Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (564.31 KB, 88 trang )
Chuyên đề thực tập
23
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
xây dựng đường liên thôn liên xã và xây dựng các công trình y tế trên các xã. Mọi
người dân trên địa bàn huyện đã.được sử dụng điện từ mạng lưới điện quốc gia.
Ngoài ra, các hệ thống nước sạch cũng đã và đang được xây dựng ở các thôn bản
trên địa bàn. Năm 2015, dân cư thành thị 100% đã được.sử dụng nước sạch và vùng
nông thông hơn 85% dân số được sử dụng nước hợp vệ sinh.
Văn hóa- xã hội, giáo dục y tế có tiến bộ. Bản sắc văn hóa của các dân tộc,
tiếng nói các.dân tộc được huyện đặc biệt chú trọng để gìn giữ và phát triển. Giáo
dục đào tạo của huyện có.nhiều chuyển biến tích cực, cơ sở vật chất trang thiết giáo
dục được quan tâm đầu tư, quy mô trường lớp, học sinh ngày càng tăng, chất lượng
giáo dục có.chuyển biến tích cực. 6 tháng đầu năm 2015, huyện đã tăng thêm 1
trường chuẩn quốc gia; duy trì 21/21 xã phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi.
Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khoẻ.cho nhân dân được chú trọng quan tâm. Năm
2015, có 10,5 bác sỹ/ 1 vạn dân, 100% các xã có trạm y tế và có bác sỹ. Công tác
dân số, gia đình và trẻ em được.quan tâm, tỷ lệ tăng dân số giảm. Chương trình xoá
đói giảm nghèo được chú trọng và triển khai hiệu quả. Đến năm 2015, tỷ lệ hộ
nghèo đã giảm 3,28% so với năm 2014, còn 6,19%. Địa phương cũng đặc biệt quan
tâm chăm lo thực hiện tốt các chính sách.an sinh xã hội, chính sách đối với người có
công.... đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân.các dân tộc trong huyện từng bước
được nâng lên.
2.2 Đánh giá thực trạng công tác lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội
hàng năm huyện Hòa An giai đoạn 2011 – 2015
2.2.1 Bộ máy lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm ở Hòa An
Bộ máy lập kế hoạch phát triển KTXH hàng năm huyện Hòa An được mô tả
qua sơ đồ hình 2.1.
Nhóm chủ chốt trực tiếp lập KH gồm có 14 người. Trong đó, có 6 người là cán
bộ của phòng TCKH và 8 người đến từ các phòng ban, bộ phận trong bộ máy hành
chính. Mỗi người đều phụ trách một công việc nhất định trong quá trình lập KH.
Chủ tịch UBND huyện là người trực tiếp chỉ đạo công tác lập KH của địa phương,
thường xuyên theo dõi tiến độ thực hiện công tác lập KH. Phòng tài chính kế hoạch
là đơn vị chủ trì, chủ động triển khai thực hiện công tác lập kế hoạch trên cơ sở phối
hợp với các phòng ban, các đơn vị liên quan như phòng kinh tế, phòng nông nghiệp,
phòng tài nguyên môi trường....Trong đó, bộ phận kế hoạch đầu tư thuộc phòng tài
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
24
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
chính KH là đơn vị trực tiếp chịu trách nhiệm tổng hợp, soạn lập KH phát triển
KTXH hàng năm. Phó phòng TCKH là trưởng nhóm nòng cốt, là người trực tiếp
tiếp phân công, đôn đốc các thành viên trong nhóm thực hiện công việc được giao,
tổng hợp bản KH phát triển KTXH hàng năm. Đồng thời cũng là người trực tiếp tổ
chức các buổi tham vấn ý kiến các bên liên quan. Các thành viên đến từ các phòng
ban chức năng sẽ trực tiếp phụ trách lĩnh vực chuyên môn của phòng ban họ dưới
sự hỗ trợ của một thành viên trong phòng TCKH. Ví dụ, thành viên đến từ phòng
nông nghiệp sẽ cùng một thành viên của phòng TCKH phụ trách về lĩnh vực kinh tế
nông nghiệp và phát triển nông thôn. Mỗi nhóm nhỏ phụ trách các lĩnh vực sẽ thực
hiện từng bước theo từng nội dung của quy trình kỹ thuật lập KH. Đồng thời cũng
tham gia các buổi thảo luận, tham vấn lấy ý kiến của các bên liên quan khác về lĩnh
vực của mình cũng như nêu ý kiến đóng góp chung cho các lĩnh vực khác. Sau mỗi
nội dung sẽ có các cuộc họp tổng hợp, thống nhất, đánh giá lựa chọn và xác định
phương hướng cho các nội dung tiếp theo.
Hình 2.1: Sơ đồ bộ máy lập KH phát triển KTXH huyện Hòa An
Phòng nông nghiệp
Phòng
Chủ tịch UBND huyện
Phòng Kinh tế
LĐ-TB-XH
Phòng Thống kê
Phòng Tài chính Kế hoạch
Phòng Nội vụ
Trung tâm
Dân số-KHHGĐ
Phòng GD-ĐT
Bộ phận
Phòng Tài Nguyên - Môi
Trường
Kế hoạch – đầu tư
Một số đơn vị liên
quan khác
Nguồn: Tổng hợp từ phòng Tài chính Kế hoạch huyện Hòa An
Nhóm các bên liên quan khác là một số phòng ban và đại diện của các tổ chức
đoàn thể. Vai trò chủ yếu của họ là cung cấp thông tin, tham gia các bổi tham vấn ý
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
25
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
kiến. Một số phòng ban liên quan: phòng tài nguyên – môi trường, phòng giáo dụcđào tạo, phòng kinh tế, phòng nội vụ, phòng nông nghiệp, phòng thống kê, trung
tâm dân số và kế hoạch hóa gia đình cùng một số cơ quan liên quan khác sẽ có
nhiệm vụ cung cấp các số liệu thống kê, các chỉ tiêu kế hoạch hay các ý kiến đóng
góp trong lĩnh vực phụ trách của từng bộ phận cho bộ phận kế hoạch đầu tư để
phục vụ công tác soạn lập kế hoạch khi được yêu cầu. Ngoài ra, còn có các tổ chức
đoàn thể như đại diện Đoàn thanh niên huyện, đại diện Hội phụ nữ... tham gia đóng
góp ý kiến.
Tóm lại, bộ máy lập KH phát triển KTXH hàng năm huyện Hòa An được tổ
chức chặt chẽ, có hệ thống. Tuy nhiên, trong bộ máy tổ chức này chưa có vị trí của
các đại diện của các doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn cũng như là người đại
diện của người dân trong huyện.
2.2.2 Quy trình lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm ở Hòa An
Quy trình lập KH phát triển KTXH huyện Hòa An được thực hiện theo sự
chỉ đạo của sở KH-ĐT và dưới sự chỉ đạo trực tiếp của chủ tịch UBND huyện.
Huyện Hòa An đã thực hiện quy trình lập KH “2 xuống – 1 lên” như sau:
Bước 1 – Xuống lần 1: Cuối tháng 5, Sở KH-ĐT tỉnh Cao Bằng nhận được
sự hướng dẫn xây dựng KH năm sau từ bộ KH-ĐT. Dựa trên cở sở hướng dẫn và
chỉ đạo đó, Sở KH&ĐT và sở Tài chính tham mưu cho UBND tỉnh ra.chỉ thị xây
dựng KH phát triển KTXH và dự toán ngân sách cấp tỉnh. Đồng thời, Sở KH-ĐT
soạn thảo khung hướng dẫn xây dựng.KH phát triển KTXH để gửi các ngành và các
huyện, thị trong tỉnh. Cuối tháng 6, Sở KH-ĐT tổ chức Hội nghị xây dựng KH có
sự tham gia của lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ngành, huyện và lãnh đạo các phòng
TCKH huyện để.cung cấp các thông tin cơ bản về.tình hình phát triển KTXH 6
tháng đầu năm, dự kiến cả nước và định hướng KH cho năm tới về các vấn đề: tăng
trưởng, chuyển dịch.cơ cấu, trọng tâm đầu tư và các vấn đề cấp bách cần ưu tiên
giải quyết..... Bên cạnh đó, sở KH-ĐT cũng giao KH sơ bộ và hướng dẫn xây dựng
KH phát triển KTXH cho các ngành và huyện, thị.
Sau khi nhận được sự hướng dẫn từ sở KH-ĐT, Hòa An bắt đầu thực hiện
công tác lập KH. Lập kế hoạch phát triển của huyện Hòa An được thực hiện trình tự
như hình 2.1. Quy trình này gồm có 5 nội dung : (1) Khởi động; (2) phân tích tiềm
năng, thực trạng phát triển; (3) xây dựng các mục tiêu, chỉ tiêu và chỉ số; (4) xây
dựng các phương án KH; (5) lập KH hành động và tổ chức thực hiện.
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
26
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
Hình 2.2: Quy trình lập KH phát triển KTXH hàng năm của huyện Hòa An
Khởi động
Phân tích tiềm năng , thực trạng phát
triển
Xác định mục tiêu, chỉ tiêu, chỉ số
NL không đảm bảo, điều
chỉnh mục tiêu
Xây dựng phương án KH
Cân đối nguồn lực (NL)
Lập KH hành động và tổ chức thực hiện
Đảm bảo Nguồn lực
Nguồn: Phòng Tài chính- kế hoạch Huyện Hòa An
Bộ máy lập KH sẽ khởi động công tác lập KH dưới sự chỉ đạo trực tiếp của
chủ tịch UBND huyện Hòa An. Bộ phận kế hoạch và đầu tư của phòng tài chính kế
hoạch sẽ trực tiếp thực hiện công tác lập KH. Bộ phận kế hoạch và đầu tư sẽ.đưa ra
bản hướng dẫn lập KH cấp xã và triển.khai hướng dẫn cho các xã trên địa bàn
huyện lập công tác KH. Đồng thời khi đó, bộ phận lập KH sẽ tiến hành lập KH phát
triển KTXH năm sau của huyện. Các cán bộ lập KH sẽ triển khai phân tích thực
trạng phát triển của địa phương hiện tại và.phân tích tiềm năng của địa phương
trong kỳ KH và đưa ra các mục tiêu chính cho KH phát triển KTXH năm KH.
Trong quá trình các xã lập công tác KH, một bộ phận cán bộ lập KH sẽ theo sát
hướng dẫn, tham gia lấy ý kiến người dân ở một số thôn, bản, thị trấn.
Bước 2 – lên lần 1: Thông thường trước ngày 25 tháng 6, cấp xã sẽ trình bản
dự thảo KH phát triển KTXH lên cấp huyện. Từ các bản dự thảo.KH phát triển
KTXH cấp xã của các xã, bộ phận lập KH của cấp huyện sẽ tổng hợp, cân đối các
mục tiêu chính đã.xác định trước đó và đưa ra các mục tiêu cụ thể, xây dựng các chỉ
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
27
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
tiêu. Dự trên các mục tiêu, chỉ tiêu đó, bộ phận lập KH sẽ xây dựng các.phương án
KH có các giải pháp. Sau đó, hoàn thiện dự thảo bản KH phát triển KTXH huyện
của kỳ KH. Sau đó bản KH này sẽ được HĐND huyện thông qua và trình lên cấp
tỉnh.
Ở cấp tỉnh, Sở KH-ĐT sẽ tổng hợp các bản KH của các huyện và các sở,
ngành để xây dựng KH.phát triển KTXH tỉnh. Sở KH-ĐT sẽ phối hợp cùng với sở
Tài chính tổng hợp và xây dựng phươnng án KH chung của tỉnh. Sau đó báo cáo
UBND tỉnh và thường vụ Tỉnh ủy để xin ý kiến góp ý chỉnh sửa, Sở KH-ĐT điều
chỉnh, hoàn thiện bản KH.chung cho tỉnh. Cuối tháng 7 đầu tháng 8 hàng năm, Sở
KH-ĐT và sở Tài chính trực tiếp báo.cáo KH của tỉnh với Bộ KH-ĐT và Bộ Tài
chính, đăng ký ngày để bảo vệ KH phát.triển KTXH và KH ngân sách của mình với
Trung ương.
Bước 3 – xuống lần 2: Trước tháng 12, Chính phủ và.Bộ KH-ĐT giao con số
KH chính thức về tỉnh. Trên cơ sở đó, tỉnh hoàn thiện bản.KH phát triển KTXH
năm KH. Sau khi trình lên được UBND tỉnh chỉnh sửa và thường vụ Tỉnh ủy xem
xét, HĐND tỉnh thông qua và giao.các chỉ tiêu chính thức về cho các huyện. Đến
trước ngày 10/12 hàng năm, Phòng tài chính kế hoạch sẽ nhận được bản KH phát
triển kinh tế xã hội hàng năm cấp tỉnh. Theo bản KH.phát triển KTXH cấp tỉnh, bộ
phận lập KH sẽ.cân đối các mục tiêu, chỉ tiêu với nguồn lực. Sau đó tiến hành chỉnh
sửa và bổ sung các mục tiêu, chỉ tiêu và các giải pháp.sao cho phù hợp với các mục
tiêu được giao từ.bản KH phát triển cấp tỉnh và nguồn ngân sách mà cấp tỉnh phê
duyệt cho huyện Hòa An. Đẩy nhanh công tác hoàn thiện bản KH trước ngày 20/12.
Bản KH hoàn thiện sẽ được trình.lên HĐND huyện để họp, thông qua bản KH và
dự toán NS cho các xã. Đồng thời, UBND huyện cũng phê duyệt KH và ngân sách
năm KH cho cấp xã. Bản KH cấp huyện được thông qua sẽ đưa một số chỉ tiêu cho
cấp xã và cấp xã nhận bản KH cấp xã đó đã được phê duyệt.
Về quy trình hành chính, huyện Hòa An đã thực hiện đúng theo quy trình
gồm 2 bước xuống, 1 bước lên. Tuy nhiên, quy trình này khiến cho bộ máy lập KH
gặp phải nhiều khó khăn. Đặc biệt là trong một giới hạn thời gian bó buộc nhất định
mà phải thực hiện nhiều công việc. Theo quy trình trên, thường chỉ trong khoảng
thời gian 1 đến 2 tháng (tháng 6,7), bộ phận lập KH phải xây dựng được bản thảo
để trình lên cấp tỉnh và phải trực tiếp hướng dẫn chỉ đạo công tác lập KH cấp xã.
Mỗi nội dung trong lập KH phát triển cấp huyện cũng bị giới hạn về mặt thời gian
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
28
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
để hoàn thành đúng tiến độ nên có thể dẫn đến việc không thể đánh giá cặn kẽ mọi
vấn đề. Trong khi đó, Hòa An chưa chủ động trong việc thực hiện nội dung đánh
giá tiềm năng và phân tích thực trạng phát triển. Nội dung này mang tính cập nhật,
có thể được thu thập và đánh giá hàng tháng, hàng quý chứ không nhất thiết phải
khi có khởi động công tác lập KH mới thực hiện nội dung này.
Khi so sánh với quy trình lập KH phát triển KTXH hàng năm trong nền kinh
tế thị trường, quy trình kỹ thuật ở Hòa An vẫn còn thiếu các bước đánh giá chặt chẽ
các phương án kế hoạch với nguồn lực hiện có địa phương và bước cuối cùng, đó là
bước lập KH theo dõi đánh giá. Như đã nói ở trên, sau khi có chỉ thị về công tác lập
KH từ cấp tỉnh, Hòa An sẽ lên KH triển khai công tác lập KH. Các bên liên quan sẽ
được yêu cầu cung cấp những số liệu, thông tin và những chỉ tiêu trong từng lĩnh
vực của phòng ban liên quan. Các cán bộ lập KH sẽ bắt đầu thu thập, xử lý số liệu
và phân tích tình hình phát triển kinh tế xã hội, đánh giá tình hình thực hiện KH 6
tháng đầu năm và dự báo kết quả thực hiện kế hoạch 6 tháng cuối năm. Từ đó rút ra
được những điểm mạnh và điểm yếu của địa phương. Đồng thời đánh giá các tiềm
năng mà huyện có khả năng tận dụng để phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, ở bước
này, các cán bộ KH thường chỉ dựa vào các số liệu được cung cấp từ phòng thống
kê hay từ các phòng ban chuyên môn cung cấp, do vậy các số liệu này có thể không
thực sự chính xác làm cho nhận định hay đánh giá của các nhà KH không sát với
thực tế. Bên cạnh đó, công tác đánh giá tiềm năng phát triển chưa được chú trọng,
mang tính liệt kê và không có sự khác biệt giữa các năm KH. Công tác phân tích
tiềm năng đánh giá thực trạng này bị giới hạn trong khuôn khổ thời gian nhất định
nên đây cũng là một hạn chế. Từ sự phân tích đánh giá ở trên cùng với sự tổng hợp
từ các bản thảo KH cấp xã, các cán bộ KH sẽ đưa ra các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể
cho từng lĩnh vực từ đó xây dựng các phương án kế hoạch. Trong 2 bước đánh giá
phân tích tiềm năng, thực trạng phát triển và xác định mục tiêu, chỉ tiêu và chỉ số,
Hòa An chủ yếu do cán bộ KH thực hiện, sự tham gia của các bên liên quan rất hạn
chế. Vì thế nên một số các đánh giá chưa được khách quan và các mục tiêu, chỉ tiêu
mang tính chủ quan của người lập. Khi xây dựng các phương án KH, Hòa An đã
dựa trên các mục tiêu, chỉ tiêu và xem xét các nguồn lực hiện có, nhưng việc gắn
các phương án KH với nguồn lực hiện có chưa thực sự chặt chẽ. Hòa An đã thiếu
các “hội nghị bàn tròn” để đánh giá xem xét các mục tiêu, chỉ tiêu và các phương án
KH với nguồn lực của địa phương. Sự cân đối với nguồn lực chủ yếu dựa vào tính
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
29
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
chủ quan của người lập KH và mang nặng tính hình thức. Sau khi xác định phương
án KH, Hòa An bắt đầu lập KH hành động và tổ chức thực hiện KH. Bước lập KH
theo dõi đánh giá đã không được thực hiện trong quá trình lập KH này. Đó là một
nhược điểm rất lớn.
Tóm lại, quy trình lập KH phát triển KTXH hàng năm của Hòa An đã tuân
thủ về mặt thời gian thực hiện. Tuy nhiên, Hòa An có sự phụ thuộc vào quy trình
hành chính, chưa có sự chủ động, linh hoạt thực hiện các nội dung trong lập KH
huyện mình. Do vậy, nảy sinh ra vấn đề áp lực về mặt thời gian trong quá trình
soạn lập KH. Về mặt nội dung, quy trình lập KH chưa có sự gắn kết chặt chẽ và
thiếu một số bước. Cụ thể như thiếu sự tham vấn của các bên liên quan trong công
tác đánh giá tiềm năng và thực trạng phát triển, thiếu “hội nghị bàn tròn” thảo
luận đánh giá các mục tiêu, chỉ tiêu và các phương án KH nhằm cân đối với nguồn
lực; thiếu bước lập KH theo dõi đánh giá. Bước phân tích đánh giá tiềm năng và
thực trạng chỉ được thực hiện khi đã khởi động công tác lập KH khi đó bị bó hẹp về
mặt thời gian nên không tạo nên được tính chủ động trong việc đánh giá. Quy trình
lập KH đã có bước cân đối với các nguồn lực của địa phương song nó còn mang
tính chủ quan, mang tính chất thủ tục. Do vậy, bản KH thiếu sự gắn kết với nguồn
lực và tính khả thi vẫn thấp.
2.2.3 Phương pháp và công cụ lập kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm
ở huyện Hòa An
2.2.3.1.
Phương pháp, công cụ phân tích tiềm năng và thực trạng
Phương pháp và công cụ phân tích tiềm năng và thực trạng trong lập KH của
Hòa An chủ yếu là dựa trên các thông tin, số liệu thu thập có sẵn. Hòa An thường so
sánh số liệu theo chuỗi thời gian và so sánh với các mục tiêu của kỳ KH trước để
đưa ra các đánh giá. Tuy nhiên, việc đánh giá chỉ mang tính chất liệt kê các kết quả
đạt được. Các phương pháp áp dụng còn đơn giản, chưa mang tính khoa học cao, so
sánh cũng chỉ thực hiện so sánh trong nội tại của địa phương, thiếu sự so sánh chéo
sự phát triển với các địa phương khác hay bình quân của cả tỉnh. Khi phân tích tiềm
năng phát triển, các cán bộ KH thường chỉ liệt kê những tiềm năng sẵn có và phần
phân tích này thường giống nhau giữa các bản KH qua các năm. Các tiềm năng mới
phát sinh không được nêu lên là cơ hội phát triển cho huyện trong kỳ KH. Ví dụ
như năm 2014, tuyến đường Hồ Chí Minh chạy qua địa bàn nối TP Cao Bằng với di
tích lịch sử Hang Pác Bó được hoàn thành đã tạo điều kiện thuận lợi cho vận tải
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
30
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
phát triển, việc lưu thông hàng hóa dễ dàng..... Nhưng trong khi lập KH năm 2015,
các cán bộ lập KH đã không đánh giá được các cơ hội do việc hoàn thành tuyến
đường này mang lại. Công tác đánh giá tiềm năng phát triển cũng không có công tác
dự báo phát triển kinh tế trong năm KH. Do vậy, bước phân tích đánh giá thực trạng
và tiềm năng này sẽ thiếu đi những điểm mạnh và cơ hội cần tận dụng phát triển và
cũng thiếu những hạn chế và không lường trước được những thách thức. Vậy, trong
khâu phân tích tiềm năng và thực trạng của địa phương, Hòa An chưa ứng dụng
được phương pháp phân tích ma trận SWOT - một công cụ khoa học trong phân
tích. Đây là công cụ có thể đưa cho người lập kế hoạch cái nhìn đầy đủ nhất và các
căn cứ chính xác để xác định các phương án kế hoạch phù hợp.
2.2.3.2.
Phương pháp công cụ xây dựng các mục tiêu, chỉ tiêu.
Công tác xây dựng các mục tiêu, chỉ tiêu cho KH hàng năm ở Huyện Hòa An
đã được chú trọng. Khi xây dựng các mục tiêu chỉ tiêu, Hòa An đã có sự đánh giá
để lựa chọn các vấn đề then chốt, các vấn đề ưu tiên để có các mục tiêu cụ thể. Các
vấn đề được phát hiện trong khi phân tích, đánh giá thực trạng, tiềm năng đã được
lựa chọn để ưu tiên trong kỳ KH kế tiếp. Đồng thời, các mục tiêu đã có sự xem xét,
đánh giá gắn với nguồn lực. Tuy nhiên, việc đánh giá và lựa chọn các vấn đề then
chốt, đưa ra mục tiêu chưa có sự logic chặt chẽ. Các nhà KH sẽ là người nhận định
và lựa chọn các các vấn đề then chốt, không có sự tham vấn hay đánh giá từ các bên
liên quan nên nhiều vấn đề được lựa chọn phụ thuộc vào quan điểm thận thức của
nhà KH do đó thiếu đi sự chính xác. Các mục tiêu đưa ra có sự đan xen nhau và
không thể hiện rõ cấp mục tiêu. Ví dụ như trong nông nghiệp, mục tiêu thứ nhất :
“nâng cao năng suất cây lương thực” và mục tiêu thứ hai: “cải tiến, phát triển nhiều
loại giống cây lương thực phù hợp với môi trường tự nhiên của địa phương”. Đó
không phải 2 mục tiêu ngang bằng (cùng cấp) mà mục tiêu thứ 2 là một trong những
điều kiện để đạt được mục tiêu thứ nhất.... Trong phương pháp xây dựng mục tiêu,
chỉ tiêu, phương pháp khung logic chưa được ứng dụng và chưa sử dụng tối đa các
công cụ như cây vấn đề, cây mục tiêu.... Điều đó làm cho các mục tiêu của bản KH
hàng năm của huyện mang tính khuôn mẫu, các chỉ tiêu cho các mục tiêu hầu hết
chỉ thay đổi qua các con số, không thể hiện được đâu mà mục tiêu then chốt. Vấn đề
chưa sử dụng triệt để cây mục tiêu làm cho các mục tiêu trong bản KH có sự dàn
trải, không có sự phân cấp rõ ràng.
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
31
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
2.2.4 Nội dung bản kế hoạch phát triển kinh tế xã hội hàng năm ở Hòa An
Bản KH phát triển KTXH hàng năm của huyện Hòa An bao gồm các phần cơ
bản sau: (1) Đánh giá tình hình KTXH 6 tháng đầu năm KH X và dự báo khả năng
thực hiện KH phát triển KTXH năm X; (2) Kế hoạch phát triển KTXH năm X+1 ;
(3) Phụ lục với các bảng chỉ tiêu.
Phần thứ nhất trong nội dung của bản KH là đánh giá tình hình phát triển
KTXH 6 tháng đầu năm X và dự báo khả năng thực hiện KH năm X. Phần này nêu
rõ tình hình phát triển KTXH năm X trên một số các lĩnh vực như Sản xuất nông
lâm nghiệp – Phát triển nông thôn; tài nguyên môi trường giải phóng mặt bằng;
Công thương – xây dựng cơ bản; Tài chính-ngân hàng-kho bạc; công tác dân tộc;
văn hóa thông tin... bằng cách so sánh kết quả đã đạt được với chỉ tiêu kế hoạch đề
ra. Sau đó dựa trên tình hình phát triển 6 tháng đầu năm, sẽ dự báo tình hình thực
hiện kế hoạch năm X trên các lĩnh vực đã đánh giá ở trên đồng thời đưa ra một số
nhiệm vụ trọng tâm trong 6 tháng cuối năm nhằm đảm bảo hoàn thành được mục
tiêu kế hoạch đã đề ra. Trong phần này, huyện đã chưa đánh giá tiềm năng phát
triển, chưa dự báo được tình hình phát triển KTXH năm X+1. Phần thứ hai là kế
hoạch phát triển KTXH năm X+1. Trong phần này, các mục tiêu, nhiệm vụ và chỉ
tiêu được nêu ra mang tính khuôn mẫu. Hệ thống các chỉ tiêu mang tính hiện vật và
mang tính liệt kê. Ví dụ như một số chỉ tiêu chủ yếu năm 2016 như sau:
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
32
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
Hộp 2.1: Một số chỉ tiêu chủ yếu huyện Hòa An năm 2016
Một số chỉ tiêu chủ yếu năm 2016 huyện Hòa An:
Về kinh tế:
-
Thu nhập bình quần đầu người 19 triệu đồng/ người/ năm
-
Giá trị sản xuất nông nghiệp 53 triệu đồng/ha
-
Tổng sản lượng lương thực có hạt 29.207 tấn
-
Sản lượng thuốc lá 4.200 tấn
-
Sản lượng đỗ tương 140 tấn
-
Sản lượng lạc 35 tấn
-
Tổng đàn trâu 11.080 con
-
Giá trị sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp 13 tỷ đồng
-
Thu ngân sách trên địa bàn 110 tỷ đồng
-
....
Về xã hôi:
-
Giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 4,19%
-
Có 10,5 bác sỹ/1 vạn dân, duy trì trạm y tế xã có bác sĩ 21/21 xã
-
Giảm tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng xuống dưới 13%
-
....
Về môi trường:
-
Tỷ lệ dân số thị trấn sử dụng nước sạch 100% và dân số nông thôn sử dụng
nước hợp vệ sinh 87%
-
Giữ độ che phủ rừng đạt 52%
Nguồn: bản KH phát triển KTXH năm 2016 huyện Hòa An
Các chỉ tiêu như trên được đưa ra hàng năm và chỉ thay đổi các con số, nó làm cho
các chỉ tiêu này cứng nhắc. Ngoài ra, phần này còn nêu lên các nhiệm vụ, định
hướng phát triển ngành và lĩnh vực. Mỗi ngành sẽ có định hướng phát triển nhất
định. Vì dụ như trong phát triển nông nghiệp, Trồng trọt sẽ có định hướng là “phát
triển theo hướng sản xuất hàng hóa trên cơ sở kết hợp mô hình trang trại quy mô
vừa và nhỏ với kinh tế hộ gia đình....” Mỗi ngành, mỗi lĩnh vực đều có những định
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B
Chuyên đề thực tập
33
GVHD: PGS.TS. Vũ Cương
hướng, nhiệm vụ, mục tiêu riêng biệt nhưng các mục tiêu, nhiệm vụ này không gắn
với các giải pháp thực hiện mà chỉ có một số kiến nghị với cấp tỉnh.
Bảng 2.1 : Kết cấu nội dung bản KH phát triển KTXH hàng năm
huyện Hòa An
Đánh giá tình hình KTXH 6 tháng đầu năm KH X và dự báo khả
năng thực hiện KH phát triển KTXH năm X
1. Về tình hình kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm X
Phần A
2. Dự báo khả năng thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã
hội năm X
3. Một số nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm X
Kế hoạch phát triển KTXH năm X+1
1. Mục tiêu, nhiệm vụ và các chỉ tiêu chủ yếu của kế hoạch
phát triển kinh tế xã hội năm X+1
Phần B
2. Nhiệm vụ, định hướng phát triển ngành và lĩnh vực
Phụ Lục
3. Kiến nghị, đề xuất với tỉnh
Các bảng chỉ tiêu
Nguồn: Phòng tài chính - kế hoạch huyện Hòa An
Nhìn chung, khi so sánh nội dung của bản KH phát triển KTXH hàng năm
Huyện Hòa An (bảng 2.1) với nội dung bản KH phát triển KTXH hàng năm cấp
huyện trong nền kinh tế thị trường (bảng 1.2), ta thấy rằng, nội dung của bản KH
của huyện Hòa An đã có những nội dung chính: đánh giá tình hình phát triển
KTXH, xây dựng các mục tiêu, chỉ tiêu và các kiến nghị với cấp trên. Các nội dung
đó đúng nhưng chưa đầy đủ và chưa có sự gắn kết chặt chẽ với nhau. Nội dung
đánh giá thực trạng vẫn còn riêng rẽ, mang tính liệt kê các kết quả đạt được. Bản
KH đó vẫn còn thiếu một số nội dung như dự báo tình hình KTXH của huyện năm
KH X+1, các giải pháp thực hiện cho từng mục tiêu và chỉ tiêu cụ thể hay KH theo
dõi đánh giá.... Hơn nữa, yếu tố logic trong bản KH này chưa cao, không phản ánh
được tổng quan về tình hình KTXH và dự báo sự phát triển KTXH năm tới để xác
định được những điểm mạnh điểm yếu của chính địa phương hay các cơ hội và
thách thức mà địa phương sẽ gặp phải trong năm KH tới nhằm làm căn cứ cho các
mục tiêu chỉ tiêu đề ra. Các mục tiêu, chỉ tiêu trong bản KH không được gắn với các
SV: Hoàng Thị Liên
Lớp: Kế Hoạch 54 B