Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.37 MB, 340 trang )
Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012
+ Lấy cả cây đa to cành lá rờm rà...
? giải nghĩa các từ li cung, trân cầm dị thú,
cổ mộc quái thạch.
? Qua ~ chi tiết đó em thấy chúa trịnh có ~
thú ăn chơi gi?
- Thú xây dựng cung điện đền
đài
- Thú dạo chơi ở Hồ Tây
?Nhận xét nghệ thuật kể tả ~ thú ăn chơi đó - Thú chơi cây cảnh trân cầm dị
-HS trả lời, nhận xét
thú.
-GV chốt ý và ghi bảng.
các sự việc cụ thể, chân thực
khách quan không xen lời bình
? Nêu tác dụng ?
-GV chiếu các hình ảnh liên quan đến cuộc Liệt kê, miêu tả tỉ mỉ gây ấn
tợng
sống của chúa Trịnh.
-Gv : - Các mốc thời gian, địa điểm cụ thể Thói xa hoa cầu kỳ tốn kém
lố lăng, tham lam vô độ
khẳng định tính xác thực của các sự việc
- Khéo léo đan cài ~ những từ ngữ biểu cảm
liên miên không thiếu một thứ gì bao
nhiêu. Những từ ngữ đó cho ta thầy điều gì
về thái độ của tác giả?
? Thái độ đó còn đợc bộc lộ trực tiếp ở câu
Gián tiếp bộc lộ thái độ phê
văn nào trong phần 1 của văn bản?
-HS chỉ ra câu văn: Mỗi khi đêm thanh phán của tác giả
cảnh vắng...triệu bất tờng
-GV chiếu lên câu văn y/c thảo luận nhóm
? Giải nghĩa triệu bất tg\
? Tác giả đa câu văn này nhằm mục đích gì?
* Gợi ý : Chú ý âm thanh, không gian các
biện pháp nghệ thuật.
-HS trình bày.
- Miêu tả âm thanh bất thờng,
* Gv bình ghi bảng: Cảnh đợc miêu tả là gợi cảm giác ghê rợn, dự báo
cảnh thực nhng âm thanh lại gợi cảm giác điềm chẳng lành.
ghê rợn trớc một cái gì tan tác đau thơng. - Trực tiếp bộc lộ thái độ phê
Nó nh dự báo sự suy vong tất yếu của một phán của tác giả
triều đại chỉ biết chăm lo đến chuyện ăn - Ăn chơi xa hoa vô độ tất yếu
chơi hởng lạc trên mồ hôi nớc mắt cả xơng dẫn đến sự suy vong
máu của dân lành. Quả thực điều đó đã xảy
ra khi Thịnh Vơng Trịnh Sâm mất.
-GV chuyển ý.
-HS đọc phần 2
? Tác giả đã kể ~ thủ đoạn nhũng nhiễu nào
của bọn quan lại ?
2. Thói nhũng nhiễu của quan
-HS trả lời, nhận xét.
lại
* Thủ đoạn :
- Dò xét nếu có vật quí bên
? Em có suy nghĩ gì về ~ thủ đoạn đó.
phụng thủ
? Hành động đó có gây hậu quả gì không?
- Đêm trèo tờng lấy đi.
- Buộc tội giấu vật báu
- Doạ lấy tiền
? Qua đó em có nhận xét gì về bọn hoạn
vừa ăn cớp vừa la làng.
quan?
* Hậu quả
? Tác giả kết thúc bài tuỳ bút bằng cách ghi Ngời dân : + tổn hại vật chất
+ căng thẳng tinh
lại một sự việc có thực từng xảy ra ngay
thần
44
Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn
Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012
trong nhà mình.
? Điều đó có ý nghĩa gì ?
- Hs trình bày
- -GV kết luận và ghi bảng.
Ngang ngợc tham lam, tàn
bạo và bất công.
- Gia đình Phạm Đình Hổ, một
gia đình quí tộc _ cận kề phủ
chúa_ cũng bị đe doạ...
* Chi tiết cuối
+ Tăng tính xác thực của các sự
việc trong VB
+ Tăng ý nghĩa phê phán tố cáo
hiện thực thối nát của XH
- Kín đáo bộc lộ cảm xúc buồn
bã, đau xót, bất bình
* Gv bình
Hoạt động 3: Hớng dẫn học sinh tổng kết
* Gv đa bài tập trắc nghiệm
1- VB thành công bởi ~ yếu tố NT nào.
A. Lối văn ghi chép sự việc cụ thể chân thực III. Tổng kết
sinh động
B. Sử dụng biện pháp liệt kê miêu tả tỉ mỉ
một số sự kiện tiêu biểu
C. Cả A và B đều đúng
Gv nhấn mạnh giá trị lịch sử của VB
2- Theo em ỏnh giỏ no ỳng nht v
giỏ tr t tng bi tu bỳt Chuyn c
trong ph chỳa Trnh?
A. Phờ phỏn thúi n chi xa hoa hng
lc ca bn vua chỳa thi Lờ- Trnh
B. Vch trn t nhng nhiu, tc ot v
b mt gian him ca l hon quan cung
giỏm.
C. By t lũng thng cm ca tỏc gi
i vi nhõn dõn.
D. D bỏo s sp ca c nghip Lờ Trnh
E. Tt c cỏc phng ỏn trờn u ỳng.
-HS đọc phần ghi nhớ (SGK).
Hoạt động 4 : Hớng dẫn Luyện tập.
IV. Luyện tập
Gv phát phiếu học tập- HS thảo luận nhóm. - Tuỳ bút : không h cấu, n/v, cốt
? So sánh VB Chuyện cũ... với Chuyện truyện, pthức bcảm cảm xúc
ngời con gái... thể tuỳ bút có gì khác so với trực tiếp gián tiếp.
thể truyện.
- Truyện : có h cấu, n/v, cốt
-HS trình bày, nhận xét
truyện pthức tự sự, cảm xúc
-GV chiếu đáp án.
gián tiếp
-HS đọc, lắng nghe và tự đánh giá.
E. Củng cố dặn dò :
- So sánh Chuyện cũ... với Mùa xuân của tôi( Lớp 7 )
- Tuỳ bút cổ có gì khác tuỳ bút hiện đại.
Ngày soạn: 19/9/2011
Ngày dạy: 20/ 9/2011
Tiết 23 + 24 :
Hoàng Lê nhất thống chí
45
Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn
Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012
A. Mục tiêu trọng tâm:
1-Kiến thức:
-Những hiểu biết chung về nhóm tác giả thuộc Ngô gia văn phái, về phong
trào Tây Sơn, ngời anh hùng dân tộc Quang Trung Nguyễn Huệ
-Nhân vật sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm theo thể loại tiểu thuyết chơng hồi.
-Một trang sử oanh liêt của dân tộc ta: Quang Trung đai phá 20 vạn quân
Thanh, đánh đuổi giặc xâm lợc ra khỏi bờ cõi.
2- Kỹ năng:
-Quan sát các sự việc đợc kể trong đoạn trích trên bản đồ
-Cảm nhận sức trỗi dậy kỳ diệu của tinh thần dân tộc, cảm quan hiện thực
nhạy bén, cảm hứng yêu nớc của tác giả trớc những sự kiện trọng đại của dân tộc
-Liên hệ những nhân vật sự kiện trong đoạn trích với những văn bản liên
quan.
3- Thái độ:
-Bồi dỡng lòng yêu nứơc, tình thần dân tộc.
B. Chuẩn bị
- Tác phẩm Hoàng Lê...
- T liệu lịch sử có liên quan đến sự kiện ở hồi 14
- lợc đồ Quang Trung đại phá quân Thanh.
-Máy chiếu.
-PPDH: Nêu v/đ, thuyết trình, vấn đáp, tổ chức thảo luận nhóm, bình giảng...
C. Khởi động
1. Kiểm tra : Bức tranh miêu tả cảnh sống của chúa Trịnh trong CCTPCT
đã gợi cho em suy nghĩ gì về hiện thực đất nớc lúc bấy giờ?
2. Giới thiệu bài : Một triều đại chỉ biết ăn chơi xa hoa hởng lạc tất yếu sẽ
bị suy vong. Nhân vật lịch sử đã có công lớn trong việc giúp dân tiêu diệt triều
đại đó chính là anh hùng áo vải Quang Trung- Nguyễn Huệ. Chúng ta sẽ hiểu về
nhân vật này rõ hơn trong tác phẩm....
D. Tiến trình tổ chức hoạt động
Hoạt động của giáo viên - học sinh
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Hớng dẫn HS tìm hiểu I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả :
chung về văn bản.
? Dựa vào chú thích * hãy giới thiệu về tgiả * Ngô gia văn phái
- Dòng họ Ngô Thì Hà Tây
-HS trình bày.
Ngô Thì Sĩ, Nhậm, Chí, Du,... dòng họ đỗ - Ngô Thì Chí _ em ruột Ngô
Thì Nhậm _ Tuyệt đối trung
đạt, có tài văn chơng
thành với nhà Lê _ viết 7 hồi
-GV kết luận trên máy chiếu.
đầu.
- Ngô Thì Du _ anh em chú bác
ruột với Ngô Thì Chí _ làm
quan triều Nguyễn _ viết 7 hồi
tiếp
- 3 hồi cuối _ do ngời viết
?Trình bày hiểu biết về tác phẩm
2. Tác phẩm Hoàng Lê...
-HS trình bày: Nhan đề, thể loại, nội dung
- Nhan đề : ghi chép chuyện
-GV: Mỗi hồi mở đầu là một câu thơ 7 vua Lê thống nhất đất nớc
tiếng. Mỗi câu tóm tắt một sự kiện chủ yếu - Hình thức chữ Hán - 17 hồi.
sẽ kể trong hồi.
- Thể loại : thể chí ghi chép sự
Kết hồi = 2 câu thơ và câu :
vật sự việc tiểu thuyết lsử chơng
Muốn biết việc sau nh thế nào xin xem hồi.
hồi sau sẽ rõ.
- Nội dung : Tình hình VN 30
? nội dung?
năm cuối thế kỷ 18 từ khi chúa
Trịnh Sâm chết, đến đầu thế kỷ
-HS trả lời.
19 khi Nguyễn ánh đánh bại
-GV kết luận trên máy chiếu
46
Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn
Giáo án Ngữ văn 9- Năm học 2011- 2012
- GV tóm tắt hồi 12, 13.
? Hãy nêu cách đọc văn bản
-HS: - Đọc rõ ràng, diễn cảm,đúng ngữ điệu
từng nhân vật,lời kể tả trận đánh giọng khẩn
trơng
- Hai học sinh đọc -> nhận xét.
?Tóm tắt hồi 14
-GV chiếu tóm tắt sau khi HS trả lời.
-HS đọc.
-GV chiếu lợc đồ.
-HS thực hiện trên bản đồ.
-Em có thể tóm tắt thời gian cuộc đại phá
quân Thanh của Nguyễn Huệ?
-GV tóm tắt thời gian trên máy chiếu.
? Em có nhận xét gì về thời gian?
-HS: thời gian thần tốc.
nhà Tây Sơn thống nhất đất nớc.
3- văn bản: Hồi thứ 14.
-Đọc văn bản.
*. Tóm tắt.
- 25/11 lên ngôi xuất quân
Phú xuân Huế
- 29 Nghệ An kén lính ra lời
hịch
- 30 Tam Điệp xử Sở, Lân
- cúng tết trớc khao quân
- 3/giêng Hà Hồi
- Sáng 5 Ngọc Hồi
- Tra 5 Thăng Long Thành
*. Bố cục.
? Đoạn trích có thể chia làm mấy phần ? -> Ba phần:
Nội dung từng phần ?
+ P1: Từ đầu -> Năm Mậu
-HS trả lời
Thân -> Đợc tin quân Thanh
-GV kết luận trên máy chiếu.
kéo vào TL -> Nguyễn Huệ lên
ngôi hoàng đế và cầm quân dẹp
giặc.
+ P2: Tiếpkéo vào thành ->
Cuộc hành quân thần tốc và
.
chiến thắng lẫy lừng của vua
QT.
+ P3: Còn lại -> Sự đại bại của
quân tớng nhà Thanh và tình
trạng thảm hại của vua tôi Lê
Chiêu Thống.
Tiết 24
1. Kiểm tra bài cũ
Tóm tắt đoạn trích hồi 14
2. Giới thiệu bài tiếp
Hoạt động của giáo viên - học sinh
Hoạt động 2: Hớng dẫn HS phân tích hình
tợng ngời anh hùng Nguyễn Huệ.
-Gv nêu vấn đề : Trong khoảng thời gian
không dài từ 20/11 đến ngày 30/12 năm
1788 khi nhận đợc tin cấp báo của đô đốc
Nguyễn Văn Tuyết, Nguyễn Huệ đã có thái
độ và quyết định gi ? ông đã làm đợc ~ việc
gì ?
Nội dung cần đạt
II. Phân tích.
1. Hình tợng ngời anh hùng
Nguyễn Huệ
- Nghe tin giặc chiếm TL
không nao núng tinh thần.
- Trong một tháng làm nhiều
việc
+ Lên ngôi hoàng đế
+ Đốc suất đại binh ra Bắc
thần tốc
+ Gặp gỡ ngời cống sĩ La
Sơn
+ Tuyển mộ binh lính
47
Giaỏo viùn: Nguyùợn Thừ Minh Kiùn- Trỷỳõng TH&THCS Vụnh Sỳn