CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÔNG TÁC LẬP KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI HÀNG NĂM CẤP HUYỆN

Chuyên đề thực tập



2



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Về KH, theo Bách khoa Việt Nam, “KH là một sự án tổng thể với các mục

tiêu KTXH ở tầm kinh tế vĩ mô hay kinh tế vi mô được thể hiện thành các chỉ tiêu

chung của nền kinh tế quốc dân hay các ngành, các đơn vị hay một lãnh thổ, hay

đơn vị cơ sở, cùng với các chính sách, các giải pháp tương ứng để thực hiện”. Trong

giáo trình KHH phát triển, trường Đại học Kinh tế quốc dân 2012, “KH là thể hiện

các mục tiêu tổng thể về phát triển KTXH của một quốc gia (hay một địa phương)

cần đạt tới trong một thời kỳ KH nhất định và các giải pháp, chính sách, cách đi phù

hợp nhằm thực hiện mục tiêu đặt ra một cách linh hoạt và hiệu quả cao nhất” (trang

12). Vậy, trong chuyên đề này có thể hiểu KH là bản thể hiện mục tiêu, chỉ tiêu, kết

quả và cách thức, giải pháp thực hiện để đạt được mục tiêu đặt ra của một địa

phương trong một kỳ KH nhất định.

1.1.1.2. Đặc trưng của kế hoạch phát triển kinh tế xã hội

Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội có nhiệm vụ cụ thể hóa các mục tiêu định

hướng của chiến lược phát triển,phương án quy hoạch thông qua kế hoạch 5 năm và

kế hoạch hàng năm. Kế hoạch phát triển được.thể hiện rõ nhất (so với.chiến lược

và.quy hoạch) qua hệ thống các.mục tiêu, chỉ tiêu cụ.thể và các giải pháp, chính

sách.thích hợp với.các giai đoạn. Kế hoạch hàng năm sẽ có các mục tiêu, chỉ tiêu,

giải pháp cụ thể và mang tính tác nghiệp hơn kế hoạch 5 năm. Do đó, khi xét về đặc

trưng của KH, chuyên đề này sẽ so sánh với chiến lược phát triển theo các khía

cạnh cơ bản sau:

Thứ nhất, tính phân đoạn.trong kế hoạch chặt chẽ hơn

Chiến lược là sự mô tả mong muốn.về viễn cảnh tương lai.phát triển nên

thường không.bị chặn bởi thời gian. Nó có thể.là 10 năm, 20 năm hay 50 năm tùy

thuộc.vào khả năng nhìn xa.trông rộng của các nhà hoạch.định chiến lược về.tương

lai. Khoảng thời gian của chiến lược chỉ được.xác định một cách tương đối.chứ

không đòi hỏi.tính chính xác. Ngược lại, trong kế hoạch, một yêu cầu.mang tính

nguyên tắc là phải có khung.thời gian rõ ràng. Về thời gian, kế hoạch thường được

chia.thành nhiều mức độ khác nhau: KH 5 năm, KH 3 năm, KH hàng năm... Trong

khoảng.thời gian cụ thể đó, chúng ta sẽ thực hiện.một số mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể để

thực hiện.các bước đi của chiến lược và quy hoạch.

Thứ hai, tính định lượng cụ thể hơn



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



3



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Kế hoạch và chiến lược.đều bao gồm cả mặt định tính.và định lượng. Tuy

vậy, mặt định.lượng là đặc trưng cơ bản hơn của kế hoạch. Còn chiến lược lại mang

tính.định tính là chủ yếu. Tính định lượng của KH được.thể hiện thông qua các chỉ

tiêu.phán ánh mục tiêu, kết quả, đầu ra hay hoạt.động cần đạt được trong kỳ KH.

Bên cạnh đó là các chỉ tiêu phản ánh.nhu cầu nguồn lực cần thiết để thực.hiện

nhiệm vụ đặt ra.

Thứ ba, tính kết quả và tính hiệu.quả rõ ràng hơn

Mục tiêu của chiến.lược chủ yếu là vạch ra các hướng.phát triển chủ yếu, tức

là nó thể hiện.tính hướng đích là chính. Còn mục tiêu của KH là phải thể hiện.ở tính

kết quả. Kế hoạch sẽ xác định.từng mục tiêu cụ thể để đạt được mục tiêu chính.của

chiến lược, đồng thời phải xác định thứ tự của.mục tiêu cụ thể và trả lời được câu

hỏi.làm thế nào để đạt được mục tiêu cụ thể đó?... Vì vậy, các mục tiêu, chỉ tiêu và

giải pháp của.kế hoạch chi tiết, rõ ràng hơn, đầy đủ hơn.

1.1.2 Vai trò và phân loại kế hoạch phát triển kinh tế xã hội

1.1.2.1.

-



Vai trò của kế hoạch phát triển kinh tế xã hội



Vai trò điều tiết, phối hợp, ổn định kinh tế vĩ mô



Trên góc độ vĩ mô, mục tiêu chính của kế hoạch.là ổn định giá cả, đảm bảo

công ăn.việc làm, tăng trưởng và.cân bằng cán cân thanh toán quốc tế. Các mục tiêu

trên có mỗi quan hệ.chặt chẽ với nhau và cùng tác động đến.cân bằng tổng thể nền

kinh tế. Vì vậy, chức năng này của.kế hoạch hóa thể hiện thông qua:

Hoạch định kế hoạch.chung tổng thể phát triển kinh tế xã hội trên toàn địa

phương, đưa ra và thực thi các chính sách.cần thiết bảo đảm cân đối kinh tế nhằm

sử dụng.tổng hợp nguồn lực, phát huy hiệu quả tổng thể kinh tế xã hội, thúc đẩy

tăng trưởng theo phương thức thống nhất.

Bảo đảm môi trường kinh.tế ổn định và cân đối. Tạo điều kiện thuận lợi về

cơ sở hạ.tầng kỹ thuật, xã hội và bảo vệ môi trường. Đảm bảo sự công bằng.xã hội

giữa các vùng và các tầng lớp dân cư bằng.các kế hoạch sử dụng ngân sách và các

chính sách điều tiết.

Điều tiết kinh tế địa phương.sao cho phù hợp với xu thế hội nhập, toàn cầu

hóa ngày càng tăng. Vì vậy, KHH phải xây dựng các.chính sách chuyển giao công

nghệ phù hợp.góp phần nâng cao tốc độ tăng trưởng kinh tế, rút ngắn.khoảng cách

với các nước phát triển.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



-



4



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Vai trò định hướng phát triển



Chức năng này thể hiện.bản chất của kế hoạch trong nền kinh tế thị trường

và chính nó đã.làm cho kế hoạch hóa không bị lu mờ trong cơ chế thị trường. chức

năng này thể hiện ở chỗ :

Công tác KHH cần đưa ra được.chiến lược và quy hoạch phát triển cho địa

phương. Khi đó, KH phát triển KTXH sẽ đưa ra.hệ thống các mục tiêu phát triển,

các chỉ tiêu và các giải pháp thực hiện, dự báo.khả năng, phương hướng phát triển...

nhằm thực hiện vai trò dẫn dắt, định hướng.phát triển, xử lý kịp thời các mất cân đối

xuất.hiện trong nền kinh tế thị trường.

Ngoài ra, các chỉ tiêu được đưa ra.trong kế hoạch phát triển KTXH cần giám

sát và quản lý.chủ yếu là những chỉ tiêu giá trị ở tầm vĩ mô, không.cứng nhắc và áp

đặt mà cần có sự mềm dẻo, linh hoạt. Cần tránh các.chỉ tiêu mang tính pháp lệnh.

-



Vai trò kiểm tra, giám sát



Nội dung chủ yếu của chức năng này là việc chính phủ thông qua.cơ quan

chức năng thường xuyên theo dõi, kiểm tra tình hình thực hiện các tiến độ kế hoạch,

thực hiện và tuân thủ.các cơ chế, thể chế, chính sách hiện hành áp dụng trong thời

kỳ dài. Đánh giá kết quả của việc.thực hiện các chính sách, mục tiêu đề ra. Phân

tích hiệu quả tài chính và hiệu quả KTXH làm.căn cứ cho việc xây dựng kế hoạch

kỳ tiếp sau.

1.1.2.2.



Phân loại kế hoạch phát triển kinh tế xã hội



KH có thể được phân loại theo nhiều tiêu chí khác nhau; thông thường KH

được phân loại theo nội dung, theo cấp KH và theo thời gian.

Thứ nhất, phân loại theo nội dung

Theo nội dung, KH có thể được chia thành 2 loại: Kế hoạch phát triển kinh tế

xã hội và kế hoạch phát triển ngành, lĩnh vực.

KH phát triển KTXH là công cụ quản lý nhà nước.theo mục tiêu, được thể

hiện bằng những mục tiêu định hướng phát triển KTXH phải đạt được trong khoảng

thời gian nhất định của một quốc gia.hay của một địa phương và những giải pháp,

chính sách nhằm đạt được mục tiêu đề ra một cách một cách có hiệu quả cao nhất.

Các kế hoạch này được xây dựng từ các.cấp địa phương từ cấp xã, phường trở lên.

KH phát triển ngành, lĩnh vực được các ngành.xây dựng theo định hướng của

chiến lược và kế hoạch cấp quốc gia để phát triển ngành, lĩnh vực. Là định hướng



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



5



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



phát triển ngành, lĩnh vực.trong từng thời kỳ. KH phát triển ngành, lĩnh vực là một

bộ phận.của KH phát triển KTXH, phải nằm trong kế hoạch tổng thể phát triển

KTXH của cả nước và KH phát triển KTXH của địa phương. Kế hoạch phát triển

ngành,lĩnh vực bao gồm 3.cấp: Bộ/ ngành (Trung ương), sở/ngành (cấp tỉnh),

phòng/ ban (cấp dưới tỉnh).

Như vậy, chuyên đề này sẽ đề cập tới loại KH phát triển KTXH.

Thứ hai, phân loại theo cấp KH

Theo cấp KH, KH được chia thành 2 loại : KH cấp Trung ương và KH cấp

địa phương. KH cấp Trung ương là kế hoạch phát triển của một quốc gia. KH cấp

địa phương bao gồm KH cấp tỉnh, thành phố; KH cấp huyện, quận; KH cấp xã,

phường, thị trấn.

Chuyên đề này sẽ nghiên cứu về kế hoạch cấp địa phương, cụ thể là kế hoạch

cấp huyện.

Thứ ba, phân loại theo thời gian

Xét theo góc độ thời gian, có thể có các loại kế hoạch dài hạn 10 năm; kế

hoạch trung hạn 5 năm hoặc 3 năm; kế hoạch ngắn hạn 1 năm và dưới 1 năm.

Chuyên đề sẽ đi sâu nghiên cứu về KH hàng năm.

Tóm lại, KH có thể được phân chia thành nhiều loại theo những tiêu chí

khác nhau. Trong chuyên đề này, tôi sẽ lựa chọn KH phát triển KTXH hàng năm

cấp huyện làm đối tượng nghiên cứu.

1.1.3



Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện



1.1.3.1 Khái niệm kế hoạch phát triển kinh tế xã hội cấp huyện

Kế hoạch hàng năm là bước.cụ thể hóa kế hoạch 5 năm, là công cụ điều hành

các hoạt động mang tính tác nghiệp thường niên của nền kinh tế nhằm thực hiện

mục tiêu của kế hoạch 5 năm của huyện.

Về bản chất, kế hoạch phát triển hàng năm của huyện là chi tiết hóa các

nhiệm vụ.đã được phân kỳ trong kế hoạch 5 năm của huyện. Hàng năm, huyện sẽ

triển khai lập KH hàng năm để điều chỉnh lại.sự phân kỳ đó sao cho phù hợp với sự

thay đổi tình hình kinh tế - xã hội của đất nước cũng như là của địa phương. Do

vậy, kế hoạch phát triển kinh tế.xã hội hàng năm là vừa công cụ triển khai vừa là

công cụ để điều chỉnh kế hoạch 5 năm. Ngoài ra, kế hoạch hàng năm còn bao hàm



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



6



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



các nhiệm vụ, các chỉ tiêu.chưa được dự kiến trong kế hoạch 5 năm, đảm bảo tính

linh hoạt, nhạy bén của kế hoạch hóa nói chung.

1.1.3.2 Phân loại kế hoạch hóa phát triển kinh tế xã hội cấp huyện

Kế hoạch phát triển KTXH cấp huyện cũng giống như Kh phát triển KTXH

của quốc gia. Nó bao gồm các bộ phận sau:

- KH phát triển KTXH 5 năm của huyện: là sự cụ thể hóa.các chiến lược và

quy hoạch phát triển trong lộ trình phát triển dài hạn của huyện. Nó xác định các

mục tiêu, chỉ tiêu tăng trưởng.kinh tế, nâng cao phúc lợi xã hội trong thời kỳ 5 năm

và xác định các cân đối, các chính sách phân bổ nguồn lực, vốn cho các chương

trình phát triển của khu vực.kinh tế nhà nước và khuyến khích.sự phát triển của khu

vực kinh tế tư nhân.

- KH phát triển KTXH hàng năm của huyện: là bước cụ thể hóa KH 5 năm, là

công cụ điều hành các hoạt động mang tính tác nghiệp thường niên của nền kinh tế

nằm thực hiện mục tiêu của KH 5 năm. Nếu như KH 5 năm là.công cụ chính sách

định hướng thì KH hàng năm là công cụ thực hiện.

Như vậy, KH phát triển kinh tế xã hội hàng năm của cấp huyện là một bộ phận

của KH phát triển KTXH cấp huyện. Nó là một công cụ mang tính tác nghiệp, có

mối quan hệ chặt chẽ với bộ phận còn lại nhằm thực hiện được mục tiêu phát triển

chung của huyện.



1.2 Lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện trong

nền kinh tế thị trường

1.2.1 Vai trò của lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện

Quy trình KHH phát triển có thể chia làm 3 bước sau: Soạn lập KH; tổ chức

thực hiện KH; theo dõi, kiểm tra, đánh giá và điều chỉnh KH.

Soạn lập KH là công việc đầu tiên.trong quy trình thực hiện KHH phát triển.

Nội dung chính của soạn lập.KH là xác định mục tiêu, chỉ tiêu phát triển.và hệ

thống các giải pháp chính sách trong kỳ KH.



Hình 1.1: Sơ đồ tổng quát quy trình thực hiện kế hoạch phát triển

kinh tế xã hội



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



Soạn lập KH



7



Tổ chức thực hiện

KH



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Theo dõi, đánh giá

và điều chỉnh KH



Nguồn: Giáo trình KHH phát triển – Chủ biên: PGS.TS Ngô Thắng Lợi

Soạn lập KH phát triển KTXH hàng năm.cấp huyện là bước đầu tiên trong

quy trình thực hiện KH phát triển ở cấp huyện với các nội dung.cơ bản là xác định

các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội và hệ thống các.giải pháp chính sách

thực hiện trong năm kế hoạch của huyện.

Soạn lập KH là soạn lập các văn bản mang tính KH, là bước tiền đề để làm

căn cứ thực hiện các bước sau trong quy trình thực hiện KH phát triển. Lập KH có

vai trò vô cùng quan trọng trong quy trình thực hiện KHH nói chung và với nền

kinh tế nói riêng :

Lập kế hoạch sẽ định hướng được sự phát triển của địa phương. Lập KH

được ví như vẽ một con đường đi đến đích và chỉ ra cách thức làm thế nào để đến

đích đó. Bản kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện sẽ thể hiện các

mục tiêu, nhiệm vụ và các chỉ tiêu phát triển của năm kế hoạch ở huyện. Căn cứ vào

các mục tiêu, nhiệm vụ và chỉ tiêu đó để đưa ra các giải pháp chính sách thực hiện.

- Lập KH lựa chọn được những mục tiêu ưu tiên cho kỳ KH. Trong một kỳ

KH, có rất nhiều mục tiêu và nhiều phương án KH. Một kỳ KH sẽ không thể thực

hiện được hết tất cả các mục tiêu, phương án KH. Vì vậy, lập KH sẽ căn cứ vào

nguồn lực sẵn có của địa phương và mức độ cấp thiết của vấn đề cần giải quyết mà

lực chọn các mục tiêu và phương án KH tối ưu nhất để thực hiện trong kỳ KH.

- Lập KH sẽ là cơ sở để thực hiện bước tổ chức thực hiện KH và thiết lập nên

những tiêu chuẩn.tạo điều kiện cho công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá đạt hiệu

quả cao. Quá trình thực hiện sẽ dựa trên nội dung của bản KH. Thực hiện các giải

pháp nhằm đạt được mục tiêu, chỉ tiêu đạt ra. Sự theo dõi, đánh giá quy trình thực

hiện và kết quả, hiệu quả đạt được sẽ được so sánh với các mục tiêu, chỉ tiêu đã

được nêu trong quá trình soạn lập. Thông qua theo dõi đánh giá sẽ tiến hành điều

chỉnh các mục tiêu, chỉ tiêu sao cho phù hợp hoặc có thể đưa ra các biện pháp hoàn

thiện để đạt được mục tiêu ban đầu đã đề ra khi soạn lập.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



8



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



1.2.2 Các yêu cầu của lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp

huyện

KH là một trong những công cụ.quản lý quan trọng của nhà nước. Lập KH

tốt là điều kiện tiền.đề cho quá trình thực hiện và theo dõi, đánh giá hiệu quả, góp

phần làm tăng hiệu quả quản lý của nhà nước và thúc đẩy.tăng trưởng kinh tế của

địa phương. Để đạt được điều đó, lập KH phát triển KTXH nói chung hay lập KH

phát triển KTXH hàng năm cấp huyện nói riêng cần đảm bảo các yêu cầu sau:

Thứ nhất, tính bền vững. Phát triển bền vững là mục tiêu và cũng là yêu cầu

quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội hiện nay. Phát triển bền vững cần đảm bảo

cân đối giữa ba yếu tố: kinh tế, xã hội, môi trường. Để đạt được điều đó, trong bản

KH hàng năm hay KH 5 năm cần đảm bảo được tính bền vững. Đây sẽ là nền tảng

để xây dựng một nền kinh tế bền vững. Tuy nhiên, bản KH phát triển KTXH hàng

năm hầu hết ở huyện trong nhiều năm qua chỉ thường tập trung vào phát triển kinh

tế mà ít chú trọng đến các lĩnh vực khác, đặc biệt là bảo vệ môi trường. Vì vậy, yêu

cầu đặt ra là cần xây dựng bản KH mang tính bền vững, phải đảm bảo mối quan hệ

hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển xã hội và quản lý tài nguyên thiên

nhiên, bảo vệ môi trường.

Thứ hai, KH hàng năm của huyện cần gắn với định hướng phát triển trong

KH 5 năm, quy hoạch phát triển huyện, cũng như chiến lược phát triển của huyện,

đồng thời cũng cần tuân thủ các quy luật của thị trường: các mục tiêu phát triển đề

ra của huyện phải phù hợp với các quy luật kinh tế thị trường. KH hàng năm của

huyện là một bản KH tác nghiệp, bao gồm các mục tiêu, chỉ tiêu và biện pháp nhằm

hướng tới mục tiêu phát triển chung của toàn huyện. Nó là một công cụ thực hiện

các mục tiêu được đề ra trong KH 5 năm và chiến lược. Nhằm đạt được mục tiêu

chung nhất của toàn huyện thì KH cần gắn với chiến lược và quy hoạch. Một khi sự

gắn kết này lỏng lẻo hoặc không có sự gắn kết thì mục tiêu phát triển của chiến lược

và KH có thể không có sự trùng khớp, khó đạt được mục tiêu mà còn có thể dẫn đến

việc lãng phí nguồn lực. Mặt khác, lập KH trong nền kinh tế thị trường cần tuân thủ

các nguyên tắc, quy luật của thị trường là một yêu cầu tất yếu. Tức là xác định mục

tiêu KH dựa trên quan hệ cung cầu trên thị trường trong nước và quốc tế. Sản xuất

và dịch vụ phải đảm bảo mang lại lợi ích cho người sản xuất,nhà cung ứng dịch vụ

cũng như cho xã hội. Việc tuân thủ này sẽ làm cho bản KH linh hoạt, mềm dẻo hơn

trong nền kinh tế thị trường ngày càng biến động hiện nay. Để đạt được điều này



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



9



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



đòi hỏi những người lập kế hoạch phải hiểu và tôn trọng các quy luật kinh tế thị

trường.

Thứ ba, để KH trở thành một công cụ quản lý nhà nước hữu ích ở huyện thì

việc lập kế hoạch phải dựa trên các nguồn lực tại địa phương. Muốn một KH đi vào

thực hiện và mang lại hiệu quả cần có nguồn lực. Nguồn lực đảm bảo thì KH mới

có thể được thực hiện đạt được mục tiêu. Vì vậy, khi lập KH cần xem xét nguồn lực

để đưa ra các quyết định phương án KH cho phù hợp. Việc lập kế hoạch gắn với

nguồn lực, đây không chỉ là nguồn lực tự nhiên, vật chất và tài chính, mà bao gồm

cả các nguồn lực khác và con người, thể chế, xã hội cần được phát huy tối đa để tạo

ra một bản kế hoạch đảm bảo các cơ chế, chính sách vững chắc. Ví dụ đối với

nguồn lực tài chính, trong bản kế hoạch sẽ thể hiện rõ những hoạt động, giải pháp

nào sẽ được đảm bảo từ nguồn ngân sách của nhà nước, những hoạt động nào được

đảm bảo từ nguồn huy động ngoài ngân sách và làm thế nào để có được nguồn tài

chính đó. Nếu không có đủ nguồn tài chính cũng như cơ chế huy động nguồn lực

không vững chắc, cần xem xét lại các mục tiêu và hoạt động kế hoạch để nâng cao

tính khả thi của bản kế hoạch. Hơn nữa, một trong những nhược điểm lớn trong các

KH phát triển KTXH của huyện hiện nay là sự thiếu gắn.kết giữa các mục tiêu kế

hoạch với tổng thể nguồn lực tại địa phương dẫn đến một số địa phương không khai

thác hết nguồn lực sẵn có của mình, một số địa phương khác lại đặt mục tiêu quá

cao so với khả năng của địa phương. Vì vậy, các mục tiêu kế hoạch thiếu tính khả

thi và mang nặng tính hình thức. Do đó, việc lập kế hoạch gắn với nguồn lực là một

yêu cầu cấp thiết trong công tác lập kế hoạch hiện nay.

Thứ tư, tính dựa trên kết quả. Khi soạn lập và thực hiện kế hoạch.cần phải

làm rõ các đầu vào,.đầu ra và kết quả phát triển. Trong đó, kết quả sẽ trực tiếp tác

động đến.kinh tế xã hội. Có thể một hoạt động có một đầu ra đạt mục tiêu song nó

lại có tác động tiêu cực đến kinh tế xã hội. Mà mục tiêu của KH là xây dựng các

phương án mang lại hiệu quả cao, có tác động tích cực đến kinh tế, đời sống xã hội.

Vậy, khi lập KH cần đặc biệt quan tâm đến các kết quả, tác động trung hạn và dài

hạn đến sự phát triển nển kinh tế và đời sống con người. Tuy nhiên, tư duy kế hoạch

phổ biến hiện nay ở cấp huyện là vẫn tập trung nhiều đến các đầu vào và đầu ra mà

chưa quan tâm đầy đủ đến kết quả và tác động. Vì vậy, lập kế hoạch phát triển kinh

tế xã hội cần phải được đổi mới tư duy và xây dựng các mục tiêu dựa trên kết quả là

yêu cầu tất yếu.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



10



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Thứ năm, có sự tham gia của các bên liên quan. Một bản KH sẽ ảnh hưởng

và tác động đến nhiều đối tượng trong nền kinh tế. Để một bản KH phát triển gắn

kết được với nguồn lực, sát với thực tiễn, thể hiện được mục tiêu chung của toàn địa

phương thì trong quá trình lập KH phát triển cần đẩy mạnh sự tham gia của các bên

liên quan đó. Do vậy, soạn lập KH ở cấp huyện cần huy động được sự tham gia

rộng rãi của các bên liên quan (chính quyền, doanh nghiệp hoạt động tại địa

phương, các tổ chức xã hội và cộng đồng) ở tất cả các bước. Xây dựng kế hoạch có

sự tham gia của.các bên hữu quan là phương pháp đưa các đối tượng, các bên liên

quan.trong công tác kế hoạch hóa tham gia vào một hoặc nhiều công đoạn.trong cả

quy trình xây dựng, thực hiện và giám sát kế hoạch. Việc tham gia của các bên liên

quan trong công tác kế hoạch hóa góp phần tăng cường tính liên kết.của kế hoạch

theo chiều dọc giữa trung ương và địa phương, quản lý ngành dọc và quan hệ chiều

ngang, đồng thời sẽ đảm bảo các yêu cầu phát triển ưu tiên của địa phương được thể

hiện trong các bản kế hoạch. Đặc biệt, trẻ em cần phải.được tham gia vào quá trình

lập và thực hiện kế hoạch.như một bên liên quan nhằm đảm bảo các vấn đề liên

quan đến trẻ em được đề cập và đưa vào.các bản kế hoạch một cách đầy đủ. Vì vậy,

bản kế hoạch sẽ tạo ra sự đồng thuận cao.trong xã hội, giữa các ngành, các cấp, tạo

thuận lợi cho quá trình triển khai.thực hiện và khi đó bản kế hoạch được xây dựng

lên mới có tính khả thi cao nhất.

Thứ sáu, KH hàng năm cấp huyện cần có các giải pháp chính sách cụ thể gắn

với từng mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể và gắn với theo dõi và đánh giá (TD&ĐG). Trong

nền kinh tế thị trường hiện nay, các yếu tố luôn luôn biến động không ngừng, cần

xây dựng KH mang tính chủ động, linh hoạt, tăng tính khả thi. Để làm được điều

đó, trong bản KH phát triển KTXH hàng năm cần có những biện pháp cụ thể gắn

với từng mục tiêu, chỉ tiêu nhất định. Nó sẽ làm cơ sở cho công tác tổ chức thực

hiện dễ dàng hơn và làm cơ sở cho việc theo dõi đánh giá. Khi theo dõi và đánh giá

một mục tiêu KH, cần nhìn vào kết quả thực hiện các biện pháp và tác động của nó

đến nền kinh tế xã hội, so sánh với các mục tiêu chỉ tiêu đã đưa ra, trả lời các câu

hỏi: việc thực hiện các biện pháp đó.có đạt tới mục tiêu đề ra hay không? Các biện

pháp nào mang lại hiệu quả cao và biện pháp nào không mang lại kết quả như mong

muốn?... Thực tế chung hiện nay là ở các bản KH phát triển cấp huyện các biện

pháp mang tính khái quát, định hướng là chủ yếu và không có xây dựng một KH

TD&ĐG cụ thể nên khi đánh giá kết quả đạt được, chỉ đừng ở việc kết luận có đạt



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



11



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



được mục tiêu đó hay không, không thể phân tích được tại sao mục tiêu đó không

thực hiện được. Vì vậy, bản KH cần có các biện pháp cụ thể và chỉ tiêu TD&ĐG đi

cùng để tạo lập căn cứ cho hoạt động theo dõi đánh giá.

Tóm lại, trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, những yêu cầu trong

công tác.lập kế hoạch ở cấp huyện là cấp thiết. Chỉ khi nào đáp ứng được các yêu

cầu đảm bảo tính bền vững; đảm bảo sự locgic với KH 5 năm , quy hoạch và chiến

lược phát triển của huyện, phù hợp với các quy luật kinh tế; gắn với nguồn lực của

huyện; dựa trên kết quả; có sự tham gia của các bên liên quan và các hệ thống mục

tiêu, chỉ tiêu gắn với các biện pháp, các chính sách cụ thể và gắn với sự theo dõi

đánh giá... thì KH phát triển KTXH cấp huyện mới trở nên là một công cụ quản lý

hữu hiệu đối với hoạt động quản lý Nhà nước của chính quyền địa phương.

1.2.3 Nội dung công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp

huyện

1.2.3.1. Tổ chức bộ máy lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp

huyện

Tổ chức bộ máy lập KH bao gồm.nhóm chủ chốt ( nhóm nòng cốt) và các

thành phần tham gia khác:

Nhóm chủ chốt: Nhóm này bao gồm lãnh đạo chính quyền địa phương

(thường là chủ tịch UBND huyện), lãnh đạo.và chuyên viên chính bộ phận chuyên

trách về KH, tài chính, thống kê... (thường là.lãnh đạo phòng TCKH và các cán bộ

Phòng TCKH, Phòng thống kê...). Các cán bộ thuộc nhóm này.cần giỏi về chuyên

môn lập KH, cũng như có khả năng tổ chức, điều phối tạo.sự gắn kết, hợp tác giữa

các bên liên quan. Nhóm nòng cốt giữ vai trò quan trọng. Nhóm này là nhóm trực

tiếp lập KH. Đồng thời cũng xây dựng các.cơ chế hoạt động, xác định vai trò và

trách nhiệm của các bên liên quan đảm bảo tạo nên sự thống nhất và sự phối hợp

chặt chẽ của tất cả bên trong quá trình lập KH.

Các thành phần tham gia khác bao gồm đại diện các cơ quan chính quyền

huyện, đại diện khối danh nghiệp địa phương, đại diện các tổ chức xã hội và nhân

dân đang sinh sống tại huyện. Đại diện các cơ quan chính quyền.sẽ đảm bảo tính

pháp lý cho quá trình triển khai, giải trình/báo cáo tiến độ lập KH. Các doanh

nghiệp đang hoạt động trên địa phương chính là tổ chức.sản xuất, trực tiếp cung ứng

sản phẩm và các dịch.vụ trên địa bàn huyện, góp phần thúc đẩy nền kinh tế địa



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



12



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



phương phát triển. Sự tham gia của họ là cần thiết. Ngoài ra, đại diện các tổ chức

đoàn thể (Hội Phụ nữ, Đoàn.Thanh niên, hội Nông dân...) và người dân cũng nằm

trong bộ phận lập KH. Họ tham gia vào bộ máy lập KH với tư cách bảo.vệ quyền

lợi cho cộng đồng. Điều đó góp phần tăng tính minh bạch trong quá trình lập KH.

1.2.3.2.



Quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện

a. Quy trình hành chính



Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.được tiến hành theo quy trình “2 xuống- 1

lên” như sau: trung ương giao hướng dẫn KH cho tỉnh, và tương tự, tỉnh sẽ giao lại

cho huyện, và huyện sẽ triển khai về các xã phường và trên cơ sở đó, xã dự thảo kế

hoạch kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và trình lên cấp huyện, huyện lập KH trình

lên tỉnh, tỉnh tổng hợp vào bản kế hoạch của mình và trình lên trung ương. Sau đó

sẽ có sự phê duyệt và hoàn thiện bản KH theo trình tự từ cấp Trung ương đến cấp

xã. (hình 1.2)

Bước 1 – xuống lần 1: Hàng năm vào khoảng cuối tháng 5 đầu tháng 6, Bộ

KH-ĐT có hướng dẫn xây dựng KH năm sau cho các bộ, ngành và các địa phương.

Sau đó, Sở KH-ĐT và Sở Tài chính.tham mưu cho UBND ra chỉ thị xây dựng.KH

phát triển KTXH và dự toán ngân sách của tỉnh. Đồng thời, Sở KH-ĐT hướng dẫn

xây dựng KH phát triển.KTXH để gửi các ngành và các huyện, thị trong tỉnh.

Sau khi tiếp thu hướng dẫn của tỉnh, phòng TCKH các huyện sẽ lập KH phát

triển KTXH trên cơ sở kết hợp với phòng ban chức năng để dự kiến kết quả thực

hiện của năm hiện hành và xây dựng các chỉ tiêu KH phát triển KTXH cho năm

KH. Đồng thời, huyện cũng làm thủ tục giao các chỉ tiêu KH dự kiến xuống cho các

xã để lấy đó làm căn cứ lập KH của mình.

Bước 2 – “lên lần 1”: Trong tháng 7, các xã sẽ gửi bản KH của mình lên để

huyện tổng hợp cùng với KH của các.ngành khác thành bản KH phát triển KTXH

huyện. Phòng TCKH có trách nhiệm xây dựng KH phát triển KTXH của huyện,

trình UBND huyện cho ý kiến và thường trực HĐND huyện.thông qua trước khi gửi

lên tỉnh. Ở cấp tỉnh, Sở KH-ĐT sẽ tổng hợp các bản.KH của các huyện và các sở,

ngành để xây dựng KH phát triển KTXH tỉnh. Sở KH-ĐT sẽ phối hợp cùng với Sở

Tài chính tổng hợp và xây dựng phương án KH chung của tỉnh. Sau đó, Sở KH-ĐT

và Sở Tài chính trực tiếp lên báo.cáo KH của tỉnh với Bộ KH-ĐT và Bộ Tài chính

và đăng ký ngày để bảo vệ KH phát triển KTXH và KH ngân sách.của mình với

Trung ương.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B