I. Đọc- tiếp xúc văn bản:

Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012

+ Lấy cả cây đa to cành lá rờm rà...

? giải nghĩa các từ li cung, trân cầm dị thú,

cổ mộc quái thạch.

? Qua ~ chi tiết đó em thấy chúa trịnh có ~

thú ăn chơi gi?



- Thú xây dựng cung điện đền

đài

- Thú dạo chơi ở Hồ Tây

?Nhận xét nghệ thuật kể tả ~ thú ăn chơi đó - Thú chơi cây cảnh trân cầm dị

-HS trả lời, nhận xét

thú.

-GV chốt ý và ghi bảng.

các sự việc cụ thể, chân thực

khách quan không xen lời bình

? Nêu tác dụng ?

-GV chiếu các hình ảnh liên quan đến cuộc Liệt kê, miêu tả tỉ mỉ gây ấn

tợng

sống của chúa Trịnh.

-Gv : - Các mốc thời gian, địa điểm cụ thể Thói xa hoa cầu kỳ tốn kém

lố lăng, tham lam vô độ

khẳng định tính xác thực của các sự việc

- Khéo léo đan cài ~ những từ ngữ biểu cảm

liên miên không thiếu một thứ gì bao

nhiêu. Những từ ngữ đó cho ta thầy điều gì

về thái độ của tác giả?

? Thái độ đó còn đợc bộc lộ trực tiếp ở câu

Gián tiếp bộc lộ thái độ phê

văn nào trong phần 1 của văn bản?

-HS chỉ ra câu văn: Mỗi khi đêm thanh phán của tác giả

cảnh vắng...triệu bất tờng

-GV chiếu lên câu văn y/c thảo luận nhóm

? Giải nghĩa triệu bất tg\

? Tác giả đa câu văn này nhằm mục đích gì?

* Gợi ý : Chú ý âm thanh, không gian các

biện pháp nghệ thuật.

-HS trình bày.

- Miêu tả âm thanh bất thờng,

* Gv bình ghi bảng: Cảnh đợc miêu tả là gợi cảm giác ghê rợn, dự báo

cảnh thực nhng âm thanh lại gợi cảm giác điềm chẳng lành.

ghê rợn trớc một cái gì tan tác đau thơng. - Trực tiếp bộc lộ thái độ phê

Nó nh dự báo sự suy vong tất yếu của một phán của tác giả

triều đại chỉ biết chăm lo đến chuyện ăn - Ăn chơi xa hoa vô độ tất yếu

chơi hởng lạc trên mồ hôi nớc mắt cả xơng dẫn đến sự suy vong

máu của dân lành. Quả thực điều đó đã xảy

ra khi Thịnh Vơng Trịnh Sâm mất.

-GV chuyển ý.

-HS đọc phần 2

? Tác giả đã kể ~ thủ đoạn nhũng nhiễu nào

của bọn quan lại ?

2. Thói nhũng nhiễu của quan

-HS trả lời, nhận xét.

lại

* Thủ đoạn :

- Dò xét nếu có vật quí bên

? Em có suy nghĩ gì về ~ thủ đoạn đó.

phụng thủ

? Hành động đó có gây hậu quả gì không?

- Đêm trèo tờng lấy đi.

- Buộc tội giấu vật báu

- Doạ lấy tiền

? Qua đó em có nhận xét gì về bọn hoạn

vừa ăn cớp vừa la làng.

quan?

* Hậu quả

? Tác giả kết thúc bài tuỳ bút bằng cách ghi Ngời dân : + tổn hại vật chất

+ căng thẳng tinh

lại một sự việc có thực từng xảy ra ngay

thần

44

Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn



Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012

trong nhà mình.

? Điều đó có ý nghĩa gì ?

- Hs trình bày

- -GV kết luận và ghi bảng.



Ngang ngợc tham lam, tàn

bạo và bất công.

- Gia đình Phạm Đình Hổ, một

gia đình quí tộc _ cận kề phủ

chúa_ cũng bị đe doạ...

* Chi tiết cuối

+ Tăng tính xác thực của các sự

việc trong VB

+ Tăng ý nghĩa phê phán tố cáo

hiện thực thối nát của XH

- Kín đáo bộc lộ cảm xúc buồn

bã, đau xót, bất bình



* Gv bình

Hoạt động 3: Hớng dẫn học sinh tổng kết

* Gv đa bài tập trắc nghiệm

1- VB thành công bởi ~ yếu tố NT nào.

A. Lối văn ghi chép sự việc cụ thể chân thực III. Tổng kết

sinh động

B. Sử dụng biện pháp liệt kê miêu tả tỉ mỉ

một số sự kiện tiêu biểu

C. Cả A và B đều đúng

Gv nhấn mạnh giá trị lịch sử của VB

2- Theo em ỏnh giỏ no ỳng nht v

giỏ tr t tng bi tu bỳt Chuyn c

trong ph chỳa Trnh?

A. Phờ phỏn thúi n chi xa hoa hng

lc ca bn vua chỳa thi Lờ- Trnh

B. Vch trn t nhng nhiu, tc ot v

b mt gian him ca l hon quan cung

giỏm.

C. By t lũng thng cm ca tỏc gi

i vi nhõn dõn.

D. D bỏo s sp ca c nghip Lờ Trnh

E. Tt c cỏc phng ỏn trờn u ỳng.

-HS đọc phần ghi nhớ (SGK).

Hoạt động 4 : Hớng dẫn Luyện tập.

IV. Luyện tập

Gv phát phiếu học tập- HS thảo luận nhóm. - Tuỳ bút : không h cấu, n/v, cốt

? So sánh VB Chuyện cũ... với Chuyện truyện, pthức bcảm cảm xúc

ngời con gái... thể tuỳ bút có gì khác so với trực tiếp gián tiếp.

thể truyện.

- Truyện : có h cấu, n/v, cốt

-HS trình bày, nhận xét

truyện pthức tự sự, cảm xúc

-GV chiếu đáp án.

gián tiếp

-HS đọc, lắng nghe và tự đánh giá.

E. Củng cố dặn dò :

- So sánh Chuyện cũ... với Mùa xuân của tôi( Lớp 7 )

- Tuỳ bút cổ có gì khác tuỳ bút hiện đại.



Ngày soạn: 19/9/2011

Ngày dạy: 20/ 9/2011



Tiết 23 + 24 :



Hoàng Lê nhất thống chí



45

Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn



Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012

A. Mục tiêu trọng tâm:

1-Kiến thức:

-Những hiểu biết chung về nhóm tác giả thuộc Ngô gia văn phái, về phong

trào Tây Sơn, ngời anh hùng dân tộc Quang Trung Nguyễn Huệ

-Nhân vật sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm theo thể loại tiểu thuyết chơng hồi.

-Một trang sử oanh liêt của dân tộc ta: Quang Trung đai phá 20 vạn quân

Thanh, đánh đuổi giặc xâm lợc ra khỏi bờ cõi.

2- Kỹ năng:

-Quan sát các sự việc đợc kể trong đoạn trích trên bản đồ

-Cảm nhận sức trỗi dậy kỳ diệu của tinh thần dân tộc, cảm quan hiện thực

nhạy bén, cảm hứng yêu nớc của tác giả trớc những sự kiện trọng đại của dân tộc

-Liên hệ những nhân vật sự kiện trong đoạn trích với những văn bản liên

quan.

3- Thái độ:

-Bồi dỡng lòng yêu nứơc, tình thần dân tộc.

B. Chuẩn bị

- Tác phẩm Hoàng Lê...

- T liệu lịch sử có liên quan đến sự kiện ở hồi 14

- lợc đồ Quang Trung đại phá quân Thanh.

-Máy chiếu.

-PPDH: Nêu v/đ, thuyết trình, vấn đáp, tổ chức thảo luận nhóm, bình giảng...

C. Khởi động

1. Kiểm tra : Bức tranh miêu tả cảnh sống của chúa Trịnh trong CCTPCT

đã gợi cho em suy nghĩ gì về hiện thực đất nớc lúc bấy giờ?

2. Giới thiệu bài : Một triều đại chỉ biết ăn chơi xa hoa hởng lạc tất yếu sẽ

bị suy vong. Nhân vật lịch sử đã có công lớn trong việc giúp dân tiêu diệt triều

đại đó chính là anh hùng áo vải Quang Trung- Nguyễn Huệ. Chúng ta sẽ hiểu về

nhân vật này rõ hơn trong tác phẩm....

D. Tiến trình tổ chức hoạt động

Hoạt động của giáo viên - học sinh

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Hớng dẫn HS tìm hiểu I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả :

chung về văn bản.

? Dựa vào chú thích * hãy giới thiệu về tgiả * Ngô gia văn phái

- Dòng họ Ngô Thì Hà Tây

-HS trình bày.

Ngô Thì Sĩ, Nhậm, Chí, Du,... dòng họ đỗ - Ngô Thì Chí _ em ruột Ngô

Thì Nhậm _ Tuyệt đối trung

đạt, có tài văn chơng

thành với nhà Lê _ viết 7 hồi

-GV kết luận trên máy chiếu.

đầu.

- Ngô Thì Du _ anh em chú bác

ruột với Ngô Thì Chí _ làm

quan triều Nguyễn _ viết 7 hồi

tiếp

- 3 hồi cuối _ do ngời viết

?Trình bày hiểu biết về tác phẩm

2. Tác phẩm Hoàng Lê...

-HS trình bày: Nhan đề, thể loại, nội dung

- Nhan đề : ghi chép chuyện

-GV: Mỗi hồi mở đầu là một câu thơ 7 vua Lê thống nhất đất nớc

tiếng. Mỗi câu tóm tắt một sự kiện chủ yếu - Hình thức chữ Hán - 17 hồi.

sẽ kể trong hồi.

- Thể loại : thể chí ghi chép sự

Kết hồi = 2 câu thơ và câu :

vật sự việc tiểu thuyết lsử chơng

Muốn biết việc sau nh thế nào xin xem hồi.

hồi sau sẽ rõ.

- Nội dung : Tình hình VN 30

? nội dung?

năm cuối thế kỷ 18 từ khi chúa

Trịnh Sâm chết, đến đầu thế kỷ

-HS trả lời.

19 khi Nguyễn ánh đánh bại

-GV kết luận trên máy chiếu

46

Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn



Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012

- GV tóm tắt hồi 12, 13.

? Hãy nêu cách đọc văn bản

-HS: - Đọc rõ ràng, diễn cảm,đúng ngữ điệu

từng nhân vật,lời kể tả trận đánh giọng khẩn

trơng

- Hai học sinh đọc -> nhận xét.

?Tóm tắt hồi 14

-GV chiếu tóm tắt sau khi HS trả lời.

-HS đọc.

-GV chiếu lợc đồ.

-HS thực hiện trên bản đồ.

-Em có thể tóm tắt thời gian cuộc đại phá

quân Thanh của Nguyễn Huệ?

-GV tóm tắt thời gian trên máy chiếu.

? Em có nhận xét gì về thời gian?

-HS: thời gian thần tốc.



nhà Tây Sơn thống nhất đất nớc.

3- văn bản: Hồi thứ 14.

-Đọc văn bản.



*. Tóm tắt.



- 25/11 lên ngôi xuất quân

Phú xuân Huế

- 29 Nghệ An kén lính ra lời

hịch

- 30 Tam Điệp xử Sở, Lân

- cúng tết trớc khao quân

- 3/giêng Hà Hồi

- Sáng 5 Ngọc Hồi

- Tra 5 Thăng Long Thành

*. Bố cục.

? Đoạn trích có thể chia làm mấy phần ? -> Ba phần:

Nội dung từng phần ?

+ P1: Từ đầu -> Năm Mậu

-HS trả lời

Thân -> Đợc tin quân Thanh

-GV kết luận trên máy chiếu.

kéo vào TL -> Nguyễn Huệ lên

ngôi hoàng đế và cầm quân dẹp

giặc.

+ P2: Tiếpkéo vào thành ->

Cuộc hành quân thần tốc và

.

chiến thắng lẫy lừng của vua

QT.

+ P3: Còn lại -> Sự đại bại của

quân tớng nhà Thanh và tình

trạng thảm hại của vua tôi Lê

Chiêu Thống.

Tiết 24

1. Kiểm tra bài cũ

Tóm tắt đoạn trích hồi 14

2. Giới thiệu bài tiếp

Hoạt động của giáo viên - học sinh

Hoạt động 2: Hớng dẫn HS phân tích hình

tợng ngời anh hùng Nguyễn Huệ.

-Gv nêu vấn đề : Trong khoảng thời gian

không dài từ 20/11 đến ngày 30/12 năm

1788 khi nhận đợc tin cấp báo của đô đốc

Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Huệ đã có thái

độ và quyết định gi ? ông đã làm đợc ~ việc

gì ?



Nội dung cần đạt

II. Phân tích.

1. Hình tợng ngời anh hùng

Nguyễn Huệ

- Nghe tin giặc chiếm TL

không nao núng tinh thần.

- Trong một tháng làm nhiều

việc

+ Lên ngôi hoàng đế

+ Đốc suất đại binh ra Bắc

thần tốc

+ Gặp gỡ ngời cống sĩ La

Sơn

+ Tuyển mộ binh lính



47

Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn