III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

Mở bài: Đời sống của thực vật có nhiều biến đổi và trải qua nhiều giai đoạn;

Những biến đổi đó diễn ra như thế nào? Gồm những giai đoạn nào? Nội dung bài

“Sinh trưởng ở thực vật” sẽ giúp trả lời một phần câu hỏi đó.

Hoạt động của thầy và trò



Nội dung kiến thức



Hoạt động 1. Tìm hiểu sinh trưởng I. KHÁI NIỆM

ở thực vật

GV: Treo hình cho HS quan sát và

trả lời câu hỏi:

Cho nhận xét về những thay đổi của

cây đậu từ khi nhú rễ đến khi xuất

hiện cặp lá với 3 lá chét?

HS: Tập trung thảo luận 3 vấn đề:

- Tăng kích thước?

- Dẫn đến làm tăng toàn bộ khối

lượng toàn bộ cơ thể.

- Nêu khái niệm về sinh trưởng?

HS: Suy nghĩ trả lời.

GV: Nhận xét, bổ xung và kết luận



Khái niệm:

* Sinh trưởng của sinh vật là q

trình tăng về kích thước của cơ thể

do tăng số lượng và kích thước của

tế bào.

Ví dụ: cây đậu xanh lúc mới nảy

mẩm chiều dài thân là 3cm, sau hai



GV: Vậy phát triển là gì? Mối quan tuần đạt chiều dài là 30cm

hệ sinh trưởng và phát triển ra sao?

HS trả lời: Phát triển là sự nẩy mần



của hạt, sự ra hoa.

Sinh trưởng và phát triển là 2 trình liên



* Phát triển là toàn bộ những

đổi diễn ra trong chu kỳ sống củ

thái tạo nên các cơ quan của cơ th



GV: Trong trồng trọt con người đã

vận dụng các pha sinh trưởng và phát triển của thực vật như thế nào?

HS: - Con người điều chỉnh 2 giai đoạn cho phù hợp với mục đích.

- Muốn thu hoạch lá, thân thì kéo dài giai đoạn sinh trưởng phát triển sinh dưỡng, ức chế g

- Với củ, hạt phát triển quang hợp và tích lũy chất cho cây.

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận. Chuyển ý: Chúng ta vừa được biết khái niệm chung về si

phần II.



Hoạt động 2: Tìm hiểu sinh trưởng

II. SINH TRƯỞNG SƠ CẤP VÀ

ở thực vật

SINH TRƯỞNG THỨ CẤP

HS nghiên cứu SGK và quan sát hình 34.1 trả lời các câu

1. Các

hỏimơ

sau:phân sinh

Chỉ vị trí của mơ phân sinh? Vậy mơ phân sinh là gì? * Khái niện

Có mấy loại mơ phân sinh? HS: Nghiên cứu SGK trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận.



Mơ phân sinh là nhóm tế bào chưa

phân hóa duy trì được khả năng ngun phân.

- Khi giai đoạn phơi non trẻ qua, sự sinh trưởng của thực vật đa

* Phân loại: Có 3 loại mơ phân sinh

+ Mơ phân sinh đỉnh có ở chồi đỉnh, chồi nách, đỉnh rễ.

+ Mơ phân sinh bên

+ Mơ phân sinh lóng



GV u cầu HS: Hồn thành các nội

dung ở phiếu học tập “Tìm hiểu các loại mơ phân sinh”

HS: Hoạt động nhóm

Đại diện nhóm trình bày lớp bổ xung

GV: Nhận xét đánh giá và thông báo

đáp án đúng



Phiếu học tập

Loại mô

Mô phân sinh đỉnh



Nội dung



Mơ phân sinh bên



Mơ phân sinh lóng



* Vị trí

* Chức năng

* Loại thực vật



Đáp án

Loại mô

Nội dung



Mô phân sinh đỉnh



Mơ phân sinh



Mơ phân sinh



bên



lóng



- Phân bố theo

* Vị trí



- Tại đỉnh của thân



hình trụ và



- Tại các mắt của



và rễ.



hướng ra phần



thân vỏ.



ngồi của thân

- Hình thành nên



* Chức năng



quá trình sinh



- Tạo ra sinh



trưởng sơ cấp của



trưởng thứ cấp.



cây.



- Tăng độ dày



- Gia tăng chiều



của thân.



dài của thân và rễ

* Loại thực vật



- Cây một lá mầm

và cây hai lá mầm



- Cây hai lá mầm



- Gia tăng sinh

trưởng chiều dài

trong các vị trí

khác với đỉnh

thân.

- Cây một lá

mầm



Hoạt động của thầy và trò



Nội dung kiến thức



GV: + Trong các loại mô phân

sinh, mô nào riêng cho cây 1 lá

mầm và mô nào riêng cho cây 2 lá

mầm?

+ Loại mơ nào có cả ở cây 1 lá

mầm và cây 2 lá mầm?

HS: Dựa vào phiếu học tập để trả lời.

GV: Yêu cầu HS quan sát hình 34.2 2. Sinh trưởng sơ cấp

và chỉ rõ vị trí và kết quả của quá

trình sinh trưởng sơ cấp của thân,

rồi cho biết sinh trưởng sơ cấp của

cây là gì?

HS: Quan sát hình và suy nghĩ trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận.



Là sinh trưởng lầm tăng chiều dài

của thân rễ do hoạt động nguyên

phân của mô phân sinh đỉnh thân rễ.



GV: Yêu cầu HS hình 34.3 và trả lời 3. Sinh trưởng thứ cấp

các câu hỏi:

- Sinh trưởng thứ cấp là gì?

- Cây 1 lá mần hay cây 2 lá mầm có

sinh trưởng thứ cấp và kết quả của

kiểu sinh trưởng đó là gì?

- Các lớp tế bào ngồi cùng (bần)

của vỏ cây thân gỗ được sinh ra từ

đâu?



a. Khái niệm



HS:Quan sát hình, nghiên cứu và

trả lời.

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận

Sinh trưởng thứ cấp là sinh trưởng

theo đường kính của thân làm tăng bề ngang cua thân, rễ do hoạ

Có ở cây 2 lá mầm.

sinh trưởng thứ cấp tạo ra gỗ lõi, gỗ dác và mạch rây.



GV: Cho biết vai trò của gỗ dác, gỗ

lõi và mạch rây.

HS: nghiên cứu trả lời GV: Nhấn mạnh

Gỗ lõi: Ban đầu vận chuyển nước và khoáng sau làm giá đỡ cho cây.

Gỗ dác: Thực sự là mô vận chuyển nước và khoáng.

Mạch rây: Vận chuyển các chất từ lá xuống các bộ phận khác của cây.

GV: So sánh sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp?

HS: Nghiên cứu SGK và trả lời

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận



GV: Thân gỗ được cấu tạo như thế

b. Cấu tạo thân cây gỗ

nào? Tại sao vòng gỗ hang năm có màu sắc độ dày mỏng khác nhau



thơng qua quan sát hình 3

HS: Nghiên cứu thông tin

GV: Nhận xét, bổ sung và k



* Cấu tạo thân câ

Phần vỏ bao quan

phần gỗ:

+ Gỗ lõi (ròng) mà

+ Gỗ dác màu sán

+ Vòng gỗ hàng

nhau.



* liên hệ: Vòng gỗ hàng năm cho ta

biết được điều gì?

HS trả lời: - Cho biết tuổi cây

- Biết được đặc điểm khí hậu có thuận lợi hay khơng thuận lợi cho sự phát triển của cây.

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận Chuyển ý: Có rất nhiều nhân tố ảnh hưởng đến sự sinh trư

GV: Kể tên các nhân tố ảnh hưởng

đến sự sinh trưởng ở thực vật? Các nhân tố bên trong ảnh hưởng đến



sinh trưởng của thực vật là gì?

HS trả lời: Có 2 nhóm: Bên trong và bên ngoài

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận



- Các nhân tố bên trong

điểm di truyền và các hoo

GV: Tốc độ sinh trưởng của các

loài giống loài, các giai đoạn sinh trưởng của các lồi có giống nhau hay khơng? Ví dụ?

HS: Nghiên cứu tài liệu

GV: Nhận xét, bổ sung và kết luận



Tốc độ sinh trưởng của các giống,

loài khác nhau phụ thuộc vào đặc điểm di truyền.

Tốc độ sinh trưởng của mỗi giai đoạn cũng rất khác nhau

VD: Ở giai đoạn măng, cây tre sinh trưởng nhanh (có thể hơn 1m/ngày), về sau thì ch

Hoocmơn thực vật điều tiết tốc độ

sinh trưởng của cây.



GV: Các nhân tố bên ngoài ảnh

b. Các nhân tố bên ngoài

hưởng như thế nào đến sự sinh trưởng thực vật? Trình bày vai trò

của các nhân tố đó?



HS: Nghiên cứu SGK để trả lời

GV:Ảnh

Nhận

xét, bổnhiều

sung đến

và kết luận

Nhiệt độ:

hưởng

sinh trưởng của thực vật

VD: Cây Ngô sinh trưởng tốt nhất ở 37 - 44oC

Hàm lượng nước: Tế bào sinh trưởng trong điều kiện độ no nước của tế bào không thấ

Ánh sáng: Ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây qua 2 mặt: Quang hợp và hình thái

VD: Cây trong bóng tối mọc vống lên, cây ngồi sáng thì mọc chậm lại

Oxi: Cây chỉ sinh trưởng khi nồng độ oxi cao hơn 5%, dưới 5% thì sinh trưởng bị ức chế

Dinh dưỡng khống: Cây khơng sinh trưởng hoặc bị chết nếu thiếu bất kỳ 1 loại chấ

trưởng và thậm chí bị chết



* Liên hệ: Trong sản xuất cần có

biện pháp gì để cây sinh trưởng được tốt?

HS trả lời: - Lựa chọn giống cây phù hợp với địa phương

- Chăm sóc, đảm bảo các chế độ về nước, nhiệt độ và ánh

sáng.



IV. CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ

* Củng cố

Học sinh đọc phần kết luận SGK

GV nhấn mạnh: - 3 loại mô phân sinh.

- Phân biệt sinh trưởng sơ cấp và sinh trưởng thứ cấp.

- Ứng dụng: Đảm bảo hợp lý về nhiệt độ, độ ẩm, ánh sáng…để cây

sinh trưởng tốt.

- Cách tính tuổi cây.

* Dặn dò

- Học bài, ghi nhớ nội dung chính.

- Trả lời các câu hỏi SGK.

- Chuẩn bị bài mới