CHƯƠNG I: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ

I. KHÁI NIỆM, VAI TRÒ, CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ VÀ TẦM QUAN

TRỌNG CỦA QUẢN TRỊ NHÂN SỰ

1. Khái niệm

Quản trị nhân sự là một trong những chức năng cơ bản của quá trình

quản lý. Con người bao giờ cũng là yếu tố quan trọng nhất của một doanh

nghiệp. Do đó, việc lựa chọn, sắp xếp con người cho phù hợp với các vị trí

trong bộ máy tổ chức là nhiệm vụ hàng đầu của nhà quản lý.

Quản trị nhân sự phải được xem xét theo quan điểm hệ thống. Việc xác

định nguồn nhân sự, vấn đề tuyển chọn, sắp xếp đề bạt, đào tạo và phát triển,

đánh giá nhân viên v.v... cần được đặt trên cơ sở khoa học, trong mối quan hệ

tương quan với nhiều vấn đề và chức năng khác của quản lý.

Có rất nhiều cách phát biểu khác nhau về quản trị nhân sự:

Theo giáo sư người Mỹ Dimock “Quản trị nhân sự bao gồm toàn bộ

các biện pháp và thủ tục áp dụng cho nhân viên của một tổ chức và giải quyết

tất cả các trường hợp xảy ra có liên quan tới một loại công việc nào đó”.

Còn giáo sư Felix Migro thì cho rằng: “Quản trị nhân sự là một nghệ

thuật chọn lựa nhân viên mới và sử dụng các nhân viên cũ sao cho năng suất

và chất lượng công việc của mỗi người đều đạt mức tối đa có thể”.

- Vậy quản trị nhân sự là toàn bộ các việc liên quan đến con người

trong doanh nghiệp; đó là việc tuyển mộ, tuyển chọn, bố trí sử dụng, đào tạo,

phát triển, đãi ngộ và xử lý các mối quan hệ về lao động nhằm phát huy tối đa

năng lực của mỗi người bảo đảm hoàn thành tốt nhiệm vụ, đạt tới mục tiêu

trước mắt cũng như lâu dài của doanh nghiệp.



2. Vai trò, chức năng , nhiệm vụ và tầm quan trọng của quản trị nhân sự

2.1. Vai trò

Quản trị nhân sự giữ vai trò đặc biệt quan trọng và ngày càng được các

nhà quản lý quan tâm nghiên cứu. Trong hoạt động cụ thể, công tác quản lý

nhân sự phải thực hiện 4 vai trò:

- Vai trò thể chế: Bộ phận nhân sự giữ vai trò chủ yếu trong việc đề ra các

chính sách liên quan đến tài nguyên nhân sự trong toàn bộ cơ quan, tổ

chức và đảm bảo rằng các chính sách này phải có khả năng giải quyết được

các vấn đề khó khăn và giúp cơ quan, tổ chức thực hiện được mục tiêu của

mình.

- Vai trò tư vấn: Bộ phận nhân sự đóng vai trò cố vấn cho các cấp quản trị

khác. Nếu như một bộ phận nào đó có thể cố vấn về nhân công bỏ việc, bộ

phận khác có tỷ lệ người vắng cao, thậm chí các bộ phận có vấn đề khó

khăn về an toàn lao động. Trong tất cả các vấn đề này, giám đốc nhân sự có

thể đảm nhận giải quyết, cố vấn thêm để giải quyết các vấn đề đó.

- Vai trò dịch vụ: Bộ phận nhân sự còn có vai trò cung cấp dịch vụ như

tuyển dụng, đào tạo, và phúc lợi cho các bộ phận khác, ví dụ như trong lĩnh

vực tuyển dụng vì đây là lĩnh vực chuyên môn có tính cách chuyên

nghiệp nên bộ phận nhân sự thực hiện cố vấn hay đảm trách các công việc đó

thì sẽ hiệu quả hơn các bộ phận khác tự đảm nhận. Bộ phận nhân sự cũng đảm

nhận các chương trình khác như là lương bổng, bảo hiểm, an toàn lao động và

y tế. Đây là một chức năng hành chính giúp cho các bộ phận khác trong cơ

quan, tổ chức như các hồ sơ vắng mặt, kỹ luật, đánh giá hoàn thành công tác.

- Vai trò kiểm tra: Bộ phận nhân sự đảm bảo các chức năng kiểm tra bằng

cách giám sát các bộ phận khác có đảm nhận thực hiện chính sách, các

chương trình thuộc về nhân sự đề ra hay không.



Nghiên cứu quản lý nhân sự giúp cho các nhà quản lý học được cách

giao tiếp với người khác, tìm ra ngôn ngữ chung với nhân viên, đánh giá nhân

viên một cách tốt nhất, biết cách lôi kéo nhân viên say mê với công việc, từ

đó nâng cao chất lượng công việc và hiệu quả của tổ chức.

2.2. Chức năng

Trong các đơn vị sản xuất kinh doanh có quy mô nhỏ không có phòng

nhân sự riêng, các vị lãnh đạo trực tuyến phải thực hiện các chức năng sau:

- Đặt đúng người vào đúng việc;

- Giúp đỡ nhân viên mới làm quen với công việc và tổ chức của xí

nghiệp;

- Đào tạo nhân viên;

- Nâng cao trình độ thực hiện công việc của nhân viên;

- Phối hợp hoạt động và phát triển tốt các mối quan hệ trong công việc;

- Giải quyết các chính sách và thủ tục của công ty cho nhân viên;

- Kiểm tra việc trả lương cho nhân viên;

- Phát triển khả năng tiềm tàng của các nhân viên;

- Bảo vệ sức khỏe của nhân viên.

Trong các đơn vị, tổ chức có phòng nhân sự riêng thì Giám đốc nhân sự

(hoặc trưởng phòng nhân sự) phải thực hiện các chức năng sau:

- Lãnh đạo trực tiếp các nhân viên phòng nhân sự và có quyền hành mặc

nhiên đối với các Giám đốc điều hành của công ty về các lĩnh vực nhân sự;

- Phối hợp các hoạt động về nhân sự;

- Thực hiện việc giúp đỡ và cố vấn cho các quản lý gia trực tuyến về

các vấn đề nhân sự như tuyển dụng, đào tạo, đánh giá, khen thưởng...;



- Lưu trữ và bảo quản hồ sơ và nhân sự.

2.3 Nhiệm vụ

Để thực hiện các chức năng của tố chức nhân sự, cơ quan quản lý phải

tham gia hoàn thành tôt các nhiệm vụ sau:.

Tổ chức tuyển dụng nhân sự: Đây là hoạt động mang tính tạo lập nhằm

duy trì chức năng hoạt động của công tác nhân sự trong cơ quan đơn vị, để

hoạt động tuyển dụng đạt kết quả cao cần quan tâm đến các vấn đề sau:

- Khi cần tuyển dụng ta phải xác định, được một khối lượng công việc đáng

kể, và cần đén sự chuyên trách lâu dài thời mới cần tuyển nhân viên.

- Người được tuyển phải có đủ khả năng trình độ đảm đương được yêu cầu

công việc.

- Bố trí nhân sự: đây là hoạt động quan trọng nhất quyết định đến hiệu quả sử

dụng nguồn nhân sự trong cơ quan đơn vị. Để đảm bảo được hiệu quả cao

nhất trong việc bố trí nhân sự các nhà lãnh đạo cần chú ý:

- Chức năng nhiệm vụ của tổ chức và của từng bộ phận trong tổ chức,

trong từng giai đoạn.

- Căn cứ vào số lượng, chất lượng và cơ cấu nhân sự dự kiến.

- Căn cứ vào nguồn cung cấp nhân sự trong thực tiễn.

- Thực hiện chính sách tiền lương: Tiền lương là nguồn thu nhập chính của

nhân sự nó được xác định bởi số lượng , chất lượng lao động và được tính

theo thời gian, theo khối lượng công việc và theo sản phẩm. Việc trả

lương phải công bằng và tuân theo nguyên tắc trả lương bằng nhau cho người

lao động có công việc giống nhau còn công việc khác nhau sẽ được hưởng

những mức khác nhau.

- Thực hiện các chế độ phụ cấp cho người lao động . Phụ cấp có thể được

tính theo lương.



- Tăng cường củng cố lòng tin người lao động bằng các đảm bảo an ninh

cho nhân sự, đảm bảo sự tuyệt đối công bằng giữa các bộ phận với nhân sự.

- Củng cố địa vị nhân sự trong quá trình tham gia hoạt động nhằm thực

hiện mục tiêu của tổ chức.

- Thăng tiến nhân sự phải bố trí, sắp xếp nhân sự vào các vị trí khác

nhau với những yêu cầu khác nhau về trình độ chuyên môn trách nhiệm.

- Tổ chức huấn luyện, đào tạo nhân sự theo yêu cầu công việc và theo mục

tiêu hoạt động của tổ chức.

- Tạo môi trường thuận lợi cho nhân sự hoạt động để đảm bảo yêu cầu

về năng suất chất lượng công việc.

2.4 Tầm quan trọng

- Quản trị nhân sự giữ vai trò đặc biệt quan trọng nó là một nhân tố

quyết đinh đến sự thành bại trong cơ quan đơn vị.

- Trong nền kinh tế thị trường ngày nay có rất nhiều công ty xí nghiệp doanh

nghiệp quốc doanh và tư nhân được thành lập và ra đời. Xã hội ngày càng

phát triển, đáp ứng với nhu cầu đó các đơn vị kinh doanh cũng phát triển theo.

Vì vậy sô lượng công nhân ngày càng tăng, việc quản lý tổ chức kinh

doanh sẽ phức tạp hơn nhiều bởi nó liên quan đến nhiều người và công việc

quản lý sẽ trở thành rất khó khăn để duy trì sự truyền thông có hiệu qủa giữa

các thành viên với nhau.

- Tổ chức kinh doanh sẽ lâm vào tình trạng khủng hoảng phá sản khi không

được quản trị tốt. Do đó việc nghiên cứu QTNS là hết sức cần thiết. Nền

kinh tế nước ta hiện nay là nền kinh tế thị trường có sự điều tiết của Nhà nứôc

do vậy đặc trưng nổi bật là tính cạnh tranh. Các tổ chức quản trị nói

chung và kinh doanh nói riêng buộc phải cải thiện tổ chức, trong đó yếu tố

con người là quyết định. Việc tìm đúng người phù hợp để giao đúng việc, hay



đúng cương vị đang là vấn đề đáng quan tâm đối với mọi hình thức tổ chức

hiện nay.

- Sự tiến bộ của khoa học kỹ thuật hiện đại cùng với sự phát triển của nền

kinh tế đã buộc các nhà quản trị phải biết cách thích ứng do đó việc tuyển

chọn, sắp xếp, đào tạo, điều động nhân sự trong bộ máy tổ chức như thế nào

nhằm đạt hiệu quả tốt nhất đang được mọi người quan tâm.

- Công tác QTNS nếu được thực hiện đúng đắn có hiệu quả sẽ đặt cho nhà

quản trị biết đặt câu hỏi, biết lắng nghe, biết tìm ra ngôn ngữ chung với

nhân viên biết cách đánh giá, lôi kéo nhân viên say mê với công việc và tránh

được các sai lầm trong việc tuyển chọn và ..sử dụng lao động nâng cao chất

lượng công việc, nâng cao hiệu quả tổ chức…

II. TUYỂN DỤNG NHÂN SỰ

1.Tiến trình tuyển dụng.

Tiến trình tuyển dụng gồm 6 bước như sau:

Tiến trình tuyển dụng nhân sự:

Xác

định

nhu

cầu



Tuyển

mộ

nhân

viên



Tuyển

chọn

nhân

viên



Bố trí

công

việc

cho

nhân

viên

mới



Đinh

hướng

và

theo

giỏi

nhân

viên



Đánh

giá

công

tác

tuyển

dụng



Bảng 1

1.1 Xác định nhu cầu nhân sự:

Thông qua quy hoạch nguồn nhân sự dự đoán nguồn nhân sự cần có

cho công ty. Công ty muốn xác định được nhu cầu đối với nhân viên, phải xét

tới các nhân tố sau đây:



- Phải nắm chắc tổng thể về chiến lược phát triển kinh doanh trung và dài hạn

cũng như phương châm kinh doanh của công ty, có dự đoán khoa học về sự

phát triển kinh tế và tình hình cung cầu nguồn nhân sự trong tương lai.

- Tiến hành điều tra, phân tích đối với những nhân viên vốn có hiện nay,

nội dung bao gồm độ tuổi, chức vụ, phòng ban, chuyên môn, thành tích công

tác...

- Xác định số lượng nhân viên cần thiết trong thời gian tới. Căn cứ vào những

tư liệu này và trên cơ sở giảm thiểu số lượng nhân viên trong thời gian dự

định để xác định số lượng nhân viên cần tuyển trong thời gian tới và kế

hoạch phân bố nhân viên vào các vị trí kiếm khuyết.

1.2 Tuyển mộ nhân viên.

Tuyển mộ nhân viên là một quá trình phức tạp, khi hoạch định tài

nguyên nhân sự nhà quản trị thấy rằng cần tuyển thêm nhân sự cho công ty

mình. Trước tiên nhà quản trị có thể tìm các giải pháp khác để đáp ứng đủ yêu

cầu nhân sự. Nếu như các giải pháp khác không đáp ứng đủ nhu cầu được lúc

đó thì tiến trình tuyển mộ mới được tiến hành.

Thông thường quá trình tuyển mộ được tiến hành khi một nhà quản trị

bắt đầu nộp phiếu yêu cầu về nhân sự cho phòng nhân sự, phiếu này mô tả các

chi tiết khác nhau bao gồm chức danh công việc, tên bộ phận và ngày tháng

cần công nhân đó bắt tay vào làm việc. Phòng nhân sự sẽ đối chiếu với bản

mô tả công việc và bản tiêu chuẩn công việc để xác định xem nhân viên sắp

được tuyển dụng phải có những tiêu chuẩn nào. Bước kế tiếp của tiến trình

này là xác định xem công ty hiện nay có nhân viên nào hội đủ các tiêu chuẩn

đó hay không, nếu không thì phải tìm kiếm và tuyển mộ bên ngoài.

Có nhiều nguồn cung cấp ứng viên cho chức vụ trống của công ty như

tuyển nhân viên đang làm việc trong công ty hoặc tuyển từ bên ngoài công ty

theo các hình thức quảng cáo, tuyển người thông qua các trung tâm dịch vụ

lao động.