4 Sử dụng phần mềm eXe thiết kế giáo trình điện tử (C-Book)

với mọi ngirài, qua (ló khuyên khích 12ÌM viên tích cực soạn giáng và

O

xuât bản bài giàng lèn Internet.

•



Hiện nay, các hệ thống quán K họe lập (LMS: learning management

system) chưa có các công cụ soạn thao nội dung đa dạng (so vói các

phần mềm chuycn làm Web) . eXe là một công cụ soạn thảo và đóng gói

theo các tiêu chuẩn của F,-Learning, co khả năng tích hợp (import) váo

bất cứ LMS nào.



•



Hầu hết các hệ thống quán lý học tập trên Web sừ dụng mô hình Web

server, đòi hỏi người đùng phải kết nối vào Internet khi làm việc. Điều

này đặc biệt gây khỏ cho những người không có điều kiện online với

băng thông rộng. Sử dụng eXe sẽ tránh được khó khăn này. Người dùng

có thể làm việc ngoại tuyến (offline), sau đó xuất bản lên LMS khi kết

nối.



•



Các khả năng soạn thảo trực quan trên LMS thường bị giới hạn. eXc chú

trọng giúp cho người soạn thảo hình dung rõ nội đung bài giảng sẽ dược

thể hiện như thé nào trôn các trình duyệt ngay trong lúc soạn thảo.



Với eXe, người dùng cỏ thể phát triển một cẩu trúc bài học phù hợp với nhu cẩu

truyền dạt kiến thức và thực sự linh hoạt, có thể cập nhật dễ dàng.

Khung Outline của chương trình cho phép thiết kế cấu trúc chung của bài học theo

nhiều cấp tiêu đề. cấu trúc này có thẻ được xác lập trước hoặc trong khi soạn thào

nội dung .

Khung iDevice (công cụ giảng dạy) chứa các thành phần mô tả nội dung giáo dục.

Chăng hạn: thành phân giới thiệu bài, thành phần ảnh minh hoạ, thành phần hỏi đáp

trác nghiệm,... Nội dung bài học được xây dime trên cơ sờ chọn thành phân

iDevice tương ứng và đưa tài nguyên thông tin vào thành phần trên. Cộng đồng sừ

dụng cXc cũng là một nguồn quan trọng phát triển các thành phần iDevice cỉựa trên

các kinh nghiệm sư phạm được kiểm chứng rộng rãi. Ngoài ra, bộ soạn thảo iDcvice

Editor lìiúp cho người đùníi cỏ the tạo ra các thành phan cho riêng mình.



29



I rước khi xuât hàn lên mạnu. elmơim trinh cXe cũng cho phép chọn nhiều

kiêu dịnh dạng thiết kế săn (template). Các định tliing này có the được thay đổi dỗ

dáng bằng các công cụ hiên tập c s s .

Chức năng Export cùa chương trinh cho phép đóng gói và xuất bản bài

giảng dưới 2 dạng: dạng một tập hợp các trang Web trong một website hay dạne eói

nội dung SCORM (xcm phần giài thích vê SCORM) từ đó có thể đưa vào các hệ

thống quản lý học tập (LMS) khác nhau.

1.4.2 CàiđặteXe

Các phiên bàn của eXe cũng như các thône tin mới nhất về dự án phát triển phẩn

mềm eXe có thể truy cập và tái về dể cài đặt từ địa chì: fit t p :// WWW.



EXeiearrtine.ore. Phiên bản mới nhất cho đến thời điểm này là 1.04.

•



Download phần mềm từ h t t p :// WWW. E X e l e a r n i n e . o r s (exe-install-0.1x.cxe)



•



Bấm đúp vào tập tin trên để cài đặt trên máy cục bộ.



•



Biểu tượng cXc sẽ xuất hiện trên Desktop.



1.4.3 Làm việc với eXe

1.4.3.1Khởi động và thoát khỏi eXe

>



Để khởi đ ộ n g eXe có hai cách đơ n giản sau:



Cách 1: kích dúp chuột lên biểu tượna eXc thường xuất hiện ngay ờ màn

hình sau khi cài đặt.

Cách 2: Start — Programs — eXe.

►

»

Sau khi đă khởi động, chương trình sẽ chạy trình duyệt Firefox, khi đó nên

phóng to cửa sổ của Firefox đổ tận dụng tất cà các khoảng trống để làm việc.

>



Để th o á t khỏi eXe : File — Q u it

>



—*



O k.



1.4.3.2Giao diện cùa eXe

a) Giao diện của eXe như sau:



30



H m

o e

io«vices



A c t i v it y

Case Study

C lo s e A c t iv it y

ExItorriAl Wab Sil’e

Free Text

lm«Q« Gallery

Image Magnifier

Java Applet

Multt-cholco

MutU-frolect

Ob)«rHvos

P rek iio w led g e



RSS

Rn/vlmn Arfivifv

Done



b) Thanh công cụ và các inục chọn sidebar của eXe



Đê các nội dung dược trình bày một cách khoa học, đồng thời tạo giao diện

thân thiện với người dùng, các phiên bản cXe đã thiết kế một menu thả xuống được

hiển thị ở phía trên của màn hình. eXe dã cài đặt tính năng chuẩn và đưa nhiều chức

năng chuẩn như (new, save, export...) vào định dạng này. Điều này cho phép chúna

ta giảm bón các tài nguyên khoảng trống thực sự trôn bảng authoring để tạo nội

dung.

Outline



Mục chọn outline cho phép người dùng thiết kế một đề cương phàn chiếu cẩu

trúc theo thứ tự và phân loại im tiên. Tùy thuộc vào cấu trúc cùa giáo trình mà

người dùng có thể tự thiết lập được chủng.

iDevice



Mục chợn iDevice (instructional device) có câu trúc đê mô tả nội dung học

tập ví dụ: Mục tiêu (objectives), Kiến thức biết trước (pre-knowledge), Các hoạt

độns thảo luận (case studies), đoạn vãn (free text)... Nội dung học tập (learning

content) dược biên soạn bang cách lựa chọn các iDevice từ menu iDevice và nhập

nội dung học tập của bạn vào. Một tài nauvên học tập cỏ thể bao gồm một sô hoặc

nhiều các iDevice tùy theo yêu cầu thực te cùa nội dune bài siảng. Các iDevice hiện

đang được phát triển, tùy theo từng phiên hãn cụ thè có thể có nhữnc iDcvice khác

nhau. Bộ soạn thào iDevice cho phép nsười đùnu thiết kế các mầu và các iDevice

cùa riêng mình.



31



Authoring



Dây !à vùng soạn thao nội ilunẹ chinh cua eXe. Nội dune tái liệu dược đưa

vào thône qua các iDevice tươnu ừng.

1.4.4 Xây dựng nội dung cho ỊỊÌáo trình diện tứ (Ị,-Book) với eXe

Dê xâv dựng nội đu nu tronc ciáo trinh diện tứ cần xây đựng cấu trúc các bài aiãnu



và xây dựng nội dung cho từng hài giána cụ thê.

ì .4.4. ỊXảy ciựníỊ cấu trúc bài giáng trong eXe

I ronu môi triròmg E- Learning, một bài cianc diện tử được chia thành nhiều

môđun khác nhau. Trona môi inôdun có thè tách thành các môdun nhỏ hơn (ta có

thể hình dunu như một cấu trúc cày các môđun). Như vậy, ta có thế coi khóa học

như một mỏđun chính chứa các môđun nhỏ hơn. Đtí xây dựng đề cương cho tài liệu,

chúne ta sử dụng ô Outline và các nút xune quanh ô này.

Để thêm một nhánh trên cây đề cương ta làm như sau

•



Bấm chọn vị trí cần đưa vào cây đề

cương.



•



Bấm chọn nút Add page.



•



Sau khi chọn Add page, cây đề

cương sẽ xuất hiện một trang mới



Đe đổi tên



một nhánh trên cây đề cương ta làm như sau:

• Kích đúp chuột vào nhánh cần

đổi tên. Hộp hội thoại sẽ hiển thị

như hình bên.

• Nhập tên cho nhánh vào ô “Enter

the new name” .

• Bam Ok hoàn thành việc đôi tên



Để xóa một nhánh trên cây dề cương ta làm như sau:



32



•



Kích chọnn h á n h cần xóa



•



Kích chọn nút Delete



•



Bấm Ok để xác nhậnxóa trang.c

•



1.4.4.2.Xáỵ dựng nội dung bài giang trong eXe

Đe xây dựng nội dung cho các môđun trong bài giảng, ta sử dụng các

iDevices. Nội dung học tập được biên soạn bằng cách lựa chọn các iDevice từ menu

iDevices và nhập nội dung học tập cùa bạn



và o.



Một tài nguyên học tập có thể bao



gồm một số hoặc nhiều các iDevice tùy theo yêu cầu thực tế của nội dung bài giảng.



Activity



Các hoạt động xảy ra trong quá trình học tập.



Attachment



Đính kèm một file vào nội dung học tập.



Case Study



Một câu chuyện có liên quan đên nội đung học tập,

qua đó có thể đưa vào các câu hỏi thảo luận và rút ra

các kết luận.



Cloze Activity



Câu hỏi điền khuyểt, hổ trợ HS nẳm được nội dung

học tập.



External Website



Đưa một trang web vào nội dung học tập, qua đó MS

có thể duyệt nội dung của website này ngay trong bài

học mà không cần mở cửa sổ khác.



Flash Movie



Đưa một đoạn phim flash (*. flv) vào nội dung tài

liệu.



Flash with text



Đưa một file hoạt hình flash (*. Swf) và văn bản mô

tả (nếu cần) vào nội dung tài liệu.



Free Text



Nhập văn bản đơn thuân vào nội đung tài liệu.



Image Gallery



Nhập một thư viện ảnh viện ảnh vào nội dung tài liệu.



Image Magnifier



Cho phép xem phóng đại một ảnh được chèn vào.



Image with text



Chèn ảnh và văn bản (nêu cân) vào tài liệu.



Muti choice question



Câu hỏi đa lựa chọn.



Objective



Mục tiêu, mục đích của quá trình học.



33



Preknowlege



Các



kicn



Reading Activity



Một



thu



Reflection



Cho phép



Scorm Quiz



Càu hỏi da lưa chon theo chuân SCORM.

V

*

.



True - False Question



Câu



Wikipedia Article



Dưa các nội dung



hỏi



thức can có (lể

gọn



CÓ t h e t h a m g i a k h ó a h ọ c .



cua case study với m ộ t hoạt động.



đ ư a c á c câu



đúng



hỏi phàn chiêu.



sai.

của



hộ từ diển bách khoa trực tuyển !



Wikipedia.

____ _____



______.. ___ J



1.4.5 Hướng dẫn sử dụng một sổ iDevice trong eXe để xây dựng nội dung bài

giảng

Thông thường một bài giảng trong eXe có cấu trúc như sau: Phần đầu: xác

định mục tiêu cần đạt được, các yêu cầu đối với người học. Tiếp đó là phần nội

dung cùa bài học. Nội dung cùa bài học có thê chửa các hoạt động học tập như các

hoạt động đọc - trả lời câu hỏi, xem các đoạn video mô phỏng, quan sát thí nghiệm

áo. giải quyết các bài tập...Mỗi hoạt động này sẽ được thể hiện bởi một iDevice có

chức năng tương đương. Sau mỗi bài học là các bài tập dưới dạng câu hỏi trẳc

nghiệm hoặc điền khuyết.

Chú ý ràng trong quá trình sứ dụng E-book, người giáo viên không trực tiếp

giáp mặt học sinh, vì vậy không thề thực hiện các thao tác giảng dạy thông thường

như trên lớp. Do đó, xây dựng E-book yêu cẩu phải xây dựng ra các kịch bản, các

thao tác ngắn gọn, dễ hiểu cuốn hút người học vào nội dung học tập một cách tự

giác.

1.4.5. ỉ .Cách thức điều khiến các iDevice:

Đẻ đưa một iDevice vào trang tài liệu, ta kích chuột vào iDevice tương ứng.

Khi đó, khung làm việc sẽ hiển thị mẫu biểu nhập thông tin cho iDevice.

I rons quá trình nhập thông tin cho iDevice, phia dưới mồi iDevice sẽ có một thanh

điều khiến với các nút sau:



34



• Nút có dấu check màu xanh được sư dụrm dê kru lại nội dung cùa iDevice

đỏ.

• Nút thùng rác đùng dô x ó a các iDevice

• Nút tam giác hướne lèn : Chuyên vị tri cùa iDevice trong trang nội duna, lên



phía trên

• Nút tam ụiác xuống: Chuyến vị trí cùa iDevice trong trang nội dung xuống

phía dưới.

• Ô xổ xuống Move To sẽ cho phép chuyển iDevice từ trang nội dung hiện

thời sang trane nội đung khác.

Để thay đổi nội dung chứa trong một ô iDevice, chung ta kích dúp chuột vào

iDevice đó. Khi đó, màn hình soạn thào iDevice tương ứng sẽ hiển thị cho phép

chúng ta soạn thảo hoặc xóa các iDevice.

1.4.5.2. Xác định mục tiêu của bài học với iDevice Objective.

Đe đưa phần nội dung xác định mục tiêu cùa bài học ta sử dụng iDevice

Objective. Thao tác cụ thể như sau:

Bước I: Kích chọn iDevice Objective trong danh sách iDevice. Khi đó phần

nội dung bên phải sẽ hiện thị ra như hình vẽ phía dưới.

Bước 2: Ta có thể thav đổi tiêu đc Objective bàng một ticu dè khác bàng

tiéne, Việt, ví dụ như “Mục tiêu".

Bước 3: Trong ô soạn thảo ở dưới ta có thể nhập nội dung của mục ticu. Ta

cũng có thể sử dụng các thanh cône cụ để soạn thảo, trình bày nội dung cho

dẹp siốne như trên Word.

Bước 4: Kích chuột vào dau check máu xanh ờ íỉỏc dưới bên trái đê iưu lại nội

duns của iDevice đó.



35



Objedrves



Objectives (f)



J



/ I |~Fcrta.-e n



B



X,



X'



i i i i



A I



I



E j= *

;



-



:



X



-J



i ỉ -£ Ỉ



a iì â

ế



Pdh.



m



m



m



m



é tu ấ> V I—

Wove To—



ti



1.4.5.3. Nhập nội dang cùng hình ảnh với iDevice Imo^e with text

Đc nhập hình ảnh vào nội dung bài học chúng ta sử dụng iDevice Image with

text. Trong iDevice này cho phép ta nhập hình ảnh, căn chình hình ảnh và phần văn

bản di kèm hình ảnh nếu có.

Thao tác cụ thể như sau:

Bước 1: Kích chợn iDevice Image with text trong danh sách iDevicc. Khi đó

phần nội dung bên phải sẽ hiện thị ra như hình vẽ dưới.

Bước 2: Kích chọn nút Select an image để mừ hộp thoại chọn hình ảnh. Sau

khi chọn dược hình ảnh, ảnh sẽ hiện thị ngay chồ bỗng hoa. Nếu muổn thay đổi kích

thước nhập chiều rộng và chiều cao tươne ứng vào ò Display as. de căn chình lè ảnh

chọn ô Aliụn, nhập tiêu đề ãnh vào ỏ Caption.

Bước 3: Nhập nội duntỉ di kèm với ảnh

lì ước 4: Kích chuột vào đấu check màu xanh ơ íióc dưới bèn trái dê lưu lại nội

dune của iDevice dỏ



36



I---------------------------------------------------------



:



D is p la y a*;

px b y |T 65



[123



p# (blank for oncfjnsii Si2ỡj



Align:



3



I Lett



Caption:



Toxt (D

J



I u



/



Uf f - Font 'a t e - -



•>! ị X ,



x '



I I



1



1



ỆỆ Ì 'B J.: ị •:’ \ i - I •

■

v



IR



:E IE t ie



X



4 ji



I . f* i n <ặ &



ì&



0*1



#



p-aih



ỉ.4.5.4. Nhập nội dung là một đoạn phim với iDevice Flash.

!)c đưa nội dung ỉà một đoạn video vào tài liệu ta làm như sau:

Bước 1: Kích chọn iDevice Flash with text trong danh sách iDevice. Khi đỏ

phần nội dung bên phải sẽ hiện thị ra mẫu có dạng như hình vẽ dưới.

Hước 2: Kích chọn nút Select a flash video để mở hộp thoại chọn video. Sau

khi chọn được video, nếu muốn thay dổi kích thước nhập chiều rộng và chiều cao

tương, ứng vào ô Display as. để căn chinh lề ảnh chọn ô Align, nhập tiêu đề video

vào ô Caption.

Bước 3: Nhập nội duns đi kèm với video

lìirớc 4: Kích chuột vào dấu check màu xanh ờ aóc dưới bên trái để lưu lại nội

dung cùa iDevice dó.



37



Flash Movie: (D

Select a flash video



I

Align:



I Lett Jll

Caption: (D



Description <3>



JỊb

jfI



/



5 l - F o d

-



J



'



X, X’ s s 9 n

■



ỉ -



•:= ỊE ị? - ị Á -d» a

I ■



In



^



^ / " T‘ #

a



Prfh.



^



^ © &



[ —M oveTo— •*!



Ị.4.6 Xuất bản và đóng gói giáo trình điện tử.

I liên tại eXe sử dụng 3 loại định dạng file chínhnhư sau:

.cỉp



Các gói nội dung eXe được ỉưu lại dưới các file có đuôi .elp

định dạng này chù yếu được sir dụng bên trong của eXe, chỉ có

thể dược dùne để trao đổi nội dung giữa những người dùng cần

cộng tác với nhau. Khi sử dụng ờ dạng định dạng này nội dung

cùa E-book có thể chinh sửa và thay đổi dược.



SCORM



Gói nội dung được lưu lại dưới một file nén zip, cho phép đóng

gói tất cả các trang được tạo ra với cùng một file đổ sử dụng

với hệ thống quàn lý đào tạo trực tuyến. Có thể được ghi ra đĩa

CD sử dụng độc lập trên Web.



HTML



Tạo ra một thư mục chứa các trang HTML-, hình ảnh và các

sheet cần thiết để xuất bàn cói nội dung lèn Web.



1.4.6. Ị Xuất bàn ẹó/ nội dung dưới (iạníỊ SCORM

Dể xuất bàn gói nội dung dưới dạng SCORM ta thực hiện các bước sau:

Bước 1: Vào menu File, chọn Export



Bước 2: Lựa chọn SCORM 1.2. Cửa sô



íX

port SCORM package as> sẽ



được hiển thị và bạn sẽ được nhắc để chọn tiêu đề cho gói.

Bước 3: Nhập tiêu đề cho gỏi và kích chọn save.



ì,4 .6 .2 X u ả t bản g ó i n ộ i d u n g d ư ớ i d ạ n g w eb



Dể xuất bản gói nội dung dưới dạng web ta làm như sau:

Bước 1: Vào menu File, chọn Export

Bước 2: Chọn tiếp website. Khi dó sẽ có 2 lựa chọn:

-



Self Contained folder: Lựa chọn này để xuất bản nội dung ra một thư mục



-



Zip file: Lựa chọn nàv để xuất bản nội dung dưới dạng một file nén.



Bước 3: Sau khi chọn một trong hai hình thức trên, hệ thống sẽ mở hộp hội

thoại để chọn thư mục lưu trữ. Bấm OK.



Kết luận chương 1

Trên dây, chúng tôi đã trình bày cơ sở lý !uận của đề tài luận văn. Những vấn

đề đã trình bày có thể tóm tắt thành những luận điểm chính sau:

Dạy học là một bộ phận của quá trình sư phạm tổng thể, là một trong những

con đường để thực hiện mục đích giáo dục. Phương pháp dạy học (PPDH) ỉà một

thành tố hểt sức quan trọng của quá trình dạy học. Khi đã xác định được mục đích

nội dung cùa quá trình dạy học thì PPDH sẽ quyết định chất lượng của quá trình dạy

học. Tự hoc là một bộ phận của hộc. Tự học với HS còn có vai trò quan trọng đối

với việc đổi mới PPDH nâng cao chất lượng đào tạo ở các trường THPT.

Công nghệ íhông tin đang phát triển rất nhanh chóng, tin học thâm nhập vào

mọi lĩnh vực. Công nghệ thông tin đã tạo diều kiện khách quan cho việc đưa tin

học vào nhà trường. E-Leaming là công nghệ dạy học mới nhất được sử dụng trên

Internet đã tạo ra sự thay đổi phương thức đào tạo hiện nay. Cùng với tính năng đa

phương tiện, F,-Learning có khả năng tự động hoá quá trình đào tạo hoặc tham gia

vào một số giai đoạn trong quá trình đào tạo. Nhờ vậy, học sinh sẽ tự lực chiếm

lĩnh được tri thức khoa học sâu sắc và vận đụng dược, đồng thời phát triển năng



39