Chương 1. KHOA HỌC VÀ TẦM QUAN TRỌNG CỦA NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (506.46 KB, 121 trang )
1.1 KHÁI NIỆM VỀ KHOA HỌC
1.1.1.Khoa học là gì?
Ý kiến của các bạn?
Khoa học là một hình thái ý thức xã hội phản ảnh hiện thực khách
quan, tạo ra hệ thống chân lý về thế giới.
- Khoa học phản ánh sự tồn tại của thế giới bằng các phương thức
và công cụ đặc biệt.
- Mục đích cuối cùng của khoa học là giải thích thế giới và phát
triển thế giới nhằm đáp ứng cuộc sống ngày càng cao của loài
người.
- Là hệ thống trí thức về thế giới khách quan.
- Thực tiễn cuộc sống là nguồn gốc, tiêu chuẩn của khoa học.
- Khoa học có tính độc lập rất cao
- Phát triển thế giới là động lực của khoa học.
7
- Tư tưởng khoa học thường đi trước thời đại
Theo quan điểm triết học:
Khoa học là một hệ thống trí thức về tự nhiên,
về xã hội và tư duy, về những quy luật phát triển
khách quan của tự nhiên, xã hội và tư duy. Hệ thống
trí thức này được hình thành trong lòch sử và không
ngừng phát triển trên cơ sở thực tiễn xã hội.
8
Dưới giác độ thực tế:
Khoa học là một dãy gắn kết các học thuyết và các
quan niệm được hình thành từ sự quan sát và
thí nghiệm, có thể dẫn đến các quan sát hay thí
nghiệm khác sâu hơn. Vì vậy, Khoa học có thể
nói là q trình tìm kiếm những lời giải hoặc
ngun nhân của những sự kiện, và như vậy, nó
được định nghĩa bằng chính phương pháp của
nó: phương pháp khoa học
• Nguồn: Conant, J. B(1), 1951:
Understanding Science: An Historical Approach.
New Haven, CT: Yale University Press, 1951
9
1.1.2. Mục đích của khoa học
Ý kiến của các bạn?
Mục đích
của Khoa học
Khám phá
các quy luật
Phát triển
các học thuyết
10
Khám phá các quy luật
Miêu tả
các hiện tượng
Khám phá
các quy luật
Tìm ra
các định luật
Tìm kiếm
các ngun nhân
11
Khám phá các quy luật
- Miêu tả hiện tượng
- Tìm ra các định luật:
Định luật là một tun bố về “các sự kiện nhất định có
liên quan đến các sự việc khác theo một cách thức có
trật tự”.
- Tìm kiếm ngun nhân
- Chúng ta thường bỏ qua các ngun nhân thực sự,
- Một vài sự kiện chỉ là sự ngẫu nhiên
- Có lúc ngun nhân thực sự là một sự kiện khác có
liên quan với ngun nhân đang được nghi ngờ
- Ngun nhân khơng có thể xẩy ra sau hậu quả của
chúng
12
Phát triển các học thuyết
Học thuyết
Một tun bố hay một bộ các tun bố để giải thích
cho một hay một số quy luật, thường bao gồm một quan
niệm gián tiếp cần thiết để giải thích mối liên hệ.
Vai trò của các học thuyết:
Tập hợp kiến thức để giải thích các quy luật, dự
đóan các quy luật mới, định hướng cơng tác nghiên
cứu…
Khả năng sai lệch:
Thuộc tính của một học thuyết tốt là khả năng phản
biện. Một học thuyết phải có khả năng kiểm chứng.
13
1.1.3.Quy luật phát triển của khoa học
1. Quy luật phát triển có gia tốc
- Nhịp độ phát triển của khoa học ngày càng nhanh
- Lượng thơng tin phát triển ngày càng lớn
- u cầu đổi mới thơng tin nhanh
- Tiềm lực khoa học ngày càng lớn (con người, tài chính,
thiết bị…)
2. Quy luật phát triển phân hố
Khoa học phát triển theo xu thế ngày càng phân hóa,
chun sâu để có sự chun mơn hố cao (nhiều ngành,
nhiều lĩnh vực, phạm vi, …)
14
