3 Những giải pháp cơ bản nhằm tạo việc làm cho lao động nông nghiệp nông thôn ở nước ta hiện nay và trong những năm tới

vốn trong vấn đề giải quyết việc làm tác giả trình bày một hình thức vay vốn

nhỏ tạo việc làm ở Ba lan.

Vào thập kỷ 90 cùng với quá trình cải cách kinh tế và t nhân hoá một số

doanh nghiệp nhà nớc, số ngời thất nghiệp ở Ba lan tăng đáng kể, đến 1993 cả nớc có 3 triệu ngời thất nghiệp. Để thoát khỏi tình trạng này, bên cạnh việc thúc

đẩy các dịch vụ lao động, nhà nớc đặc biệt khuyến khích tinh thần tự tạo việc

làm, tạo lập doanh nghiệp nhất là quy mô nhỏ và rất nhỏ thông qua hệ thống tín

dụng với điều kiện u đãi.

Nguồn vốn vay đợc thành lập từ ngân sách nhà nớc, song cũng có sự tham

gia của quỹ địa phơng, ngân hàng phát triển kinh tế-xã hội, quý Quốc gia về

phục hồi chức năng cho ngời tàn tật, quỹ Nông nghiệp ... Tất cả các quỹ, các tổ

chức nói trên đều cho vay vốn để tạo việc làm mới sau một thời gian triển khai

chơng trình giai đoạn 1990 - 1997 có 140.000 dự án đợc vay vốn tạo việc làm

cho 300.000 ngời.

Đánh giá chính sách nói trên thấy nổi bật 2 u điểm đó là :

- Về phía ngời vay vốn hộ không chỉ tự tạo việc làm cho mình mà còn cho

cả ngời khác tự bỏ đợc mặc cảm, tâm trạng yếu thế khi thất nghiệp, củng cố lòng

tự tin.

- Về phía nhà nớc : Đạt đợc mục tiêu giảm thất nghiệp ; chuyển đổi khoản

chi tiêu thụ động từ trợ cấp thất nghiệp sang hình thái chi tiêu tích cực, chủ động.

Ngân sách cân bằng trở lại nhờ giảm trợ cấp thất nghiệp, tăng thu thuế giá trị gia

tăng.

Đến nay ở Ba Lan có 2,4 triệu doanh nghiệp trong đó 2,3 triệu thuộc khu

vực kinh tế t nhân với 2,1 triệu là loại nhỏ và rất nhỏ. Những doanh nghiệp này

thu hút hơn 11 triệu lao động và đóng góp 40% GDP.

3.3.2



Đẩy mạnh đào tạo bồi dỡng chuyên môn-kỹ thuật nhằm tăng nhanh

chất lợng của đội ngũ lao động nông thôn

dự báo năm 2002 dân số nớc ta khoảng 80 triệu ngời, nguồn nhân lực có



trên 46 triệu. Tổng số lao động nông thôn phải qua đào tạo năm 2000 vào

khoảng 5,2 triệu ngời (hiện tại số lao động đã qua đào tạo có trên 1,2 triệu ngời )



tức là bình quân mỗi năm và trong những năm tới phải đào tạo thêm trên 1 triệu

ngời. Đây là một vấn đề hết sức khó khăn. Do vậy, trong những năm tới để nâng

cao trình độ chuyên môn kỹ thuật cho lao động nông nghiệp, nông thôn và để đạt

đợc mục tiêu đến năm 2010 sẽ có 15% lao động qua đào tạo nghề (năm 1999

theo điều tra về lao động-việc làm, tỉ lệ lao động có chuyên môn kỹ thuật là

7,8% nhng theo dự án dạy nghề cho nông dân hiện nay chỉ có 0,44% lao động

nông thôn đợc đào tạo nghề (kinh tế Việt nam ngày 28/2/2000) cần phải áp dụng

hệ thống đồng bộ nhiều biện pháp, theo em cần có một số biện pháp chủ yếu sau

:

- Xây dựng chơng trình và nội dung học tập thiết thực cho nông nghiệp,

nông thôn.

Chơng trình và nội dung học tập cần phù hợp với trình độ của lao động

nông nghiệp, nông thôn và phục vụ cho nông nghiệp, nông thôn trong trớc mắt

và cho giai đoạn 5 - 10 năm tới, để từng bớc đáp ứng nhu cầu của hội nhập quốc

tế, công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nớc.

Những kiến thức đợc trang bị cần tuỳ theo đối tợng và thời gian học tập. Trớc mắt cần trang bị cho đại đa số nông dân trực tiếp sản xuất trên đồng ruộng

(đặc biệt u tiên những ngời đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự), các kiến thức về kỹ

thuật trồng trọt, chăn nuôi nh chăn nuôi Bò lai tăng trọng, lợn nạc, vịt siêu trứng,

nuôi trồng thuỷ sản trong lồng, bè trên biển, nuôi tôm sú, nhuyễn thể (sò huyết,

ngao, cua) Ba ba, cá bống tợng... Bảo vệ thực vật, đào tạo bồi dỡng cho một số

bộ phận nông dân, nhất là lực lợng trẻ một số nghề thủ công, sửa chữa bảo quản

máy nông nghiệp, chế biến thuỷ hải sản, rau quả..., dịch vụ, đào tạo bồi dỡng cho

ngời quản lý, lãnh đạo, đặc biệt là cán bộ cấp huyện, cán bộ cấp cơ sở các kiến

thức về quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh, tăng cờng khả năng liên kết giữa

nhà nớc- nông dân - nhà khoa học để tiếp thu các kiến thức mới về khoa học kỹ

thuật và quản lý kinh tế. Tất cả điều đó để tạo thêm việc làm mới (ngoài trồng

trọt, chăn nuôi) để phân bổ lại lao động và tăng sản lợng của các ngành công

nghiệp - xây dựng và dịch vụ ... Chơng trình và nội dung hoàn thiện, bổ sung sau



từng khoá, nhằm đáp ứng tốt hơn cho sản xuất-kinh doanh trong nông nghiệp,

nông thôn.

-



Đa dạng hoá hình thức và thời gian đào tạo, bồi dỡng.



Đối với lao động gián tiếp(cán bộ quản lý kinh doanh) ; lao động trực tiếp

(là những nông dân...) cần có các lớp bồi dỡng,tổ chức công tác khuyến nông

khuyến lâm đến các cơ sở , mở các lớp tại chức với thời gian học tập linh hoạt.

Ngoài hình thức học tập theo trờng lớp hiện có ở 80 trung tâm dạy nghề ở

các huyện, quận và sẽ thành lập thêm các trung tâm, các trờng lớp khác, còn có

các lớp học tại nơi làm việc nh tại xởng sản xuất của gia đình, trang trại, hay tại

đồng ruộng hoặc nơi chăn nuôi.

- Xã hội hoá công tác đào tạo bồi dỡng lao động nông nghiệp, nông thôn.

Tính chất xã hội thể hiện ở chỗ mọi cấp, mọi ngành, mọi hội quần chúng

(hội làm vờn, hội phụ nữ, hội cựu chiến binh...) , mọi ngời lao động cũng nh các

tổ chức hợp tác quốc tế, cùng tham gia công tác đào tạo bồi dỡng lao động nông

nghiệp, nông thôn trong việc xây dựng chơng trình, biên soạn tài liệu, xây dựng

cơ sở vật chất của các trờng lớp. Xã hội hoá còn thể hiện ở chỗ ngời đợc đào tạo

bồi dỡng trớc dạy cho ngời cha đợc đào tạo bồi dỡng ; các gia đình tham gia

truyền nghề tiểu thủ công , nghề gia truyền cho các thành viên trong gia đình và

dòng họ ...

- Ban hành chính sách khuyến khích động viên ngời đào tạo nghề chuyên

môn kỹ thuật phát huy tài năng vì sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Các chính sách, chế độ quan trọng cần quan tâm giải quyết đối với ngời học

là chế độ miễn phí và trợ cấp tiền cho đối tợng cần đào tạo cấp học bổng, miễn

phí học phí cho ngời cam kết sẽ tình nguyện về công tác ở nông thôn sau khi tốt

nghiệp ; chế độ lơng, thời gian tập sự đợc rút ngắn một cách thoả đáng cho ngời

lao động làm một số công việc cần thiết cho nông nghiệp, nông thôn ; chính sách

khen thởng, chuyển vùng cho ngời ở nơi khác về công tác tại nông thôn sau thời

hạn công tác nhất định. Đối với ngời làm công tác chuyên giảng dạy cho nông

nghiệp nông thôn cần quan tâm đến chế độ tiền lơng và phụ cấp chế độ đào tạo,



bồi dỡng để nâng cao trình độ giảng dạy ... ; xét tặng khen thởng cho các nghệ

nhân tích cực tham gia truyền nghề.

Đối với ngời sử dụng lao động cần tin tởng và phân công hợp lý trình độ

của ngời lao động đợc đào tạo, bồi dỡng. Có thể nói đây là điểm mấu chốt cho

ngời lao động phát huy hết khả năng của mình sau khi đợc đào tạo bồi dỡng.

Ngoài các chính sách khuyến khích đào tạo, dạy nghề ở nông thôn cần có

sự chuyển lao động có chuyên môn từ thành thị, khu công nghiệp về nông thôn

kể cả lao động tình nguyện.

3.3.3 Đẩy mạnh việc cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp

Cơ cấu sản xuất nông nghiệp ở nhiều địa phơng cho tới nay vẫn còn mang

nặng tính chất tự cung tự cấp, trong đó trồng trọt vẫn là chủ yếu, chăn nuôi chỉ

chiếm tỷ trọng nhỏ (ở các địa phơng tỷ trọng này thờng không quá 20% giá trị

sản xuất nông nghiệp ).

Trong trồng trọt, diện tích gieo trồng cây lơng thực đặc biệt là trồng lúa

chiếm tỷ trọng rất cao. Các cây công nghiệp, cây ăn quả và các cây trồng có

trình độ thâm canh, có giá trị kinh tế cao còn chiếm tỷ trọng thấp. Trong những

năm tới để góp phần tạo thêm việc làm cho lao động nông thôn, cần đẩy mạnh

việc cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp ở mỗi địa phơng theo hớng phát triển các

ngành nghề chăn nuôi và các phát triển các loại cây trồng có trình độ thâm canh

và có giá trị kinh tế cao mà thị trờng đang có nhu cầu nhất là thị trờng nớc ngoài.

Việc phát triển chăn nuôi và phát triển sản xuất các loại cây trồng có trình độ

thâm canh và giá trị kinh tế cao sẽ thu hút một bộ phận đáng kể lao động nông

thôn và sản xuất nông nghiệp. Xu thế chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp nớc ta

trong thời gian tới nh sau :

- Cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp

Cơ cấu lại sản xuất nông nghiệp tạo điều kiện để khai thác có hiệu quả các

nguồn lực phát triển của từng địa phơng, trong đó có nguồn lực lao động để phục

phát triển kinh tế địa phơng. ở một số nơi, do nhiều diện tích trồng lúa một vụ đợc chuyển đổi sang trồng cây ăn quả hoặc kết hợp trồng cây ăn qủa và nuôi cá,



tôm đã đem lại hiệu quả cao hơn hẳn so với trồng lúa trớc đây. Đồng thời thu hút

thêm đáng kể lao động vào sản xuất.

3.3.4



Phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nông thôn ; khôi phục

và phát triển các làng nghề truyền thống nhằm tạo thêm nhiều việc làm

góp phần giải quyết việc làm cho lao động nông nghiệp, nông thôn.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có vai trò rất quan trọng trong phát triển kinh



tế nông thôn. Về thực chất các doanh nghiệp vừa và nhỏ chủ yếu ra đời và hoạt

động trên cơ sở kinh tế gia đình và tiểu chủ. Đây là loại hình doanh nghiệp thích

ứng rộng rãi trong nền kinh tế hàng hoá do có thể thay đổi một cách linh hoạt về

phơng hớng, quy mô sản xuất kinh doanh và ứng dụng công nghệ sản xuất...

Tính thích ứng rộng tạo khả năng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể đứng

vững trong cơ chế thị trờng. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ với phơng hớng sản

xuất kinh doanh đa dạng có thể phân bố rộng khắp ở địa bàn nông thôn là một

nguồn thu hút lao động tại chỗ quan trọng, góp phần tích cực giải quyết việc làm

cho lao động nông thôn. Việc phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ nh xí

nghiệp hơng trấn ở Trung quốc.

Trong tơng lai loại hình xí nghiệp hơng trấn có tác dụng rất lớn trong việc

giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động nông thôn , góp phần quan trọng

giảm sức ép, lao động trong nông thôn.

ở nớc ta, các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong nông thôn còn ít. Trừ các vùng

có làng nghề phát triển nh Hà Tây, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Bắc Ninh...

thì các vùng còn lại hầu nh không có hoặc rất thiếu vắng các doanh nghiệp vừa

và nhỏ kinh doanh các ngành nghề dịch vụ phi nông nghiệp. Do vậy cần phải có

chính sách và biện pháp khuyến khích phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ nh hỗ

trợ các doanh nghiệp hộ gia đình, doanh nghiệp t nhân, các doanh nghiệp hợp tác

xã, nâng cao hiệu quả hoạt động khuyến khích thành lập doanh nghiệp mới ở

nông thôn.Để thực hiện có hiệu quả hình thức trên cần phải giải quyết tốt các

vấn đề sau:



-



Chính quyền cơ sở thực hiện nâng đỡ các doanh nhân tạo điều kiện cho



họ làm ăn theo pháp luật.

-



Thành lập các khu công nghiệp, dịch vụ gần các thị trấn, thị tứ, thị xã,



xây dựng cơ sở hạ tầng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ thuê hoặc cho thuê đất

với giá rẻ, thuận tiện để xây dựng các cơ sở sản xuất kinh doanh. Đơn giản hoá

thủ tục thuê đất, nhận chuyển nhợng quyền sử dụng đất. Doanh nghiệp đợc góp

cổ phần kinh doanh bằng quyền sử dụng đất. Xây dựng quy chế thống nhất về đền

bù giải phóng mặt bằng khi doanh thuê đất.

-



Các doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh Nông-Lâm-Thuỷ sản đợc



xuất nhập khẩu các loại hàng hoá mà pháp luật không hạn chế, chỉ cần đăng ký

theo nghị định 57/CP.

-



Tăng cờng cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, áp dụng



chế độ u đãi đầu t theo nghị định 43 và 51/CP.

-



Phát triển các thể chế hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nh : Hiệp hội



doanh nghiệp, các cơ sở đào tạo, hệ thống kiểm tra chất lợng, dịch vụ tiếp thị,

vận tảI, phân phối, thông tin thị trờng ...

Cùng với sự phát triển các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở nông thôn thì vấn đề

khôi phục và phát triển trong ngành nghề truyền thống cũng góp phần lớn vào

việc giải quyết việc làm cho lao động nông thôn nớc ta.

Hiện nay ở nớc ta có khoảng 1450 làng nghề, trong đó có khoảng 300 làng

nghề truyền thống, nó thu hút hàng triệu lao động trong nông thôn tham gia sản

xuất kinh doanh, góp phần nâng cao thu nhập cho hộ gia đình và ngời lao động.

Thực tế cho thấy một số làng nghề nh Đông kỵ (Tiên Sơn-Bắc Ninh), hàng năm

thu hút khoảng 4000 lao động ở địa phơng và nơi khác đến cha kể hàng trăm

công nhân lao động nhận công việc về nhà làm thêm và đã tạo ra giá trị sản lợng

lớn từ các mặt hàng gỗ mỹ nghệ (4-5 tỉ đồng). Hay một thí dụ khác nh làng nghề

gốm sứ Bát Tràng có 172 hộ gia đình làm nghề với hơn 800 lò gốm. Hàng năm

đã sản xuất ra trên 50 triệu sản phẩm các loại và không chỉ tạo ra đủ việc làm

cho lao động địa phơng mà hàng ngày còn thu hút từ 1500 - 2000 lao động từ nơi



khác đến làm việc. Ngoài các làng nghề điển hình trên còn có các làng nghề nh

La Phủ (Hoài Đức-Hà Tây) ; Quả Ninh (Nam Định); làng nghề thép ở Đa hội

(Bắc Ninh). Hàng năm thu hút hàng triệu lao động tham gia vào sản xuất. Tuy

nhiên vấn đề đặt ra làm thế nào để các làng nghề truyền thống trong nông thôn

đợc khôi phục và phát triển vững chắc theo xu thế hội nhập của nền kinh tế. Do

vậy, Nhà nớc cần có những chính sách trợ giúp có hiệu quả.

Những hoạt động trợ giúp từ phía Nhà nớc cho phát triển các làng nghề

trong nông thôn bao gồm nhiều hoạt động cụ thể nhằm giải quyết những vớng

mắc, những tồn đọng hay những nhu cầu cụ thể nảy sinh trong từng giai đoạn

phát triển nhất định của làng nghề.

Hiện nay, có một số vấn đề nổi cộm liên quan đến khả năng phát triển bền

vững của các làng nghề đó là tình trạng xuống cấp, suy thoái môi trờng ở các

làng nghề nh La phủ cũng nh nhiều làng nghề khác, tuỳ theo loại làng nghề sản

xuất của làng nghề mà mức độ ô nhiễm các yếu tố môi trờng đất, nớc và không

khí với mức độ trầm trọng khác nhau. ở làng nghề dệt La phủ (Hà Tây); Quả

Linh (Nam Định), yếu tố môi trờng bị ô nhiễm chậm trọng nặng nhất là nguồn

nớc, tiếng ồn và không khí làng nghề Quả Linh thì mặt nớc ao hồ có màu đen

đục, có tăm khí, có vị chua mặn và mùi nồng nặc, nớc nhiều nhất, không khí có

nhiều bụi, mụi từ các chất tẩy nhuộm ... còn ở làng nghề sắt thép Đa hội thì

không kém : Nhiệt độ vợt quá nhiệt độ trung bình của môi trờng từ 4-5oc và có

những khu vực lên tới 42oc ; nồng độ C0 và C02 ngày càng vợt quá mức tiêu

chuẩn cho phép từ 2-3 lần, hàm lợng bụi trong không khí vợt quá tiêu chuẩn hơn

12 lần .... Có thể nói rằng trong thời gian qua các làng nghề ở nông thôn càng đạt

thành tựu phát triển kinh tế nhanh chóng thì ở đó tình trạng ô nhiễm môi trờng

càng nghiêm trọng. Đã đến lúc phải coi việc bảo vệ môi trờng là nhiệm vụ quan

trọng đặc biệt ngang tầm nh nhiệm vụ thúc đẩy phát triển kinh tế của các làng

nghề ở nông thôn.

Vấn đề đặt ra là Nhà nớc có những biện pháp nhằm giúp đỡ các làng nghề

phát triển nh : áp dụng công nghệ mới, công nghệ cải tiến trong sản xuất ; hớng



dẫn giáo dục ý thức về môi trờng cho ngời dân; đầu t cho việc xử lý chất thải thu

hồi thu gom chất thải ; Tổ chức bảo vệ môi trờng nơi sản xuất, hỗ trợ đầu t trực

tiếp các công trình bảo vệ môi trờng ...

3.3.5 Tổ chức lao động trẻ trong nông thôn đi xây dựng vùng kinh tế mới ở

những nơi còn quỹ đất đai, chấm dứt tình trạng du canh du c và hạn chế

tối đa tình trạng di dân tự do nhằm phân bổ hợp lý lao động dân c giữa

các vùng

Hiện nay ở nhiều địa phơng còn quỹ đất đai đáng kể có thể sử dụng vvào

sản xuất nông-lâm-ng nghiệp. Một số tỉnh huyện ở các vùng trung du, miền núi

quỹ đất đai có khả năng Nông-Lâm nghiệp còn khá lớn. Đây là một nguồn lực

quan trọng cần đợc khai thác để phát triển kinh tế của các vùng nay, đồng thời

để tạo thêm việc làm cho một bộ phận lớn lao động d thừa trong nông thôn.

Trong những năm tới, các địa phơng cần gắn việc khai thác các vùng đất có

khả năng Nông-Lâm-Ng nghiệp với việc phân bố lại lực lợng lao động nông thôn

thông qua việc tổ chức cho lao động trẻ trong nông thôn đi xây dựng các vùng

kinh tế mới. Trong những năm qua đã có một số nới tổ chức lao động trẻ trong

nông thôn đi xây dựng kinh tế mơí khá thành công. Nghệ an là tỉnh có nhiều

thành và kinh nghiệm tốt trong tổ chức công việc này, những năm qua Nghệ an

thành lập nhiều đội thanh niên Xung phong đi xây dựng kinh tế mới. Các đơn vị

thanh niên xung phong đợc tổ chức và đợc sự hỗ trợ giúp đỡ về mọi mặt của

chính quyền địa phơng.

Hiện nay, ở các huyện miền tây Nghệ an đã hình thành nhiều làng nghề

kinh tế mới của thanh niên xung phong. Khuyến khích họ xây dựng gia đình và

lập nghiệp trên vùng kinh tế mới.

Mô hình tổ chức thanh niên xung phong xây dựng vùng kinh tế mới của

Nghệ an là một mô hình tốt để kết hợp phát triển kinh tế với giải quyết vấn đề

việc làm cho lao động nông thôn. Cách làm này của Nghệ an cần đợc các địa phơng nghiên cứu và tham khảo để xác định mô hình tổ chức phù hợp đa lao động

nông thôn đi xây dựng các vùng kinh tế mới.



Song song với việc tổ chức lao động trẻ trong nông thôn đi xây dựng các

vùng kinh tế mới thì chúng ta thực hiện tốt các dự án di dân, sớm chấm dứt tình

trạng du canh du c và hạn chế tối đa tình trạng di dân tự do, nhằm phân bố hợp lý

lao động và dân c giữa các vùng. Qua 37 năm (từ 1961 - 1997), thực hiện tốt

công tác di dân và xây dựng các vùng kinh tế mới chúng ta đã di chuyển đợc

khoảng 5,9 triệu ngời. Nếu tính từ năm 1991 đến năm 1997 là 1,2 triệu ngời,

riêng năm 1997 thực hiện di dân đợc 19.910 hộ với 89.003 nhân khẩu, 44.909

lao động. Ngoài ra, còn có trên 1 triệu ngời tự di chuyển để tìm và định c trên

các vùng đất mới. Tuy vậy đến nay nhu cầu di dân của một số vùng rất lớn nh ng

khả năng tiếp nhận dân đến ở một số vùng đã trở lên hạn hẹp. Năm 1998, cả nớc

thực hiện định canh, định c cho 30 - 35 ngàn hộ và giãn dân 30 ngàn hộ, thông

qua các dự án và chủ yếu là đến Bình Thuận và Tây nguyên.

3.3.6 Phát triển các ngành nghề phi nông nghiệp trong nông thôn

Kinh nghiệm của các nớc, đặc biệt là các nớc trong khu vực cho thấy phát

triển các ngành nghề phi nông nghiệp trong nông thôn là một trong các hớng chủ

yếu để tạo việc làm cho lao động nông thôn. Các ngành nghề phi nông nghiệp

trong nông thôn rất đa dạng bao gồm nhiều ngành nghề cụ thể thuộc các ngành

công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp ( nh công nghiệp chế biến Nông-Lâm-Thuỷ

sản, cơ khí, xây dựng và vật liệu cho sản xuất, các nghề thủ công truyền

thống ...), thơng mại dịch vụ trong nông thôn. Trong giai đoạn hiện nay ở nông

thôn nớc ta việc phát triển các ngành nghề công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp

có vai trò rất quan trọng đối với tạo việc làm cho lao động nông thôn vì trong

điêù kiện hiện nay phát triển công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp nông thôn sẽ

huy động đợc các nguồn lực sẵn có tại chỗ để phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời

tạo thêm nhiều việc làm cho lao động nông thôn.

Hiện tại công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp trong nông thôn nớc ta còn

kém phát triển, phần lớn các vùng nông thôn nớc ta là các vùng thuần nông với

tỷ trọng của các ngành trồng trọt là rất cao. Kết quả nghiên cứu cho thấy nguyên

nhân chủ yếu làm hạn chế sự phát triển của các ngành nghề công nghiệp trong

nông thôn nớc ta hiện nay là sự ách tắc trong khâu tiêu thụ sản phẩm bởi khả



năng cạnh tranh của sản phẩm công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp nông thôn nớc ta còn thấp so với các nớc trong khu vực và nhiều nớc khác trên Thế giới.

Điều này chủ yếu là do chi phí đầu vào của ta cao, dẫn đến giá thành sản phẩm

cao ; công nghệ sản xuất nói chung còn lạc hậu so với các nớc. Do đó chất lợng

sản phẩm thấp, không có khả năng cạnh tranh trên thị trờng.

Để phát huy các ngành nghề công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp trong

nông thôn nớc ta những năm tới Nhà nớc cần có các biện pháp phù hợp để tập

trung khắc phục những nguyên nhân chủ yếu nêu trên, nhằm giảm giá đầu vào

sản xuất nâng cao chất lợng, sức cạnh tranh của sản phẩm của các ngành công

nghiệp và tiểu thủ công nghiệp nông thôn đó là :

- Giảm thuế nhập khẩu tới 0% đối với tất cả các loại vật t máy móc thiết bị

nhập khẩu và giảm thuế giá trị gia tăng đối với việc sản xuất các loại vật t máy

móc thiết bị trong nớc phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất Nông-Lâm-Thuỷ sản

làm nguyên liệu chế biến và các ngành tiểu thủ công nghiệp.

- Đầu t thoả đáng cho nghiên cứu và ứng dụng các tiến bộ khoa học công

nghệ trong các ngành Nông-Lâm-ng nghiệp và một số ngành sản xuất nguyên

liệu cho công nghiệp chế biến, các ngành tiểu thủ công nghiệp để nâng cao chất

lợng nguyên liệu và giảm giá thành nguyên liệu.

- Tăng cờng đầu t cho các hoạt động nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và ứng

dụng các loại máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ trong các ngành công

nghiệp chế biến Nông-Lâm- Thuỷ sản và tiểu thủ công nghiệp để thay thế nhập

khẩu, giảm giá công nghệ đầu vào cho sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công

nghiệp.

- Hỗ trợ các ngành nghề phi nông nghiệp tìm kiếm thị trờng xuất khẩu

những mặt hàng vẫn còn khả năng phát triển nếu có sự thay đổi mẫu mã, thông

qua việc tổ chức các hội chợ, tổ chức triển lãm giới thiệu sản phẩm hoặc thông

qua các cơ quan ngoại thơng, các tổ chức thờng trú ở nớc ngoài. Các cơ quan này

hỗ trợ những thông tin chi tiết về sản phẩm ở thị trờng Quốc tế, phát hiện những

nhu cầu thị trờng ở các nớc làm môi giới hoặc thông tin cho các doanah nghiệp,



xí nghiệp... của ta về nhu cầu tiêu thụ sản phẩm và thị hiếu tiêu dùng của từng

khu vực, từng nớc đối với các mặt hàng tiểu thủ công nghiệp. Nhà nớc đóng vai

trò môi giới và tổ chức kết nối quan hệ hợp tác giữa các làng nghề với các cơ

quan nghiên cứu khoa học công nghệ để triển khai nghiên cứu và phát triển mặt

hàng.

- Tạo môi trờng thuận lợi cho các hoạt động hỗ trợ và dịch vụ phát triển,

nh tạo điều kiện thành lập các hiệp hội chuyên ngành, khuyến khích các nhà

cung cấp dịch vụ t vấn kinh doanh, t vấn thị trờng trợ giúp các làng nghề làm thủ

tục xuất nhập khẩu hàng hoá, giảm bớt khó khăn phiền hà trong thủ tục giấy tờ

xuất nhập khẩu.

Hỗ trợ nghiên cứu và phục hồi các ngành nghề truyền thống dựa trên

nguyên liệu địa phơng với công nghệ cải tiến thông qua cơ giới hoá, sản xuất ra

mặt hàng đa dạng có mẫu mã độc đáo, chất lợng cao đáp ứng thị hiếu ngời tiêu

dùng trong và ngoài nớc.

- Tạo lập mối liên kết giữa các cơ sở sản xuất, doanh nghiệp nông thôn với

các doanh nghiệp lớn ở thành thị trong đó các doanh nghiệp lớn đứng ra làm đầu

mối bao tiêu sản phẩm cho doanh nghiệp ở nông thôn làm cơ sở và vệ tinh cho

các doanh nghiệp lớn trên cơ sở hợp tác liên kết cùng có lợi.

- Chú trọng xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn nhất là các vùng xa và nghèo

để tăng khả năng tiếp cận thị trờng của các doanh nghiệp ở các vùng đó.

- Nâng cao chất lợng nguồn lao động nông thôn để đáp ứng yêu cầu đổi mới

công nghệ bằng việc đào tạo các ngành nghề mới phù hợp với yêu cầu thị trờng

và tái đào tạo lao động trong các ngành sử dụng công nghệ mới hoặc các ngành

đã mai một. Khuyến khích hình thành các trung tâm dạy nghề t nhân do các

nghệ nhân lành nghề hoặc thợ giỏi dạy cho các ngời có nhu cầu học. Có thể kết

hợp dạy nghề theo kiểu vừa học vừa làm ngay tại chỗ. Tổ chức các lớp đào tạo về

kỹ thuật và quản lý ở trình độ cao cho các chủ và công nhân có trình độ nhất

định của doanh nghiệp, của cơ sở sản xuất ... Nhằm tạo ra đội ngũ cán bộ quản