2 Lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện trong nền kinh tế thị trường

Chuyên đề thực tập



Soạn lập KH



7



Tổ chức thực hiện

KH



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Theo dõi, đánh giá

và điều chỉnh KH



Nguồn: Giáo trình KHH phát triển – Chủ biên: PGS.TS Ngô Thắng Lợi

Soạn lập KH phát triển KTXH hàng năm.cấp huyện là bước đầu tiên trong

quy trình thực hiện KH phát triển ở cấp huyện với các nội dung.cơ bản là xác định

các mục tiêu, chỉ tiêu phát triển kinh tế xã hội và hệ thống các.giải pháp chính sách

thực hiện trong năm kế hoạch của huyện.

Soạn lập KH là soạn lập các văn bản mang tính KH, là bước tiền đề để làm

căn cứ thực hiện các bước sau trong quy trình thực hiện KH phát triển. Lập KH có

vai trò vô cùng quan trọng trong quy trình thực hiện KHH nói chung và với nền

kinh tế nói riêng :

Lập kế hoạch sẽ định hướng được sự phát triển của địa phương. Lập KH

được ví như vẽ một con đường đi đến đích và chỉ ra cách thức làm thế nào để đến

đích đó. Bản kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện sẽ thể hiện các

mục tiêu, nhiệm vụ và các chỉ tiêu phát triển của năm kế hoạch ở huyện. Căn cứ vào

các mục tiêu, nhiệm vụ và chỉ tiêu đó để đưa ra các giải pháp chính sách thực hiện.

- Lập KH lựa chọn được những mục tiêu ưu tiên cho kỳ KH. Trong một kỳ

KH, có rất nhiều mục tiêu và nhiều phương án KH. Một kỳ KH sẽ không thể thực

hiện được hết tất cả các mục tiêu, phương án KH. Vì vậy, lập KH sẽ căn cứ vào

nguồn lực sẵn có của địa phương và mức độ cấp thiết của vấn đề cần giải quyết mà

lực chọn các mục tiêu và phương án KH tối ưu nhất để thực hiện trong kỳ KH.

- Lập KH sẽ là cơ sở để thực hiện bước tổ chức thực hiện KH và thiết lập nên

những tiêu chuẩn.tạo điều kiện cho công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá đạt hiệu

quả cao. Quá trình thực hiện sẽ dựa trên nội dung của bản KH. Thực hiện các giải

pháp nhằm đạt được mục tiêu, chỉ tiêu đạt ra. Sự theo dõi, đánh giá quy trình thực

hiện và kết quả, hiệu quả đạt được sẽ được so sánh với các mục tiêu, chỉ tiêu đã

được nêu trong quá trình soạn lập. Thông qua theo dõi đánh giá sẽ tiến hành điều

chỉnh các mục tiêu, chỉ tiêu sao cho phù hợp hoặc có thể đưa ra các biện pháp hoàn

thiện để đạt được mục tiêu ban đầu đã đề ra khi soạn lập.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



8



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



1.2.2 Các yêu cầu của lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp

huyện

KH là một trong những công cụ.quản lý quan trọng của nhà nước. Lập KH

tốt là điều kiện tiền.đề cho quá trình thực hiện và theo dõi, đánh giá hiệu quả, góp

phần làm tăng hiệu quả quản lý của nhà nước và thúc đẩy.tăng trưởng kinh tế của

địa phương. Để đạt được điều đó, lập KH phát triển KTXH nói chung hay lập KH

phát triển KTXH hàng năm cấp huyện nói riêng cần đảm bảo các yêu cầu sau:

Thứ nhất, tính bền vững. Phát triển bền vững là mục tiêu và cũng là yêu cầu

quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội hiện nay. Phát triển bền vững cần đảm bảo

cân đối giữa ba yếu tố: kinh tế, xã hội, môi trường. Để đạt được điều đó, trong bản

KH hàng năm hay KH 5 năm cần đảm bảo được tính bền vững. Đây sẽ là nền tảng

để xây dựng một nền kinh tế bền vững. Tuy nhiên, bản KH phát triển KTXH hàng

năm hầu hết ở huyện trong nhiều năm qua chỉ thường tập trung vào phát triển kinh

tế mà ít chú trọng đến các lĩnh vực khác, đặc biệt là bảo vệ môi trường. Vì vậy, yêu

cầu đặt ra là cần xây dựng bản KH mang tính bền vững, phải đảm bảo mối quan hệ

hài hòa giữa phát triển kinh tế với phát triển xã hội và quản lý tài nguyên thiên

nhiên, bảo vệ môi trường.

Thứ hai, KH hàng năm của huyện cần gắn với định hướng phát triển trong

KH 5 năm, quy hoạch phát triển huyện, cũng như chiến lược phát triển của huyện,

đồng thời cũng cần tuân thủ các quy luật của thị trường: các mục tiêu phát triển đề

ra của huyện phải phù hợp với các quy luật kinh tế thị trường. KH hàng năm của

huyện là một bản KH tác nghiệp, bao gồm các mục tiêu, chỉ tiêu và biện pháp nhằm

hướng tới mục tiêu phát triển chung của toàn huyện. Nó là một công cụ thực hiện

các mục tiêu được đề ra trong KH 5 năm và chiến lược. Nhằm đạt được mục tiêu

chung nhất của toàn huyện thì KH cần gắn với chiến lược và quy hoạch. Một khi sự

gắn kết này lỏng lẻo hoặc không có sự gắn kết thì mục tiêu phát triển của chiến lược

và KH có thể không có sự trùng khớp, khó đạt được mục tiêu mà còn có thể dẫn đến

việc lãng phí nguồn lực. Mặt khác, lập KH trong nền kinh tế thị trường cần tuân thủ

các nguyên tắc, quy luật của thị trường là một yêu cầu tất yếu. Tức là xác định mục

tiêu KH dựa trên quan hệ cung cầu trên thị trường trong nước và quốc tế. Sản xuất

và dịch vụ phải đảm bảo mang lại lợi ích cho người sản xuất,nhà cung ứng dịch vụ

cũng như cho xã hội. Việc tuân thủ này sẽ làm cho bản KH linh hoạt, mềm dẻo hơn

trong nền kinh tế thị trường ngày càng biến động hiện nay. Để đạt được điều này



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



9



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



đòi hỏi những người lập kế hoạch phải hiểu và tôn trọng các quy luật kinh tế thị

trường.

Thứ ba, để KH trở thành một công cụ quản lý nhà nước hữu ích ở huyện thì

việc lập kế hoạch phải dựa trên các nguồn lực tại địa phương. Muốn một KH đi vào

thực hiện và mang lại hiệu quả cần có nguồn lực. Nguồn lực đảm bảo thì KH mới

có thể được thực hiện đạt được mục tiêu. Vì vậy, khi lập KH cần xem xét nguồn lực

để đưa ra các quyết định phương án KH cho phù hợp. Việc lập kế hoạch gắn với

nguồn lực, đây không chỉ là nguồn lực tự nhiên, vật chất và tài chính, mà bao gồm

cả các nguồn lực khác và con người, thể chế, xã hội cần được phát huy tối đa để tạo

ra một bản kế hoạch đảm bảo các cơ chế, chính sách vững chắc. Ví dụ đối với

nguồn lực tài chính, trong bản kế hoạch sẽ thể hiện rõ những hoạt động, giải pháp

nào sẽ được đảm bảo từ nguồn ngân sách của nhà nước, những hoạt động nào được

đảm bảo từ nguồn huy động ngoài ngân sách và làm thế nào để có được nguồn tài

chính đó. Nếu không có đủ nguồn tài chính cũng như cơ chế huy động nguồn lực

không vững chắc, cần xem xét lại các mục tiêu và hoạt động kế hoạch để nâng cao

tính khả thi của bản kế hoạch. Hơn nữa, một trong những nhược điểm lớn trong các

KH phát triển KTXH của huyện hiện nay là sự thiếu gắn.kết giữa các mục tiêu kế

hoạch với tổng thể nguồn lực tại địa phương dẫn đến một số địa phương không khai

thác hết nguồn lực sẵn có của mình, một số địa phương khác lại đặt mục tiêu quá

cao so với khả năng của địa phương. Vì vậy, các mục tiêu kế hoạch thiếu tính khả

thi và mang nặng tính hình thức. Do đó, việc lập kế hoạch gắn với nguồn lực là một

yêu cầu cấp thiết trong công tác lập kế hoạch hiện nay.

Thứ tư, tính dựa trên kết quả. Khi soạn lập và thực hiện kế hoạch.cần phải

làm rõ các đầu vào,.đầu ra và kết quả phát triển. Trong đó, kết quả sẽ trực tiếp tác

động đến.kinh tế xã hội. Có thể một hoạt động có một đầu ra đạt mục tiêu song nó

lại có tác động tiêu cực đến kinh tế xã hội. Mà mục tiêu của KH là xây dựng các

phương án mang lại hiệu quả cao, có tác động tích cực đến kinh tế, đời sống xã hội.

Vậy, khi lập KH cần đặc biệt quan tâm đến các kết quả, tác động trung hạn và dài

hạn đến sự phát triển nển kinh tế và đời sống con người. Tuy nhiên, tư duy kế hoạch

phổ biến hiện nay ở cấp huyện là vẫn tập trung nhiều đến các đầu vào và đầu ra mà

chưa quan tâm đầy đủ đến kết quả và tác động. Vì vậy, lập kế hoạch phát triển kinh

tế xã hội cần phải được đổi mới tư duy và xây dựng các mục tiêu dựa trên kết quả là

yêu cầu tất yếu.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



10



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Thứ năm, có sự tham gia của các bên liên quan. Một bản KH sẽ ảnh hưởng

và tác động đến nhiều đối tượng trong nền kinh tế. Để một bản KH phát triển gắn

kết được với nguồn lực, sát với thực tiễn, thể hiện được mục tiêu chung của toàn địa

phương thì trong quá trình lập KH phát triển cần đẩy mạnh sự tham gia của các bên

liên quan đó. Do vậy, soạn lập KH ở cấp huyện cần huy động được sự tham gia

rộng rãi của các bên liên quan (chính quyền, doanh nghiệp hoạt động tại địa

phương, các tổ chức xã hội và cộng đồng) ở tất cả các bước. Xây dựng kế hoạch có

sự tham gia của.các bên hữu quan là phương pháp đưa các đối tượng, các bên liên

quan.trong công tác kế hoạch hóa tham gia vào một hoặc nhiều công đoạn.trong cả

quy trình xây dựng, thực hiện và giám sát kế hoạch. Việc tham gia của các bên liên

quan trong công tác kế hoạch hóa góp phần tăng cường tính liên kết.của kế hoạch

theo chiều dọc giữa trung ương và địa phương, quản lý ngành dọc và quan hệ chiều

ngang, đồng thời sẽ đảm bảo các yêu cầu phát triển ưu tiên của địa phương được thể

hiện trong các bản kế hoạch. Đặc biệt, trẻ em cần phải.được tham gia vào quá trình

lập và thực hiện kế hoạch.như một bên liên quan nhằm đảm bảo các vấn đề liên

quan đến trẻ em được đề cập và đưa vào.các bản kế hoạch một cách đầy đủ. Vì vậy,

bản kế hoạch sẽ tạo ra sự đồng thuận cao.trong xã hội, giữa các ngành, các cấp, tạo

thuận lợi cho quá trình triển khai.thực hiện và khi đó bản kế hoạch được xây dựng

lên mới có tính khả thi cao nhất.

Thứ sáu, KH hàng năm cấp huyện cần có các giải pháp chính sách cụ thể gắn

với từng mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể và gắn với theo dõi và đánh giá (TD&ĐG). Trong

nền kinh tế thị trường hiện nay, các yếu tố luôn luôn biến động không ngừng, cần

xây dựng KH mang tính chủ động, linh hoạt, tăng tính khả thi. Để làm được điều

đó, trong bản KH phát triển KTXH hàng năm cần có những biện pháp cụ thể gắn

với từng mục tiêu, chỉ tiêu nhất định. Nó sẽ làm cơ sở cho công tác tổ chức thực

hiện dễ dàng hơn và làm cơ sở cho việc theo dõi đánh giá. Khi theo dõi và đánh giá

một mục tiêu KH, cần nhìn vào kết quả thực hiện các biện pháp và tác động của nó

đến nền kinh tế xã hội, so sánh với các mục tiêu chỉ tiêu đã đưa ra, trả lời các câu

hỏi: việc thực hiện các biện pháp đó.có đạt tới mục tiêu đề ra hay không? Các biện

pháp nào mang lại hiệu quả cao và biện pháp nào không mang lại kết quả như mong

muốn?... Thực tế chung hiện nay là ở các bản KH phát triển cấp huyện các biện

pháp mang tính khái quát, định hướng là chủ yếu và không có xây dựng một KH

TD&ĐG cụ thể nên khi đánh giá kết quả đạt được, chỉ đừng ở việc kết luận có đạt



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



11



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



được mục tiêu đó hay không, không thể phân tích được tại sao mục tiêu đó không

thực hiện được. Vì vậy, bản KH cần có các biện pháp cụ thể và chỉ tiêu TD&ĐG đi

cùng để tạo lập căn cứ cho hoạt động theo dõi đánh giá.

Tóm lại, trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, những yêu cầu trong

công tác.lập kế hoạch ở cấp huyện là cấp thiết. Chỉ khi nào đáp ứng được các yêu

cầu đảm bảo tính bền vững; đảm bảo sự locgic với KH 5 năm , quy hoạch và chiến

lược phát triển của huyện, phù hợp với các quy luật kinh tế; gắn với nguồn lực của

huyện; dựa trên kết quả; có sự tham gia của các bên liên quan và các hệ thống mục

tiêu, chỉ tiêu gắn với các biện pháp, các chính sách cụ thể và gắn với sự theo dõi

đánh giá... thì KH phát triển KTXH cấp huyện mới trở nên là một công cụ quản lý

hữu hiệu đối với hoạt động quản lý Nhà nước của chính quyền địa phương.

1.2.3 Nội dung công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp

huyện

1.2.3.1. Tổ chức bộ máy lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp

huyện

Tổ chức bộ máy lập KH bao gồm.nhóm chủ chốt ( nhóm nòng cốt) và các

thành phần tham gia khác:

Nhóm chủ chốt: Nhóm này bao gồm lãnh đạo chính quyền địa phương

(thường là chủ tịch UBND huyện), lãnh đạo.và chuyên viên chính bộ phận chuyên

trách về KH, tài chính, thống kê... (thường là.lãnh đạo phòng TCKH và các cán bộ

Phòng TCKH, Phòng thống kê...). Các cán bộ thuộc nhóm này.cần giỏi về chuyên

môn lập KH, cũng như có khả năng tổ chức, điều phối tạo.sự gắn kết, hợp tác giữa

các bên liên quan. Nhóm nòng cốt giữ vai trò quan trọng. Nhóm này là nhóm trực

tiếp lập KH. Đồng thời cũng xây dựng các.cơ chế hoạt động, xác định vai trò và

trách nhiệm của các bên liên quan đảm bảo tạo nên sự thống nhất và sự phối hợp

chặt chẽ của tất cả bên trong quá trình lập KH.

Các thành phần tham gia khác bao gồm đại diện các cơ quan chính quyền

huyện, đại diện khối danh nghiệp địa phương, đại diện các tổ chức xã hội và nhân

dân đang sinh sống tại huyện. Đại diện các cơ quan chính quyền.sẽ đảm bảo tính

pháp lý cho quá trình triển khai, giải trình/báo cáo tiến độ lập KH. Các doanh

nghiệp đang hoạt động trên địa phương chính là tổ chức.sản xuất, trực tiếp cung ứng

sản phẩm và các dịch.vụ trên địa bàn huyện, góp phần thúc đẩy nền kinh tế địa



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



12



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



phương phát triển. Sự tham gia của họ là cần thiết. Ngoài ra, đại diện các tổ chức

đoàn thể (Hội Phụ nữ, Đoàn.Thanh niên, hội Nông dân...) và người dân cũng nằm

trong bộ phận lập KH. Họ tham gia vào bộ máy lập KH với tư cách bảo.vệ quyền

lợi cho cộng đồng. Điều đó góp phần tăng tính minh bạch trong quá trình lập KH.

1.2.3.2.



Quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm cấp huyện

a. Quy trình hành chính



Kế hoạch phát triển kinh tế xã hội.được tiến hành theo quy trình “2 xuống- 1

lên” như sau: trung ương giao hướng dẫn KH cho tỉnh, và tương tự, tỉnh sẽ giao lại

cho huyện, và huyện sẽ triển khai về các xã phường và trên cơ sở đó, xã dự thảo kế

hoạch kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và trình lên cấp huyện, huyện lập KH trình

lên tỉnh, tỉnh tổng hợp vào bản kế hoạch của mình và trình lên trung ương. Sau đó

sẽ có sự phê duyệt và hoàn thiện bản KH theo trình tự từ cấp Trung ương đến cấp

xã. (hình 1.2)

Bước 1 – xuống lần 1: Hàng năm vào khoảng cuối tháng 5 đầu tháng 6, Bộ

KH-ĐT có hướng dẫn xây dựng KH năm sau cho các bộ, ngành và các địa phương.

Sau đó, Sở KH-ĐT và Sở Tài chính.tham mưu cho UBND ra chỉ thị xây dựng.KH

phát triển KTXH và dự toán ngân sách của tỉnh. Đồng thời, Sở KH-ĐT hướng dẫn

xây dựng KH phát triển.KTXH để gửi các ngành và các huyện, thị trong tỉnh.

Sau khi tiếp thu hướng dẫn của tỉnh, phòng TCKH các huyện sẽ lập KH phát

triển KTXH trên cơ sở kết hợp với phòng ban chức năng để dự kiến kết quả thực

hiện của năm hiện hành và xây dựng các chỉ tiêu KH phát triển KTXH cho năm

KH. Đồng thời, huyện cũng làm thủ tục giao các chỉ tiêu KH dự kiến xuống cho các

xã để lấy đó làm căn cứ lập KH của mình.

Bước 2 – “lên lần 1”: Trong tháng 7, các xã sẽ gửi bản KH của mình lên để

huyện tổng hợp cùng với KH của các.ngành khác thành bản KH phát triển KTXH

huyện. Phòng TCKH có trách nhiệm xây dựng KH phát triển KTXH của huyện,

trình UBND huyện cho ý kiến và thường trực HĐND huyện.thông qua trước khi gửi

lên tỉnh. Ở cấp tỉnh, Sở KH-ĐT sẽ tổng hợp các bản.KH của các huyện và các sở,

ngành để xây dựng KH phát triển KTXH tỉnh. Sở KH-ĐT sẽ phối hợp cùng với Sở

Tài chính tổng hợp và xây dựng phương án KH chung của tỉnh. Sau đó, Sở KH-ĐT

và Sở Tài chính trực tiếp lên báo.cáo KH của tỉnh với Bộ KH-ĐT và Bộ Tài chính

và đăng ký ngày để bảo vệ KH phát triển KTXH và KH ngân sách.của mình với

Trung ương.



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



13



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Hình 1.2: Quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm

Bộ KH&ĐT và Bộ Tài chính



Tháng 5-6-7



Cấp

Tỉnh



UBND ra chỉ

thị Sở KHĐT

ban ngành

hướng dẫn



Sở KHĐT

tổng hợp

KH từ

huyện và dự

thảo KH

tỉnh



Cấp

Huyện



UBND

huyện hướng

dẫn



Phòng

TCKH dự

thảo KH

huyện



Cấp

xã



UBND xã dự thảo sơ bộ KH phát

triển KTXH



Tháng 12



UBND tỉnh xây

dựng KH chính

thức



UBND xây

dựng và hoàn

thiện KHPT

KTXH huyện

chính thức



UBND xã xây

dựng chi tiết

KHPT KTXH



HĐND

phê duyệt



HĐND

phê duyệt



HĐND xã

phê duyệt



Quan hệ từ dưới lên

Quan hệ từ trên xuống

Quan hệ ngang bằng

Nguồn: Sổ tay hướng dẫn lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 5 năm và hàng năm



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



14



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Bước 3 – “xuống lần 2”: Thông thường tháng 12 hàng năm, Chính phủ và Bộ

KH-ĐT giao con số KH chính thức về tỉnh. Trên cơ sở con số.giao chính thức từ

trung ương, sở KH-ĐT hoàn thiện bản KH phát triển KTXH và thông qua. Sau đó,

tỉnh giao chỉ tiêu KH phát triển KTXH chính thức.xuống cho các huyện để thực

hiện. Ở cấp huyện, sau khi nhận được con số giao chính thức từ tỉnh, phòng TCKH

xây dựng chính thức KH phát triển KTXH và dự toán ngân sách cho các ngành, xã.

Bản dự thảo sau.khi được UBND huyện chỉnh sửa sẽ được trình thường vụ Huyện

ủy xem xét và HĐND huyện thông qua. Sau đó, huyện sẽ gửi Nghị quyết HĐND

huyện xuống cho các xã. Khi đó, xã mới căn cứ vào.các chỉ tiêu chính thức để xây

dựng bản KH phát triển KTXH xã, thông qua HĐND xã, để triển khai thực hiện,

đồng thời báo cáo nội dung KH cho huyện.

b. Quy trình kỹ thuật

Quy trình kỹ thuật lập KH phát triển KTXH gồm có 6 nội dung cơ bản : (1)

Khởi động; (2) Phân tích tiềm năng thực trạng phát triển; (3) Xác định mục tiêu, chỉ

tiêu, chỉ số;(4)Xây dựng phương án KH; (5) lập KH hành động, tổ chức thực hiện;

(6) Lập KH theo dõi đánh giá. Quy trình này thể hiện các bước có logic chặt chẽ với

nhau, thể hiện công tác lập KH gắn với nguồn lực của định phương.

- (1) Khởi động: Đây là nội dung xác định và chuẩn bị đầy đủ các nguồn lực

cho công tác lập KH. Bao gồm: tổ chức bộ máy lập KH gồm bộ phận chủ chốt và

các bên tham gia; lên kế hoạch cho quá trình lập KH.

- (2) Khi đã chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, công tác phân tích tiềm năng, đánh giá

thực trạng phát triển của địa phương sẽ được thực hiện. Công tác này là một nội

dung quan trọng trong lập KH. Kết quả của nó sẽ là các đánh giá được điểm mạnh,

điểm yếu của địa phương cũng như các cơ hội hay thách thức mà bên ngoài có thể

tác động đến địa phương trong năm kế hoạch, đặc biệt sẽ xác định được nguồn lực

hiện có của huyện. Đây là cơ sở để thực hiện nội dung tiếp theo.

- (3) Căn cứ vào kết quả phân tích, đánh giá tiềm năng thực trạng ở trên, bộ

phận lập KH sẽ xây dựng các mục tiêu chỉ tiêu, chỉ số cho năm KH. Nội dung này

chú trọng đến việc xác định các vấn đề cấp thiết, mẫu chốt cần giải quyết trong năm

KH để xác định các mục tiêu, chỉ tiêu cho các vấn đề đó.

- (4) Với các mục tiêu và chỉ tiêu được xác định ở bước trên, xây dựng các

phương án KH nhằm đạt được các mục tiêu đó. Mỗi mục tiêu, chỉ tiêu thường có rất

nhiều các giải pháp thực hiện, hình thành nên nhiều phương án KH khác nhau. Các



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



15



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



nhà KH cần lựa chọn ra phương án tối ưu nhất. Sau đó, cần xem xét cân đối mỗi

phương án đó với nguồn lực của địa phương. Nếu nguồn lực đảm bảo thì bước sang

nội dung tiếp theo. Ngược lại, nếu nguồn lực của huyện không đảm bảo cho phương

án đó thì cần xác định lại các mục tiêu, chỉ tiêu.

- (5) Khi đảm bảo về nguồn lực cho phương án KH tối ưu, bộ phận lập KH sẽ

xây dựng các kế hoạch hành động cụ thể và tổ chức thực hiện KH.

- (6) Nhằm đảm bảo cho công tác KHH phát triển mang lại hiệu quả, cần chú

trọng đến công tác theo dõi đánh giá. Để xây dựng cơ sở cho việc theo dõi đánh giá,

lập KH cần xây dựng một KH theo dõi đánh giá cụ thể. Bản KH theo dõi đánh giá

sẽ xác định các chỉ tiêu đánh giá, cơ quan theo dõi đánh giá, thời gian cụ thể.

Hình 1.3: Lập KH phát triển KTXH hàng năm cấp Huyện

Khởi động



Phân tích tiềm năng , thực trạng phát

triển



Xác định mục tiêu, chỉ tiêu, chỉ số



NL không đảm bảo, điều

chỉnh mục tiêu



Xây dựng phương án KH



Cân đối nguồn lực (NL)



Lập KH hành động và tổ chức thực

hiện



Đảm bảo Nguồn lực



Lập KH theo dõi, đánh giá



Nguồn: Tài liệu hướng dẫn lập KH phát triển KTXH 5 năm và hàng năm



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



1.2.3.3.



16



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



Phương pháp và công cụ lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm

cấp huyện



a. Đánh giá tiềm năng, thực trạng của huyện qua phân tích ma trận SWOT

Đánh giá tiềm năng và phân tích thực trạng là một công việc hết sức quan

trọng làm cơ sở để xây dựng các mục tiêu, chỉ tiêu kế hoạch hàng năm của huyện.

Có rất nhiều phương pháp và công cụ được sử dụng để đánh giá tiềm năng và phân

tích thực trạng. Trong đó, SWOT một công cụ phân tích mạnh được sử dụng rất phổ

biến hiện nay trong.lập kế hoạch mang tính chiến lược, theo định hướng thị trường

và có sự tham gia. Phân tích SWOT cung cấp các thông tin quan trọng.để góp phần

cùng với các dữ liệu thống kê khác trả lời cho câu hỏi “Hiện nay, huyện đang ở

đâu?”. Mặt khác phân tích SWOT có thể cho những thông tin nhận diện.những

thách thức hiện tại và phía trước để có thể đưa ra các định hướng cũng như giải

pháp thực thi nhằm vượt qua thách thức.

Bảng 1.1: Ma trận phân tích SWOT



Điểm mạnh (S)



Điểm yếu(W)



Cơ hội (O)



Thách thức (T)



Nguồn: Tài liệu hướng dẫn công tác lập KH phát triển KTXH 5 năm và hàng năm

SWOT là nhóm chữ viết tắt của 4 chữ tiếng Anh với ý nghĩa : Điểm mạnh

(Strengths), Điểm yếu (Weaknesses), Cơ hội/Thời cơ (Opportunities), và Thách

thức/ Nguy cơ (Threats).

Trong SWOT, điểm mạnh và điểm yếu là các yếu tố.bên trong của huyện. Còn

cơ hội và thách thức là các yếu tố bên ngoài tác động đến sự phát triển của địa

phương. Sau khi tìm được các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của địa

phương, cần tiến hành tổng hợp và phân loại để xác định được đâu là điểm mạnh,

điểm yếu, cơ hội và thách thức lớn/cơ bản đối với sự phát triển kinh tế xã hội của

huyện. Sau đó xác định được các ưu tiên cho công tác kế hoạch phát triển của huyện

trong năm KH tới để làm cơ sở cho việc xây dựng các mục tiêu ưu tiên, sự phân bổ



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B



Chuyên đề thực tập



17



GVHD: PGS.TS. Vũ Cương



nguồn lực của địa phương và có các phương án chỉ đạo hợp lý cho những mục tiêu

ưu tiên đó.

Tóm lại, Ma trận SWOT là công cụ hữu ích.để xác định các lợi thế so sánh

của huyện, giúp cho huyện có cái nhìn tổng quát về.sự phát triển và dự báo về

tương lai dựa trên các kết quả hiện tại và chỉ ra các.mục tiêu ưu tiên phát triển.

b. Phương pháp xây dựng mục tiêu, chỉ tiêu KH

Phương pháp xây dựng mục tiêu, chỉ tiêu KH được ưu tiên sử dụng hiện nay

là phương pháp khung logic với việc sử dụng triệt để các công cụ phân tích cây vấn

đề, cây mục tiêu.... Phương pháp bao gồm các bước vận dụng cụ thể:

Bước 1. Xác định các vấn đề then chốt

Trước tiên, đánh giá và phân tích tình hình, xác định.các vấn đề then chốt đặt

ra trong kỳ KH. Các vấn đề then chốt này có thể được xác định từ ma trận SWOT

như đã nêu ở trên. Sau đó, tiến hành đánh giá các vấn đề then chốt và tìm ra những

vấn đề ưu tiên cần tập trung giải.quyết trong kỳ KH. Việc đánh giá trên thực hiện

thông qua cách chấm điểm hay xếp hạng ưu tiên hoặc sử dụng công cụ so sánh các

cặp đôi.

Bước 2. Đánh giá các vấn đề then chốt và hình thành cây vấn đề

Hình 1.4: Sơ đồ cây vấn đề



Vấn đề then

chốt



Vấn đề nhánh

cấp 1



Vấn đề nhánh

cấp 2



Vấn đề nhánh

cấp 2



Vấn đề nhánh

cấp 1



Vấn đề nhánh

cấp 2



Vấn đề nhánh

cấp 2



Vấn đề nhánh

cấp 1



Vấn đề nhánh

cấp 2



Vấn đề nhánh

cấp 2



Nguồn: Giáo trình KHH phát triển – chủ biên PGS.TS Ngô Thắng Lợi



SV: Hoàng Thị Liên



Lớp: Kế Hoạch 54 B