C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



-9-



Tổ chức thảo luận nhóm



Thứ tự sắp xếp:

(1)- (4)- (2)-(5)-(3)

2. Bài tập2:

Các câu văn chưa có tính liên kết

vì: thứ tự của các câu không theo

đúng trình tự của thời gian, sự

việc…..

3.Bài tập3:

- bà (1,2,4,5)

- cháu (3,6)

- thế là (7)

3 . - Củng cố: (2’)? Để văn bản có tính liên kết, người viết cần phải làm gì?

4 - Dặn dò: (1’) - Về học bài cũ, làm bài tập còn lại, soạn bài tiếp theo.

IV- Rút kinh nghiệm :

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

...........................................

Duyệt của BGH

- Đại diện

trình bày kết

quả

- Nhóm khác

nhận xét, bổ

xung



Tuần 2

22/8/2011

Tiết 5 + 6: - Văn bản:



Ngày soạn :



CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ

A- MỤC TIÊU:

1- Kiến thức: - Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em

trong truyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may

rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thông cảm và chia sẻ với những người

bạn có hoàn cảnh khó khăn và bất hạnh.

- Cảm nhận được cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thành và cảm động.

2- Kỹ năng: Rèn luyện cách đọc và cảm thụ văn bản một cách chủ động.

3- Thái độ: GD nhận thức về quyền trẻ em, thông cảm chia sẻ, đồng cảm với

những người có hoàn cảnh khó khăn.

B- CHUẨN BỊ:

1- GV: Tài liệu tham khảo

- Công ước Quốc tế về Quyền trẻ em (1992)

2-HS: Soạn bài.

C- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1-Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Văn bản “Mẹ tôi” được viết theo thể loại gì? Mục đích của

người bố khi viết bức thư cho En-ri-cô?



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



- 10 -



2.Bài mới:

Hoạt động của GV

HS

Kiến thức

* HĐ 1: HDHS Tìm hiểu khái quát văn bản (20’)

- HDHS đọc, đọc mẫu.

- Chú ý, lắng I- Khái quát văn bản

- Gọi HS tiếp tục đọc.

nghe.

1- Đọc văn bản:

- Nhận xét, uốn nắn.

- Đọc VB

Sgk/21-26

2-Tìm hiểu chú thích

? Tác giả của VB trên là ai?

- Khánh Hoài

a- Tác giả: Khánh Hoài

? Đôi nét về VB?

- đạt giải Nhì

b- Tác phẩm: giải Nhì trong

cuộc thi viết về Quyền trẻ em

?Văn bản chia thành mấy + P 1: “hiếu c- Giải nghĩa từ khó: sgk/26

phần? Hãy xác định và nêu nội thảo như vậy” 3- Bố cục: Chia 3 phần.

dung chính của từng phần?

+P2: “trùm lên - P1: Tâmtrạng của hai anh em

cảnh vật”

trong đêm trước và sáng hôm

+P3:

Phần sau khi mẹ giục chia đồ chơi.

còn lại

- P2: Cuộc chia tay ở lớp.

? Hãy kể tóm tắt lại VB theo - 2-3 HS tóm - P3: Cuộc chia tay đột ngột ở

trình tự diễn biến của câu tắt nội dung nhà.

chuyện?

VB

4- Kể tốm tắt VB

* HĐ 2: HDHS Đọc hiểu chi tiết văn bản (20’)

II- Đọc hiểu chi tiết :

1- Hai anh em và những cuộc

? Thái độ và tâm trạng của hai

chia tay

anh em Thủy, Thành trong hai

a- Hai anh em Thành- Thủy

thời điểm: đêm hôm trước và

- Đêm trước:

sáng ngày hôm sau?

- Tìm, phát + bé Thủy: khóc nức nở, tức

hiện chi tiết.

tưởi…

? Những chi tiết nghệ thuật nào

+ “tôi”: cắn chặt môi để khỏi

trong tác phẩm nói lên thái độ - Phân tích chi bật lên tiếng khóc to nhưng

và tâm trạng của hai anh em?

tiết, rút kiến nước mắt cứ tuôn ra ướt đầm

thức.

cả gối và hai cánh tay áo.

- Sáng hôm sau:

+ Thủy: run lên bần bật, kinh

hoàng đưa cặp mắt tuyệt vọng

nhìn tôi; buồn thăm thẳm; hai

? Tại sao hai anh em lại có

bờ mi đã sưng mọng vì khóc

thái độ và tâm trạng như vậy?

- chúng biết nhiều.

sắp phải xa -> Chia đồ chơi là báo hiệu giờ

nhau mãi mãi. chia tay đã đến với chúng đó

là một tai hại “một giấc mơ

? Theo em, tại sao tác giả lại tả

thôi”.

cảnh thiên nhiên sinh hoạt buổi

- Tác giả muốn gợi lên trong

sáng tui vui, ríu ran như vậy?

- ngụ ý nghệ lòng người đọc sự đồng cảm

thuật của tác với tình cảnh mà hai đứa trẻ

giả so sánh sự phải trải qua: cảnh vật vẫn cứ

đối lập giữa như hôm qua, hôm kia thôi mà

cuộc sống với sao tai họa lại giáng xuống

nỗi đau của cá đầu anh em tôi nặng nề thế



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



nhân

người.



Năm học 2011-2012



- 11 -



con này.

- Tình cảm giữa hai anh em:

+ Em mang chỉ đến tận sân

? Hai anh em có thương yêu

vận động để khâu áo cho anh

nhau không?

- Hai anh em + Chiều nào anh cũng đi đón

rất

yêu em, cùng nắm tay nhau vừa đi

? hãy tìm những chi tiết minh thương nhau. vừa trò chuyện.

chứng cho tình anh em sâu

+ nhường nhau không chịu

nặng của hai đứa trẻ?

- tìm, phát chia đồ chơi.

hiện, chọn lọc + Đau đớn khóc lặng người khi

chi tiết.

phải chia tay nhau.

+ Anh nhìn theo bóng em nhỏ

? Chi tiết nào khiến em cảm

liêu xiêu trèo lên xe tải về quê

động nhất? Vì sao?

- suy nghĩ, cùng với mẹ.

phát biểu

Tiết 2 ( Tiếp theo)

* HĐ 1: HDHS Tiếp tục Đọc hiểu chi tiết văn bản (30’)

b- Những cuộc chia tay

? Hãy kể tóm tắt nội dung VB? - 1-2 HS toám - Cuộc chia tay của bố mẹ.

tắt VB.

- Cuộc chia tay của đồ chơi.

? trong Vb có mấy cuộc chia - có 4 cuộc - Cuộc chia tay với cô giáo và

tay?

chia tay.

bạn bè.

- Cuộc chia tay của 2 anh em

? Cuộc chia tay nào khiến em - Suy nghĩ, -> Cuộc chia tay của bố mẹ để

cảm động nhất? Vì sao?

phát biểu cảm lại hậu quả rất lớn. Bé Thủy

nghĩ.

không còn được đi học nữa “

? Chi tiết nào khiến cô giáo -“ Mẹ bảo sẽ Mẹ bảo sẽ sắm cho em một

Tâm bàng hoàng? Vì sao?

sắm cho em thúng hoa quả để ra chợ ngồi

một thúng hoa bán”.=> Trẻ em- nạn nhân bất

quả để ra chợ hạnh nhất của những cuộc đổ

ngồi bán”

vỡ trong gia đình.

2- Những mất mát tinh thần

? Em hãy giải thích vì sao khi

- Thành kinh ngạc vì cuộc

dắt em ra khỏi trường Thành lại - Những mất sống vẫn diễn ra bình thường,

“kinh ngạc thấy mọi người vẫn mát quá lớn vẫn bình yên trong khi hai anh

đi lại bình thường và nắng vẫn trong Thành em đang phải chịu đựng một

vàng ươm trùm lên cảnh vật”?

cũng chỉ là sự mất mát, đổ vỡ quá lớn:

một trong rất cảnh vật vẫn cứ như hôm qua,

nhiều mất mát hôm kia thôi mà sao tai họa lại

của

cuộc giáng xuống đầu anh em tôi

sống.

nặng nề thế này.

? Ý nghĩa của chi tiết nghệ

-> Chi tiết nghệ thuật làm tăng

thuật này?

- làm tăng thêm nỗi buồn thăm thẳm,

thêm nỗi buồn trạng thái thất vọng, bơ vơ của

và sự thờ ơ hai anh em.

của mọi người 3- Ý nghĩa truyện

- Những con búp bê gợi lên

? Tại sao tên VB lại là “Cuộc

thế giới trẻ em ngộ nghĩnh,

chia tay của những con búp Tổ chức thảo trong sáng, ngây thơ, vô tội.



Giáo án Ngữ văn 7



bê”?



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



- 12 -



luận nhóm.



Chúng không hề có lỗi gì, vậy

mà vẫn phải chia tay nhau.=>

? Theo em, tên VB có liên quan

Gợi lên nỗi thương cảm, xót xa

gì tới ý nghĩa của truyện?

trước tình cảnh của hai đứa

-Đại diện trình trẻ. Đó cũng là hồi chuông

bày kết quả

cảnh tỉnh người lớn: hãy biết

sống có trách nhiệm hơn và

- Nhóm khác hãy dành tất cả những gì tốt

nhận xét, bổ đẹp nhất cho TE

xung

* HĐ 3: HDHS Tìm hiểu nghệ thuật kể chuyện (10’)

III- Nghệ thuật

? Hãy nhận xét về cách kể - lời kể chân 1- Nghệ thuật kể chuyện

chuyện của tác giả?

thành,xúcđộng - Cách kể bằng sự miêu tả

? Cách kể này có tác dụng gì

cảnh vật xung quanh kết hợp

trong việc làm nổi bật nội dung - Suy nghĩ, trả với miêu tả diễn biến tâm lý

tư tưởng của truyện?

lời.

nhân vật.

- Lời kể chân thành, giản dị,

phù hợp với tâm trạng nên có

sức truyền cảm.

? Qua câu chuyện này, tác giả

- Đối thoại linh hoạt.

muốn giử đến mọi người thông - vai trò của 2- Thông điệp

điệp gì?

gia đình đối - Tổ ấm gia đình là vô cùng

với sự phát quý giá và quan trọng mọi

triển toàn diện người hãy cố gắng bảo vệ và

của trẻ em.

giữ gìn hạnh phúc gia đình.

3- Củng cố: (3’) - Khắc sâu kiến thức bài học.

4- Dặn dò: (2’)

- Chuẩn bị bài tiếp theo.

IV- Rút kinh nghiệm :

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

...........................................

Tiết 7:

BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN

A - MỤC TIÊU:

1. Kiến thức: Giúp HS hiểu rõ tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, có ý

thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.

2. Kỹ năng: Xây dựng được bố cục gồm ba phần.

3. Thái độ: Có ý thức xây dựng bố cục trước khi xây dựng văn bản.

B- CHUẨN BỊ:

1. GV: một số mẫu bố cục của VB.

2. HS: Soạn bài.

C- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1. Kiểm tra bài cũ: ? Liên kết là gì? Các phương tiện liên kết trong Vb?

2. Bài mới:

Hoạt động của GV

HS

Kiến thức

* HDD1: HDHS Tìm hiểu khái niệm bố cục của VB (10’)



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



- Gọi HS đọc ý a.1/28



- 1 HS đọc.



? Hãy xây dựng dàn ý của - vận dụng kiến

một lá đơn xin gia nhập Đội thức viết đơn.

TNTP HCM?

? Khi viết một lá đơn, những

nội dung trong đơn cần được

sắp xếp theo một trình tự

không?

? Vậy, Bố cục là gì?



? Vì sao khi xây dựng văn

bản cần phải quan tâm tới bố

cục?



- Phải sắp xếp

theo một trình tự

nhất định.

- Sự sắp đặt nội

dung các phần

theo một trình tự

hợp lý được gọi

là bố cục.



Năm học 2011-2012



- 13 -



1 - Bố cục của văn bản:

a- Bố cục của đơn xin gia nhập

Đội TNTP HCM

- Quốc hiệu, tiêu ngữ.

- Thời gian, địa điểm.

- Tên đơn.

- Họ tên người viết.

- Ngày tháng năm sinh.

- Địa chỉ? (Học lớp nào?)

- Lý do xin gia nhập.

- Lời hứa, cam đoan.

- Chữ kí

b- Nội dung trong đơn phải sắp

xếp một cách trình tự, rành

mạch và hợp lý.

- Vì văn bản không được viết

một cách tuỳ tiện mà phải viết

nột cách rõ ràng.



* HĐ 2: HDHS Tìm hiểu những yêu cầu về bố cục trong VB (7’)

2. Những yêu cầu về bố cục

- Goi HS đọc câu chuyện 2

- 2 HS đọc/29

trong văn bản:

+) Văn bản: sgk/29

? Câu chuyện trên đã có bố -Chưa có bố cục +) Nhận xét:

cục chưa? Vì sao?

vì các phần sắp - Nội dung các phần, các đoạn

xếp lôn xộn.

trong Vb phải thống nhất chặt

? Cách kể trên bất hợp lý ở - Bố cục không chẽ với nhau, giữa chúng phải

chỗ nào?

hợp lý

có sự phân biệt rõ ràng.

- Trình tự sắp xếp các phần,

? Qua phần trên, em hãy nêu -Bố cục phải các đoạn phải giúp cho người

yêu cầu về bố cục trong văn hợp lý thì văn viết, người nói dễ dàng đạt

bản?

bản đạt được được mục đích giao tiếp.

mục đích giao

tiếp cao.

* HĐ 3: HDHS Tìm hiểu các phần của bố cục (13’)

3. Các phần của bố cục:

? Bố cục có mấy phần?

- bố cục gồm 3 a- Bố cục có 3 phần: Mở bài,

phần:MB,TB,KB Thân bài, Kết bài.

? Hãy nêu nhiệm vụ của từng

b- Nhiệm vụ:

phần trong văn bản?

- Nhắc lại kiến - Văn bản tự sự:

? Có cần phân biệt rõ ràng thức VBTS, MT. + MB: Giới thiệu chung về nhân

nhiệm vụ của mỗi phần

vật và sự việc.

không? Vì sao?

- phải phân biệt + TB: Kể lại diễn biến của sự

rõ ràng.

việc.

? Có bạn nói rằng phần MB

+ KB: Kể kết cục của sự việc.

chỉ là sự tóm tắt, rút gọn của

- Văn bản miêu tả:

phần TB, còn phần KB chẳng - Suy nghĩ, phát +MB:Tả khái quát đối tượng

qua chỉ là sự lặp lại một lần biểu ý kiến.

+ TB: Tả chi tiết đối tượng.

nữa của MB. Nói như vậy có

+ KB: Nêu cảm nghĩ.



Giáo án Ngữ văn 7



đúng không? Vì sao?



? Bài tập 3/ 30



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



- 14 -



* Ghi nhớ: ( SgkT30)

* HĐ 4: HDHS Luyện tập (15’)

4- Luyện tập

1.Bài tập 3/30:

Tổ chức thảo - Bố cục của bản báo cáo chưa

luận nhóm

thật rành mạch và hợp lý: (1),

(2), (3) ở TB mới chỉ kể lại việc

- Đại diện trình học tốt chứ chưa trình bày kinh

bày kết quả

nghiệm học tốt. (4) không nói

về học tập.

- Nhóm khác - Bổ xung: Trình bày những

nhận xét, bổ kinh nghiêm học tập tốt.

xung

+ Tham khảo tài liệu, sách báo,

tạp chí….

+học hỏi, tìm tòi,nghiên cứu



3- Củng cố: (3’) - Khắc sâu kiến thức bài học.

4- Dặn dò: (2’)

- Chuẩn bị bài tiếp theo.

IV- Rút kinh nghiệm :

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

...........................................

Tiết 8:



MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN

A. MỤC TIÊU:

1.Kiến thức: Giúp HS có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản

và sự cần thiết làm cho văn bản không đứt đoạn.

2.Kỹ năng: Rèn luyện cách tạo lập văn bản cho mạch lạc.

3.Thái độ: Luôn chú ý đến sự mạch lạc trong khi tạo lập văn bản.

B. CHUẨN BỊ:

1. GV: văn bản mẫu

2. HS: Soạn bài.

C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1- Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Hãy nêu vai trò của bố cục trong Vb?

2- Bài mới:

Hoạt động của GV

HS

Kiến thức

* HDD1: HDHS Tìm hiểu khái niệm mạch lạc trong Vb (8’)

- Gọi HS đọc mục a.1/31

1. Mạch lạc trong văn bản:

? Dựa vào những hiểu biết - HS đọc/31

a- Khái niệm:

trên, xác định mạch lạc trong

Mạch lạc là một mạng lưới có ý

văn bản có những tính chất Chọn nghĩa nối liền các phần, các

gì trong các tính chất đã nêu? phương

án đoạn, các ý tới VB.

đúng.

b- Tính chất:

? Có người cho rằng: Trong

- Trôi chảy thành dòng, thành



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



- 15 -



Vb, mạch lạc là sự tiếp nối - Đúng vì các mạch.

của các câu, các ý theo một phần các câu - Tuần tự đi qua khắp các phần,

trình tự hợp lý. Em có tán đều nói về một các đoạn.

thành ý kiến trên không? Vì đề tài.

- Thông suốt, liên tục, không đứt

sao?

đoạn.

* HĐ 2: HDHS Tìm hiểu những yêu cầu về mạch lạc trong Vb (12’)

? Kể tóm tắt nội dung Vb - 1 HS kể tóm 2. Các điều kiện để một văn

“Cuộc chia tay của những tắt VB.

bản có tính mạch lạc:

con búp bê”?

? Toàn bộ sự việc trong Vb -Nội dung xoay

xoay quanh sự việc chính quanh sự chia - Các phần, các đoạn, các câu

nào

tay của 2 anh trong VB đều nói về một đề tài,

? Sự chia tay và những con em.

một chủ đề, biểu hiện một chủ

búp bê đóng vai trò gì trong - Tất cả các sự đề thống nhất, xuyên suốt.

truyện?

việc đều liên

? Hai anh em Thành và Thủy quan đến sự - Các phần, các đoạn, các câu

có vai trò gì trong truyện?

chia tay.

trong VB được tiếp nối theo một

? Trong VB trên em thấy việc - Nhân vật trình tự rõ ràng, hợp lý nhằm làm

đảm bảo mạch văn có cần chính của VB. cho chủ đề liền mạch -> gợi

thiết không? Vì sao?

- cần thiết vì húng thú cho người đọc.

giúp cho hiểu

? Vậy, một Vb có tính mạch VB được thuận

lạc phải đảm bảo những yêu lợi và hứng thú

cầu nào?

* HĐ 3: HDHS Luyện tập (15’)

3- Luyện tập:

? ý b.1/32?

Tổ chức thảo 1. Bài tập1/32

luận nhóm

b1: -MB: 2 câu đầu.

? Chủ đề xuyên suốt các

-TB: 14 câu tiếp.

phần, các đoạn, các câu của

-KB: 4 câu cuối.

mỗi VB là gì?

- Đại diện trình b2: Sắc vàng trù phú, đầm ấm

bày kết quả

của làng quê vào mùa đông giữa

? trình tự tiếp nối của các

ngày mùa.

phần, các đoạn, các câu

+ Câu đầu: Giới thiệu bao quát

trong VB có giúp cho sự thể - Nhóm khác về sắc vàng :

hiện chủ đề được liên tục, nhận xét, bổ - Thời gian.

thông suốt, hấp dẫn không?

xung

- Không gian.

+ Tiếp là những biểu hiện cụ thể

của sắc vàng trong thời gian,

không gian đó.

+ Hai câu cuối: Nhận xét cảm

xúc về màu vàng.

3- Củng cố: (3’) - Khắc sâu kiến thức bài học.

4- Dặn dò: (2’)

- Chuẩn bị bài tiếp theo.

IV- Rút kinh nghiệm :

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

...........................................



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



- 16 -



Duyệt của BGH



Tuần 3

29/8/2011

Tiết 9:- Văn bản



Ngày soạn :

CA DAO- DÂN CA

NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH CẢM GIA ĐÌNH.



A. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức:

- Giúp HS hiểu được khái niệm Ca dao- Dân ca.

- Nắm được nội dung ý nghĩa về một só hình thức nghệ thuật tiêu biểu của ca

dao- dân ca trong những bài đó.

2. Kỹ năng: Rèn luyện cách đọc, cảm thụ những bài ca theo chủ đề tình cảm gia

đình.

3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo tồn, gìn giữ những làn điệu ca dao dân ca truyền

thống.

B. CHUẨN BỊ:

1. GV: Tài liệu tham khảo

- Giáo trình Văn học dân gian

- Ca dao – dân ca Việt Nam

2. HS: Soạn bài.

C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1. Kiểm tra bài cũ:

2. Bài mới:

Hoạt động của GV

HS

Kiến thức

* HĐ 1: HDHS Tìm hiểu khái quát văn bản (15’)

- Gọi HS đọc Vb/sgk.

I. Khái quát văn bản:

- Nhận xét, uốn nắn.

-ĐọcVB/sgk 1 - Đọc văn bản : sgk/ 35

- Gọi HS đọc phần và

phần 2 - Tìm hiểu thể loại văn bản

CT*/sgk

CT*

- Những bài thơ, bài hát trữ tình dân

? Những khúc hát ca dao

gian của quần chúng nhân dân, do

dân ca do ai sáng tác, - Nhân dân nhân dân sáng tác trình diễn và lưu

hình thức lưu truyền?

lao động…. truyền bằng hình thức truyền miệng từ

? Em hãy hát một điệu - hát một đời này qua đời khác.

dân ca mà em biết?

làn điệu dân *Ca dao: Là phần lời của bài ca.

? Theo em, tại sao ca dao ca.

*Dân ca: là phần lời kết hợp với âm

– dân ca lại rất được yêu

nhạc dân gian.

thích và lưu truyền đến - thể hiện tư 3- Giải nghĩa từ khó: sgk/35

ngày nay?

tưởng, tình 4- Bố cục:



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



cảm

ND



Năm học 2011-2012



- 17 -



của - Bài 1: Là lời ru con.

- Bài 2: là lời người con gái lấy chồng

- Giải nghĩa từ “Cù lao

xa quê nhớ về mẹ.

chín chữ”.

- giải nghĩa - Bài 3: là lời của con cháu với ông bà.

từ khó.

- Bài 4: là lời người lớn khuyên răn

sống trong gia đình phải hòa thuận,

? VB gồm mấy bài? Nội

yêu thương lẫn nhau.

dung khái quát của từng - 4 bài cùng

bài?

chung một

chủ đề

* HĐ 2: HDHS Đọc hiểu chi tiết văn bản (25’)

II – Đọc hiểu chi tiết

- Gọi HS đọc bài số 1/ 35

- Đọc bài 1. 1- Bài số 1:

? xác định thể loại cụ thể

“Công cha như núi ngất trời

của bài ca?

- bài hát ru.

Nghĩa mẹ như nước ở ... biển Đông”

? Điều gì trong kết cấu bài - nhịp 2/2/2 - So sánh ví von:

ca giúp em nhận ra điều

+ Công cha – núi ngất trời.

đó

- So sánh ví +Nghĩa mẹ-nước ở ngoài biển Đông

? Biện pháp nghệ thuật von.

-> Công cha nghĩa mẹ thật vô cùng to

quen thuộc nào được sử

lớn, mãi mãi, không cùng. Đay là cách

dụng trong hai câu ca - Suy nghĩ, nói đối xứng truyền thống của nhân

tiếp?

phát biểu.

dân ta.

? Nội dung ý nghĩa của hai

“Núi cao biển rộng mênh mông

câu ca đầu tiên?

Cù lao chín chữ, ghi lòng con ơi”

-những hình - “Ghi lòng”: là khắc, tạc trong lòng

? Em hiểu như thế nào về ảnh to lớn, suốt đời không bao giờ quên.

hình ảnh “núi cao biển cao

rộng, -“Cù lao chín chữ”: tình cảm kính yêu,

rộng mênh mông”?

không cùng biết ơn công ơn dưỡng dục, sinh thành

vàvĩnh hằng của cha mẹ.

? Lối so sánh ví von đó có

-> Đặt công cha nghĩa mẹ ngang tầm

tác dụng như thế nào?

-Concáiphải với vẻ cao rộng và vĩnh cửu của thiên

có nhiệm vụ nhiên để khẳng định công lao to lớn

? Ý nghĩa của lời ca?

biết

ơn, của cha mẹ đối với con cái và trách

kính trọng nhiệm của kẻ làm con trước công lao

cha mẹ.

to lớn đó.

- Đọc bài 2 2- Bài số 2:

“ Chiều chiều ra đứng ngõ sau

- Gọi HS đọc bài số 2/35

- Tìm, phát

Trông về quê mẹ ……… chín chiều”

? Bài ca 2 diễn tả tâm hiện chi tiết. - Thời gian: chiều chiều.

trạng của người con, tâm

- không gian: ngõ sau.

trạng đó diễn ra trong thời - tâm trạng -> Thời gian ước lệ và phiếm chỉ, làm

gian và không gian nào?

nhớ quê … rõ tâm trạng , nỗi nhớ nhà, nhớ mẹ của

? Thời gian, không gian đó - Lời người người con gái lấy chồng xa quê.

bộc lộ lên điều gì?

xa

xứ => nỗi buồn sâu lắng không biết chia

? Bài ca dao này là lời của không thể sẻ cùng ai.

ai? Nội dung của nó muốn chia sẻ.

3- Bài số 3:

nói lên điều gì?

“Ngó lên luộc lạc mái nhà

- Đọc bài 3

Bao nhiêu luộc… ông bà bấy nhiêu”

- Gọi HS đọc bài số 3/35

- So sánh ví - Hình thức so sánh mức độ:



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



? Nỗi nhớ ông bà được von, ước lệ.

thể hiện như thế nào?

- Hình ảnh

? Cái hay của cách so dùng để so

sánh, diễn đạt đó?

sánh

và

hình

thức

so sánh

? Em hiểu như thế nào về

ĐT “ngó lên”?

- Thể hiện

sự tôn trọng

của

con

cháu.

? Ý nghĩa tư tưởng của

câu ca trên?

- Gọi HS đọc bài số 4/ 35



- 1 HS đọc

bài số 4/35



? Tình cảm anh em yêu

thương đùm bọc được - Tìm, phát

diễn tả như thế nào trong hiện, phân

bài ca

tích chi tiết.

- Hình ảnh

? Biện pháp nghệ thuật so sánh.

nào được sử dụng?

- Sự gắn bó

? ý nghĩa của phép so thiêng liêng.

sánh



Năm học 2011-2012



- 18 -



+ “bao nhiêu” – “bấy nhiêu”

+ “nuộc lạt” – “ông bà”

-> Nỗi nhớ ông bà của con cháu cũng

khó đong đếm cân đo được, chỉ biết

rằng nó khít chặt, dẻo mềm, bền dai

như “nuộc lạt”.

- “ngó lên”: thể hiện sự tôn kính, trân

trọng.

=> Là lời của con cháu muốn thể hiện

sự trân trọng, tôn kính công lao to lớn

của ông bà trong việc gây dựng gia

đình, dòng tộc.

4- Bài số 4:

“Anh em nào phải người xa

Cùng chung bác mẹ, ….cùng thân

Yêu nhau như thể tay chân

Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy”

- Hình ảnh so sánh:

quan hệ anh em – tay chân

-> Cách so sánh biểu hiện sự gắn bó

thiêng liêng của tình anh em.

=> Tiếng hát về tình cảm anh em ruột

thịt. Nhắc nhở anh em sống luôn yêu

thương, giúp đỡ , hoà thuận và giúp

đỡ lẫn nhau.



? Ý nghĩa tư tưởng của

câu ca trên?

* HĐ 3: HDHS Tổng kết

III – Tổng kết

? Giá trị nội dung tư tưởng - tình cảm 1- Giá trị nội dung:

của các bài ca trên là gì?

gia đình.

- Chủ đề xuyên suốt các bài ca là tình

cảm gia đình.

=> Tình cảm gia đình là tình cảm

? Những đặc sắc nghệ

thiêng liêng cao quý nhất.

thuật của thể loại được - Thể thơ 2- Giá trị nghệ thuật:

thể hiện qua các câu hát? dân

tộc, - Thể thơ lục bát.

ngôn ngữ - Âm điệu tâm tình, nhắc nhở.

trong sáng, - Các hình ảnh truyền thống quen

gần gũi với thuộc.

cuộc sống. - Đều là lời độc thoại có kết cấu một

vế.

3- Củng cố: (3’)

4- Dặn dò: (2’)



- Khắc sâu kiến thức bài học.

- Về nhà sưu tầm một số bài ca cùng chủ đề.

- Chuẩn bị bài tiếp theo.

IV- Rút kinh nghiệm :



Giáo án Ngữ văn 7



GV: Lê Văn Danh



Năm học 2011-2012



- 19 -



......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

...........................................

Tiết 10:- Văn bản



NHỮNG CÂU HÁT VỀ TÌNH YÊU

QUÊ HƯƠNG ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜI.

A. MỤC TIÊU:

1. Kiến thức: - Nhận thức cảm nhận được tình yêu quê hương, đất nước, con

người được mở rộng từ tình cảm gia đình. Đó là niềm tự hào về cảnh đẹp, sự

giàu có, sự phong phú và bản sắc riêng của từng vùng, từng miền.

- Một số đặc ddiemr, đặc sắc nghệ thuật: lối hát đối đáp, hát giao duyên, tả cảnh,

phú, tỷ, đậm đà bản sắc văn hóa.

2.Kỹ năng: Rèn luyện cách đọc, cảm thụ văn bản.

3. Thái độ: Giáo dục tình yêu quê hương, đất nước con người.

B.CHUẨN BỊ:

1. GV: Tài liệu tham khảo

- Ca dao – tục ngữ Việt Nam.

2. HS: Soạn bài.

C.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:

1- Kiểm tra bài cũ: (5’)

? Đọc thuộc lòng bốn khúc hát về tình cảm gia đình, phân tích bài số 1?

2- Bài mới:

Hoạt động của GV

HS

Kiến thức

* HĐ 1: HDHS Tìm hiểu khái quát văn bản (10’)

I – Khái quát văn bản:

? Hãy trình bày khái - Nhắc lại 1 – Thể loại:

niệm Ca dao, dân ca?

kiến thức.

Ca dao – Dân ca

- HDHS đọc, đọc mẫu

- Chú ý

2- Đọc văn bản: sgk/37-38

- Gọi HS đọc VB/37-38

- Đọc VB

- B1: Hỏi, thách thức, tự hào.

- Nhận xét, uốn nắn.

- B2: hồ hởi, phấn khởi, tự hào.

- B3: mời gọi.

- B4: nhịp chậm 4/4/4.

3- Giải nghĩa từ khó: sgk/38

* HĐ 2: HDHS Đọc hiểu chi tiết văn bản (20’)

II – Đọc hiểu chi tiết:

- Gọi HS đọc bài số 1/37 - HS đọc.

1- Bài số 1:

- Bài ca có hai phần. Phần đầu là câu

? Trong bài 1, em đồng ý - ý kiến b, c. hỏi của chàng trai, phần sau là lời đáp

với ý kiến nào trong các

của cô gái.

ý kiến vừa nêu?

- Hình thức đối đáp xoay quanh một

chủ đề: hỏi – đáp về cảnh đẹp của núi

sông Tổ quốc.

+ Thành Hà Nội: năm cửa ô.

? Vì sao ở bài 1 chàng

+Sông Lục Đầu: 6 khúc xuôi một dòng