III. Tiêu chí đánh giá
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.32 MB, 143 trang )
+ Lĩnh hội được nội dung kiến thức đã học nhằm đáp ứng nhu cầu nhận
thức thế giới tự nhiên và xã hội.
+ Kiến thức được trang bị nhằm đáp ứng yêu cầu về thi tuyển, nghề
nghiệp và cuộc sống.
- Mục tiêu dạy học, mục đích học tập chính là cơ sở cho việc xác định nội
dung chương trình, phương pháp và quy trình dạy học, học tập. Mục tiêu dạy
học, mục đích học tập chính còn là cơ sở để lựa chọn phương pháp và quy
trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập.
Đánh giá kết quả học tập dựa trên các mục tiêu dạy học sẽ nhận được những
thông tin phản hồi chính xác nhằm bổ sung, hoàn thiện quá trình dạy học.
III.2. Những nguyên tắc lý luận dạy học cần tuân thủ khi kiểm tra
đánh giá
Cần tuân thủ theo 8 nguyên tắc cơ bản sau :
1. Kiểm tra - đánh giá phải xuất phát từ mục tiêu dạy học. Nghĩa là xác
định rõ mục tiêu cần đạt được phải là điều kiện tiên quyết của việc đánh giá.
2. Hình thức kiểm tra - đánh giá phải có tính hiệu lực, đảm bảo mức độ
chính xác nhất định.
3. Phải đảm bảo độ tin cậy, độ bền vững của sự đánh giá.
4. Bảo đảm tính khách quan của đánh giá: đây là yêu cầu không thể thiếu
được, nó ảnh hưởng tới toàn bộ quá trình đánh giá kết quả học tập. Đánh giá
khách quan kết quả học tập của người học sẽ giúp cho giáo viên thu được tín
hiệu ngược trong quá trình dạy học một cách chính xác, từ đó điều chỉnh cách
dạy của giáo viên, cách học của người học nhằm nâng cao chất lượng dạy và
học. Nếu đảm bảo được tính khách quan trong đánh giá sẽ tạo ra yếu tố tâm lý
tích cực cho người được đánh giá, động viên khuyến khích người học học tập,
ngăn ngừa được những biểu hiện tiêu cực trong kiểm tra - đánh giá, và thi cử.
5. Đảm bảo tính thuận tiện của các hình thức kiểm tra - đánh giá.
14
6. Đảm bảo tính đặc thù của môn học kết hợp đánh giá lý thuyết và đánh
giá thực hành; đảm bảo tính kế thừa và phát triển.
7. Phải dựa vào mục tiêu cụ thể của một bài, một chương hay sau một
học kỳ… với những kiến thức, kỹ năng, thái độ cụ thể tương ứng với nội dung
và phương pháp dạy học của từng lớp học, cấp học.
8. Đặc biệt phải chú ý đến những xu hướng đổi mới trong dạy học ở
trường THPT. Việc đánh giá phải giúp cho việc học tập một cách chủ động,
tích cực, giúp cho người học có năng lực tự giải quyết vấn đề một cách sáng
tạo và linh hoạt.
III.3. Các tiêu chuẩn về nhận thức áp dụng cho bài kiểm tra - đánh giá
Theo B-Loom, có 6 mức độ nhận thức được áp dụng cho kiểm tra - đánh
giá: Biết, hiểu, ứng dụng, phân tích, tổng hợp, đánh giá. Đây là các mức độ
nhận thức của người học đi từ thấp đến cao của hoạt động tư duy.
1. Biết (còn gọi là nhớ lại): là khả năng thấp nhất trong lĩnh vực kiến thức.
2. Hiểu: là kỹ năng người học hiểu được vấn đề họ biết, người học có khả
năng áp dụng những kiến thức đã biết vào việc giải quyết những vấn đề mới.
3. Ứng dụng: là khả năng vận dụng các kiến thức quy luật, khái niệm,
định luật… nhằm giải quyết những vấn đề cụ thể. Người học có khả năng tư
duy tốt sẽ vận dụng kiến thức tốt.
4. Phân tích: là khả năng tách ra từng phần để nghiên cứu, để tìm hiểu rõ
đối tượng hay hiện tượng. Phân tích còn là sự phân biệt các dấu hiệu, các đặc
tính riêng biệt của đối tượng hay hiện tượng đó theo một hệ thống nhất định.
5. Tổng hợp: là kỹ năng kết hợp các yếu tố riêng biệt để rút ra những cái
chung, các bản chất nhất của đối tượng hay hiện tượng, tức là những dấu hiệu
trong một tổng thể phân tích và tổng hợp có sự liên kết mật thiết với nhau là
hai mặt của một quá trình tư duy thống nhất, nó có tác dụng quan trọng trong
việc lĩnh hội các khái niệm khoa học.
15
6. Đánh giá: có thể coi là mức độ cao nhất của sự phát triển các kỹ năng
về trí tuệ của người học. Đó chính là kỹ năng mà có thể đề xuất việc nhận
định chất lượng học tập của người học.
Hiện nay, người ta thường sử dụng thang 4 mức độ: Biết, hiểu, vận dụng
thấp, vận dụng cao.
III.4. Quy trình của việc kiểm tra - đánh giá
Quy trình của việc kiểm tra - đánh giá gồm 5 bước cơ bản sau:
Bước 1: Xây dựng hệ thống nội dung đánh giá và tiêu chí đánh giá (đánh
giá cái gì? và cho điểm số thế nào?) tương ứng với hệ thống mục tiêu dạy học
đã được cụ thể hoá đến chi tiết.
Bước 2: Thiết kế công cụ đánh giá (hay lựa chọn hình thức kiểm tra - đánh giá)
và kế hoạch sử dụng chúng, tuỳ theo mục đích kiểm tra - đánh giá mà có thể lựa chọn
các dạng kiểm tra (kiểm tra sơ bộ, kiểm tra hàng ngày, kiểm tra định kỳ, kiểm tra
tổng kết); hoặc các hình thức kiểm tra (kiểm tra miệng, viết 15', 45', 90'…).
Bước 3: Thu nhập số liệu đánh giá: theo đáp án, bảng đặc trưng, giáo
viên chấm bài kiểm tra, thống kê điểm kiểm tra.
Bước 4: Xử lý số liệu
Bước 5: Hình thành hệ thống kết luận về việc kiểm tra - đánh giá và đưa
ra những đề xuất về điều chỉnh quá trình dạy học.
B. Các hình thức kiểm tra - đánh giá
Hiện nay đa số các nhà khoa học giáo dục phân chia các phương pháp kiểm
tra - đánh giá làm 3 nhóm: quan sát, vấn đáp, viết.
Ta có thể tóm tắt các hình thức tổ chức kiểm tra - đánh giá theo 2 bảng sau:
[23]
16
Bảng 1: Những công cụ để kiểm tra - đánh giá kết quả học tập.
Phân loại các kiểu công cụ kiểm tra
Về nội dung
a) Theo bài học
b) Theo chương
c) Theo vấn đề lớn
d) Sơ kết học kỳ
e) Tổng kết năm
Kiểu Test
Câu hỏi KT
Về tổ chức
a) Định kỳ có báo trước
b) Bất thường
c) Vấn đáp trên lớp
Theo nội dung dạy học
a) Thí nghiệm thực hành
b) Bài toán
c) Đọc sách, tài liệu, làm đề
cương.
Bài làm
kiểm tra
Viết báo cáo khoa học
a) Cá nhân
b) Nhóm
c) Cả lớp
Hoạt động chuyên đề có
hướng dẫn
Nghiên cứu đề tài khoa học (quan sát, thu thập
dữ liệu, làm báo cáo, thuyết trình).
17
