏch rừ rng nht. Vic phi tp trung húa to iu

kin cho cỏc chớnh quyn a phng linh hot hn trong cung ng cỏc dch v cụng

phự hp vi hon cnh ca a phng mỡnh, ng thi buc h tr nờn cú trỏch

nhim hn. Vic phõn cp ny lm tng hiu qu v hiu lc cung ng dch v cụng,

qua ú ngi tiờu dựng s c hng nhng dch v cht lng cao vi giỏ c hp

lý.

Hp 5: Phi tp trung húa trỏch nhim: kinh nghim ca Phỏp, Anh,

Tõy Ban Nha v Thy in

- Phỏp: Theo cỏc lut v phi tp trung húa nm 1982, Nh nc Phỏp ó trao thm

quyn cho cỏc khu vc v cỏc ban, ngnh trong nhiu lnh vc nh phỏt trin ụ th,

cỏc bin phỏp h tr kinh t v giao thụng a phng. Cỏc lut ny cng phõn cp

cho chớnh quyn khu vc trỏch nhim v xõy dng v bo dng cỏc trng ph

thụng trung hc (tng t nh trỏch nhim ca cỏc xó i vi cỏc trng tiu hc

vn ó tn ti hng th k), trong khi vn gi trỏch nhim v hu ht cỏc chớnh sỏch

giỏo dc khỏc cp trung ng.

- Tõy Ban Nha: Ti õy, vic thnh lp cỏc cng ng t qun ó dn n vic

chuyn giao ỏng k cỏc trỏch nhim, k c vic phi tp trung húa h thng giỏo

dc, y t cng nh cỏc cụng trỡnh cụng cng, nụng nghip, bo v mụi trng, phỏt

trin vựng v tr giỳp xó hi.

- Anh: vic phõn cp thm quyn v trỏch nhim gia chớnh ph v chớnh quyn a

phng Anh trong vic qun lý dch v cụng khỏ rừ rng, rnh mch, trong ú

chớnh ph tp trung ra chin lc, chớnh sỏch, tiờu chun cht lng dch v v

phõn b ngõn sỏch, thc hin kim toỏn, cũn chớnh quyn a phng thc hin ký

kt hp ng vi cỏc cụng ty t nhõn v giỏm sỏt, kim tra vic thc hin.



19



- Thu in: Cú s phõn cp rừ nhng dch v cụng m tng cp chớnh quyn phi

m nhim, trong ú c bit chỳ ý cỏc dch v cụng v phỳc li cụng cng hon

ton min phớ (nh bo him tht nghip, tr cp xó hi,).

Ngun: Phc v v duy trỡ: ci thin hnh chớnh cụng trong mt th gii

cnh tranh/ Ngõn hng phỏt trin chõu .- H. CTQG, 2003; v cỏc ngun khỏc.



V ci thin cht lng cung ng dch v cụng trong khu vc nh nc, vn

kim soỏt ti chớnh v qun lý úng mt vai trũ quan trng. Trong nhiu trng

hp, do rt khú o lng nhng sn phm u ra ca khu vc nh nc, nờn cn cú

ch kim tra ti chớnh v t ch chu trỏch nhim cỏ nhõn, nhm buc cỏn b

qun lý phi lm vic ht mỡnh trỏnh tỡnh trng s dng khụng hiu qu cỏc

ngun lc cụng cng v nhm ci thin vic cung ng dch v. Kho sỏt nhiu nc

cho thy mt phn ỏng k cụng qu quc gia c phõn b cho cỏc dch v xó hi

c bn ó khụng n c cỏc bnh vin v trng hc nh d kin, nht l cỏc

vựng nụng thụn, vựng sõu, vựng xa5. Vi tỡnh trng nh vy, cho dự nh nc cú

dnh mt phn ngõn sỏch rt ln cho cung ng dch v cụng, thỡ hiu qu cng rt

thp. iu ú dn n s mộo mú trong bc tranh cung ng dch v cụng, vỡ nh

nc ó u t rt nhiu vo hot ng ny, song hu qu l ngi dõn khụng c

hng mc xng ỏng nhng phỳc li ú. Vỡ vy, tng cng vic kim soỏt ti

chớnh v qun lý l gii phỏp khụng th thiu nhm ci thin cht lng cung ng

dch v cụng trong khu vc nh nc.

Mt vn quan trng cn lu ý trong vic ci cỏch nhm nõng cao cht

lng dch v cụng trong khu vc nh nc chớnh l yu t con ngi. bt k lnh

vc no, con ngi luụn úng vai trũ then cht quyt nh s thnh, bi ca ci

cỏch, v trong lnh vc cung ng dch v cụng cng vy. Chớnh vỡ th, nhiu nc

ó tp trung nhiu bin phỏp nõng cao nng lc chuyờn mụn ca cụng chc thụng

qua vic ci tin cụng tỏc cỏn b v khuyn khớch s tham gia ca cụng chc vo

hot ng qun lý, tng cng u quyn v trỏch nhim cỏ nhõn. Phng thc tuyn

dng v bt theo phm cht m nhiu nc s dng ó lm cho b mỏy viờn chc

cú c lc lng cỏn b, nhõn viờn cht lng cao. Bờn cnh vic nõng cao nng

lc chuyờn mụn, i vi i ng viờn chc trc tip thc hin cung ng dch v

cụng, cn c bit chỳ ý nõng cao phm cht, o c phc v khỏch hng. Kinh

nghim ca nhiu nc ch ra rng mt khi ngi viờn chc cú ý thc trong cụng

vic, cú thỏi tn ty phc v khỏch hng thỡ hiu qu cụng vic s tng lờn rt

nhiu. Cú th thy rừ vn ny qua trng hp Bang Ceara ca Brazin trong hp

di õy:

Ngõn hng Th gii (1998), Nh nc trong mt th gii ang chuyn i, Bỏo cỏo

thng niờn nm 1997, NXB Chớnh tr Quc gia, H Ni.



5



20



Hp 6: Xõy dng tinh thn tn ty ca nhõn viờn: chớnh quyn tt ti

Bang Ceara ca Braxin

Nm 1987, ngoi hot ng hnh chớnh kộm ci, chớnh quyn bang Ceara ụng

Bc Braxin cũn phi i mt vi mt cuc khng hong ti chớnh gay go. Tuy

nhiờn, ch trong vũng 4 nm, cuc khng hong ti chớnh ó c khc phc, v

cht lng ca cỏc dch v ó c ci thin ỏng k. Din c tiờm chng vcxin

phũng bnh si v bnh bi lit ó tng gp ba, t 25% lờn ti 90% tng s tr em.

Chng trỡnh cụng chớnh ca bang ny ó to vic lm cho hn mt triu nụng dõn

khụng cú vic lm trong thi k hn hỏn

S thnh cụng ny phn ln l do cụng lao ca b mỏy viờn chc. Bng vic khen

thng cho nhng ngi lm vic tt, cụng khai xột tuyn nhõn viờn mi, thi hnh

cỏc chng trỡnh nh hng v loan tin trờn cỏc phng tin thụng tin i chỳng v

thnh cụng ca mỡnh, chớnh quyn bang ó to nờn mt ý thc mnh m v s mng

trong cỏc chng trỡnh ch cht v nhng ngi thc hin chng trỡnh. Nhng

viờn chc cú ng c tt ó m ng nhiu phn vic hn bỡnh thng, v nhiu

khi vi thỏi t nguyn. c trao quyn quyt nh rng hn, cỏc viờn chc

cung ng c nhiu dch v theo ỳng yờu cu riờng ca cỏc khỏch hng. Khỏc

vi nhng ni khỏc, tuy cho quyn rng hn, nhng c hi lm iu tiờu cc

khụng tng vỡ ó cú nhng ỏp lc ũi hi nhõn viờn phi chu trỏch nhim. Nhõn

viờn mun lm vic tt hn xng ỏng vi nim tin mi ca khỏch hng i vi

h. V bn thõn iu ny l kt qu ca vic sp xp cụng vic theo hng phc v

ỳng cỏc yờu cu ca khỏch hng v chớnh quyn bang cụng khai t ra tụn trng

h.

Nhng c ch ny ó to ra mt vũng luõn hi m trong ú nhõn viờn cm thy

c quý trng v tha nhn, khụng nht thit l bi cp trờn, m bi nhng khỏch

hng ca h v nhng cng ng ni h lm vic. V iu ny ó cng c tinh

thn tn ty ca h i vi cụng vic.

Ngun: Ngõn hng Th gii (1998), Nh nc trong mt th gii ang chuyn i,

Bỏo cỏo thng niờn nm 1997, NXB Chớnh tr Quc gia, H Ni.



21



II.4. Tng cng s tham gia v giỏm sỏt ca cng ng i vi vic hoch

nh chớnh sỏch v m bo cht lng dch v cụng

S tham gia ca ngi dõn vo quỏ trỡnh hoch nh chớnh sỏch v m bo

cht lng dch v cụng s giỳp nõng cao hiu qu cung cp dch v ca nh nc

thụng qua vic ci tin qun lý dch v cụng v tng cng s minh bch trong

quyt nh chớnh sỏch. Quỏ trỡnh tham gia ny th hin qua nhiu cỏch khỏc nhau,

cú th t tham kho ý kin, trao i thụng tin, cho ti nhng hnh ng trc tip

tham gia ca cụng dõn, ch ng xut sỏng kin hoc gúp ý vo chớnh sỏch. Nht

l nhng ni vic cung ng dch v cụng khụng hiu qu thỡ ngi dõn cú th

thụng bỏo cho cỏc cp chớnh quyn v vn ny v thỳc ộp h phi ci tin. Do ú,

cỏc c quan cụng quyn buc phi cú trỏch nhim hn trong vic lng nghe ting

núi ca ngi dõn v phn hi kp thi, y trc cỏc yờu cu ú. C ch phn

hi ny giỳp cho cỏc thụng tin hai chiu luụn thụng sut v c chia s. Thụng qua

ú, ngi dõn v cỏc nh cung cp dch v cú c hi cựng ỏnh giỏ v trao i ý

kin nhm nõng cao cht lng dch v. Kinh nghim cỏc nc cho thy rng s

tng tỏc ngy cng tng gia ngi s dng v nh cung ng dch v cụng ó em

li nhng kt qu tớch cc. Mt ỏnh giỏ gn õy ca ngi dõn v h thng cung

cp nc Bacu, Adebaigian ó cho thy khụng ch nhng vn nghiờm trng v

tht thoỏt nc v cht lng nc cú hi cho sc khe m c nhng chi phớ cao do

b mỏy cung cp nc khụng ỏng tin cy ca thnh ph ỏp t cho nhng ngi

tiờu dựng cú thu nhp thp. Ngoi ra, nhng ngi tiờu dựng ny cng cho bit thờm

l h sn sng tr nhiu hn t 2 n 5 ln s tin thc t m h ang tr cho vic

cung cp nc sch v ỏng tin cy. Nhng thụng tin nh vy mt mc nht

nh ó buc nh cung cp phi xem xột li cht lng dch v ca mỡnh, iu cú th

dn ti nhng thay i tớch cc trong vic cung cp nc thnh ph ny.

Singapore, Cc thụng tin phn hi ca cụng chỳng tp hp mt cỏch cú h thng

nhng bỡnh lun ca cụng dõn v nhiu loi chớnh sỏch quc gia, trong ú cú cung

ng dch v cụng, v mi nhng nhúm cú quan tõm ti d nhng cuc hp bỏo cỏo

vi cỏc b trng v quan chc cao cp. iu ny lm tng tinh thn trỏch nhim

ca c quan nh nc cung ng dch v cụng thụng qua vic ũi hi cỏc c quan

ny phi cụng b v tuõn th nhng nh mc v tiờu chun dch v, cung cp thụng

tin cụng cng v tr li khiu ni ca ngi dõn. cỏc thnh ph ca M, chớnh

quyn cỏc thnh ph ó thit lp mt c ch ng b, ng viờn cụng chỳng tham

gia vo ton b quỏ trỡnh qun lý ụ th. Do nhng ngi cú li ớch liờn quan c

tham gia mt cỏch rng rói vo quỏ trỡnh quyt nh chớnh sỏch, nờn quỏ trỡnh thc

thi chớnh sỏch c thc hin mt cỏch tng i thun li.

Mt lý do na khin cho s tham gia ca cng ng vo vic hoch nh

chớnh sỏch v m bo cht lng dch v cụng tr nờn cn thit; ú l thc t cho



22



thy c quan cung ng dch v cụng ca nh nc khụng th d kin trc v ỏp

ng c tt c cỏc dch v cụng m ngi dõn mun cú. Vic xut hin nhng bin

phỏp thay th ca cỏc t chc xó hi v khu vc t nhõn cú th giỳp lp i nhng

khong trng trong cung ng dch v cụng. Do vy, cỏc t chc xó hi cú th va l

nhng cng s, ng thi l nhng i th cnh tranh trong cung ng dch v cụng.

V mt khi c ngi dõn ng h, cỏc t chc ny cú th gõy ỏp lc vi chớnh

quyn ci thin vic cung ng v nõng cao cht lng cỏc dch v cụng.

Trong cung ng dch v cụng, cỏc nh nc ang to ra nhng c ch thun

li mi ngi dõn u cú th úng gúp, san s gỏnh nng ti chớnh vi nh nc,

v qua ú ci thin c cht lng dch v m chớnh h c hng. Cú th thy

rừ xu hng ny qua h thng bo him y t xó hi da vo cng ng. õy l mt

hỡnh thc la chn tng bao ph ca h thng bo him y t, c bit mang li

li ớch cho ngi dõn vựng nụng thụn, v cỏc vựng sõu, vựng xa. Xu hng xõy

dng h thng bo him y t nh vy c nhiu nc chỳ trng. Thớ d, i loan

v Hn quc ó rt quan tõm n vic xõy dng h thng bo him y t theo hng

phc v ngi dõn ngy cng cú hiu qu da trờn s úng gúp ti chớnh t phớa

ngi dõn cựng vi s h tr ca nh nc. Chng trỡnh bo him y t quc gia

ca i Loan, sau 3 nm thc hin (1998), ó thu hỳt c 97% dõn s tham gia.

n cui nm 2003, con s ny ó lờn ti 99%6. Chng trỡnh bo him y t ó lm

cho ngi dõn hiu rừ c quyn v ngha v hp phỏp ca h trong vic cựng nh

nc v nhng ngi dõn khỏc chia s ngha v úng gúp v cựng hng nhng li

ớch t Bo him y t quc gia. Thc t cho thy rng Chng trỡnh Bo him y t

quc gia ca i loan ó bo v ngi dõn khi nhng ri ro ti chớnh v cú s tip

cn cụng bng ti cỏc dch v y t. Bờn cnh ú, Chng trỡnh ó tng cng cung

cp cỏc dch v y t vựng sõu vựng xa, m bo li ớch cho ngi dõn sng cỏc

vựng khú khn. iu ú cho thy rng ch trng tng cng s tham gia ca ngi

dõn vo cung ng dch v cụng qua ú mang li li ớch cho c hai phớa ngi dõn v

nh nc l hon ton ỳng n v cn c nhõn rng ra nhiu lnh vc cung ng

khỏc.



Bo him y t quc gia ca i Loan/ Hong-jen, Ti liu trỡnh by ti Hi ngh quc t: Hng

ti bo him y t quc gia bỡnh ng, hiu qu v cht lng cao- i Loan, 2005

6



23



PHN II

THC TRNG CUNG NG DCH V CễNG CA

KHU VC NH NC V NHNG YấU CU I MI CUNG NG

DCH V CễNG VIT NAM

I. MT S THNH TU TRONG CUNG NG DCH V CễNG CA NH

NC TA

nc ta, trc thi k i mi, Nhà nớc nắm giữ hầu hết các hoạt động, từ

hoạt động kinh tế đến dịch vụ văn hoá xã hội, từ quản lý hành chính đến giáo dục, y

tế, ngân hàng, bu điện, giao thông vận tải, du lịch Nói chung, Nhà nớc bao

sân tất cả. Mt s hot ng kinh t, xó hi c tin hnh di hỡnh thc tp th,

chu s chi phi ca nh nc. Cũn hot ng ca t nhõn ch tn ti trong mt s

lnh vc, ch yu l buụn bỏn v dch v nh l, khụng cú iu kin phỏt trin. Nh

nc ó u t khụng nh vo vic xõy dng trng hc, bnh vin, mua trang thit

b v t chc cung cp min phớ nhng dch v ny, ng thi cú nhng chớnh sỏch

v bin phỏp tr giỳp cho ngi nghốo c cung ng dch v cụng, trc ht l

trong hc tp v khỏm cha bnh. H thng giỏo dc v chm súc sc khe ban u

ca Vit Nam ó c cng ng quc t ỏnh giỏ cao. Cỏc dch v cụng khỏc nh

vn húa, thụng tin, chiu sỏng cụng cng, dch v nh , cung cp in, nc, thu

gom rỏc thi, u do Nh nc trc tip t chc cung ng cho xó hi. Mi ngi

dõn u cú c hi gn nh nhau trong vic hng th cỏc dch v cụng do Nh nc

cung ng. Bớc vào thời kỳ đổi mới, Nhà nớc đã mở cửa một số lĩnh vực dịch v s

nghip ( nh giỏo dc, y t, vn hoỏ, th thao) v dch v cụng ớch ( nh vn ti

cụng cng, v sinh mụi trng) cho s tham gia của các thành phần kinh tế

Tuy nhiên, do s tham gia ca khu vc t nhõn v cỏc t chc xó hi trong cung ng

cỏc loi dch v cụng vn cũn giai on bc u vi nhng kt qu cũn khiờm

tn, nờn Nh nc ta vn m nhn vic cung ng phn ln cỏc dch v cụng. Phn

ny tp trung gii thiu v ỏnh giỏ nhng kt qu cung ng dch v cụng ca Nh

nc trong mt s lnh vc tiờu biu trong cung ng dch v s nghip cụng, dch

v cụng ớch v hnh chớnh cụng.

I.1. Dch v s nghip cụng

Trong nhng nm qua, cựng vi s tham gia ca nhiu ch th khỏc nhau

trong cung ng dch v cụng, Nh nc ta luụn c bit quan tõm u t cho cỏc

lnh vc s nghip vi ngõn sỏch chi tiờu c duy trỡ mc 30% tng chi tiờu ca

Chớnh ph. Trong hon cnh ngõn sỏch nh nc luụn phi chu sc ộp t nhiu



24